Al een aantal jaren wordt er in internationaal verband samengewerkt op het terrein van openbare orde. In het Schengen akkoord zijn bijvoorbeeld een aantal mogelijkheden om mensen die een gevaar vormen voor de openbare orde of staatsveiligheid toegang tot de Schengenlanden te weigeren.
Met het toenemen van de internationale demonstraties werd er in 1997 al door de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken een maatregel aangenomen om activisten beter in de gaten te houden. In de gemeenschappelijke conclusie Handhaving van de orde en de openbare veiligheid werd vastgelegd dat van grote groepen demonstranten informatie naar de betrokken landen moest worden doorgegeven. In het Zwartboek Eurotop, naar aanleiding van de arrestaties tijdens de Eurotop in juni 1997 in Amsterdam schreven we er al een stuk over.
In april 1998 verscheen een eerste verslag van de openbare orde samenwerking. Uit dit verslag blijkt dat de samenwerking vooral plaats vond in het kader van voetbalwedstrijden, politieke demonstraties, milieuprotesten, dierenrechtenkwesties en muziekfestivals. Er werd vooral een toename aan milieuprotesten geconstateerd. De politie klaagde vooral over het gebrek aan inlichtingen dat door werd gegeven. Een van de belangrijkste conclusies was om meer verbindingsofficieren naar andere landen te sturen. Uitwisseling van informatie zou efficienter moeten, bijvoorbeeld door het op elkaar afstemmen van systemen.
Dezelfde maand komen de landelijke experts op het gebied van openbare orde handhaving bij elkaar. Op een expertmeeting in Brussel bespreken ze manieren om op langere termijn de openbare orde te monitoren.
Het jaar daarna wordt er vanuit Engeland een vragenlijst rondgestuurd over de activiteiten van de politie bij milieuprotesten. Uit de totstandkoming van het CICI in Nederland blijkt dat er ook contacten zijn tussen Nederland en Engeland over toe te passen tactieken door de politie.
In de jaren die volgen wordt er vooral veel samengewerkt in het kader van voetbalwedstrijden.
Na de Top in Gotehborg komt de openbare orde samenwerking echter direct hoog op de agend’a. Van 18 t/m 20 juni komen 25 Officieren van Justitie uit de lidstaten van de EU bij elkaar. Het verslag spreekt boekdelen:
de lijst arrestanten moest maar eens moeten worden vergeleken met die van Euro 2000
Europol zou in vervolg inlichtingen moeten verzamelen over aktivisten en verdachte groepen
men vermoedde dat criminele organisaties achter de rellen zaten
Een opvallende passage uit het verslag:
Experience from other cases is that Internet and strong encryption (128 bit) is used by these groups. In one case, it was not possible to crack the encryption.
Wat dus betekend dat er al flink wat middelen worden ingezet om gecrypte e-mail te kunnen lezen. Hoezo gebrek aan informatie?
Na de bijeenkomst van de Officieren van Justitie gaat het snel. Op 4 juli komen de experts op het gebied van openbare orde samenwerking bij elkaar en gaan aan de slag om voorstellen voor te bereiden voor nauwere samenwerking.
Al op 10 juli liggen er vergaande voorstellen, een dag later blijkt er vooral kritiek te zijn op het het opzetten van een databank met mogelijke ordeverstoorders in Europa.
Als de JBZ-raad op 13 juli bij elkaar komt blijven de belangrijkste punten staan:
er komt een vast netwerk voor het inwinnen van informatie over activisten uitwisselen van politie- en inlichtingenfunctionarissen
permanente follow-up o.l.v. Task Force van Poitiechefs maken van gemeenschappelijke analyses organiseren van specifieke opleidingen
inwinnen, verzamelen en uitwisselen van informatie activeren van grenscontroles om mogelijke verstoorders openbare orde tegen te houden bevorderen rechtshulpverzoeken
EU plannen tegen grootschalig protest
Na de uit de hand gelopen bijeenkomsten in onder andere Gothenburg en Genua is er vanzelfsprekend in diverse actiekringen de vraag gesteld: hoe nu verder? Maar niet alleen actievoerders worstelen met deze vraag. Ook regeringsleiders, politievertegenwoordigers en inlichtingendiensten beraden zich op de manier waarop ze met ‘tophoppers’ en meer in het algemeen met grootschalige protesten om moeten gaan. Binnen de EU worden in de raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (de JBZ-raad) vergaande plannen gemaakt om protesten zoals die de afgelopen tijd heben plaatsgevonden, tegen te gaan. En hoewel de EU bij monde van de huidige voorzitter België in een persbericht laat weten ‘(…) dat een van de de doelstellingen van de Europese Unie is, de Unie te handhaven en te ontwikkelen als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid.’, geven de gepresenteerde plannen blijk van een iets andere insteek.
Het Nederlandse standpunt is hier te vinden
Pleidooi Europees korps oproerpolitie
maandag 6 augustus NRC
Duitsland en Italië pleiten voor een Europese politie-eenheid die is gespecialiseerd in rellenbestrijding. Doel is effectiever te kunnen optreden bij betogingen tijdens topontmoetingen zoals de G8 in Genua.
Report by the European Parliament press service on the plenary session in Strasbourg on 5 September 2001 Conclusions of the G8 meeting in Genoa Council and Commission statements – Conclusions of the G8 meeting in Genoa Debate: 05.09.2001
MEPS CLASH WITH COUNCIL OVER SUMMIT VIOLENCE.
VEILIGHEID TIJDENS EUROPESE RADEN EN ANDERE SOORTGELIJKE EVENEMENTEN
TOESPRAAK VAN MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN ANTOINE DUQUESNE VOOR DE COMMISSIE VRIJHEDEN EN RECHTEN VAN DE BURGER, JUSTITIE EN BINNENLANDSE ZAKEN
Dringend: Update für Polizeidatenbanken
Brigitte Zarzer 08.09.2001 in Telepolis
Die Weitergabe von personenbezogenen Daten brachte österreichische Genua-Aktivisten in Bedrängnis und führte zu einer Diskussion über den unkontrollierten polizeilichen Datenaustausch im EU-Parlament
Protestors say that police arrest large numbers of people to get activists off streets and silence them. How many were arrested and charged at recent large events
Bovenstaande informatie is mede op basis van :
EU plans the surveillance of protestors and the criminalisatian of protest,
een overzicht van de maatregelen die de EU heeft genomen om activisten in de gaten te houden.