Het was toveren uit de hoge hoed afgelopen week door Burgemeester Cohen en korpschef Welten. Naar aanleiding van enkele schietincidenten toverden ze direct een aantal zondebokken uit de hoge hoed. Cohen wees de gemeenteraad op de criminele Nigeriaanse bendes, terwijl er nog altijd onderzoek naar moet worden gedaan.
Welten’s zondebokken waren juist weer afkomstig uit de Caraïben en niet uit Nigeria. “De wereld van de Nigeriaanse netwerken heeft niets te maken met die van de schietpartijen,” zei hij in een interview in het NRC Handelsblad van 22 augustus 2009. Het komt allemaal door het “opgefokte narcisme”, de “stoerdoenerij”, de “bling bling” en de “MTV-cultuur” van een andere bevolkingsgroep, de Caribische”.
Over zeven kolomen kan de korpschef zijn antropologische en sociologische huis tuin en keuken wetenschap zonder veel weerwerk van de journalist ventileren. “Is dat niet dweilen met de kraan open,” is de enige kritische vraag die in het interview valt op te tekenen. De criminaliteit daalt, preventief fouilleren is succesvol, illegalen worden opgepakt en de politie verricht knap werk “bijna tovenarij.”
En inderdaad: het is tovenarij en gegoochel wat de gemeente jaarlijks presenteert over het preventief fouilleren in Amsterdam Zuidoost en de binnenstad.
Zo verandert jaar in jaar uit het aantal wapenincidenten. De officiële jaarlijkse evaluatie van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) uit 2004 op basis van politiegegevens vermeldt 462 geweldsincidenten van 1 juli 2002 tot 1 april 2003. In de rapportage van 2005 is dat aantal over dezelfde periode gestegen naar 471. In de evaluatie van 2006 is het plotseling 445 incidenten over dezelfde periode.
En niet alleen over deze periode zijn er verschillende cijfers te vinden. De cijfers in de verschillende rapportages komen in bijna geen enkel geval overeen. Magie bedrijven de heren van de Amsterdamse driehoek als de politiecijfers van een paar jaar naast elkaar worden gelegd. Voor de beleidsbepaling kunnen de mannen kiezen uit een forse daling van 591 wapenincidenten van 1 april 2005 tot 1 april 2006 (COT rapportage 2007) naar 460 over de periode 2008/2009. Of als het moet kan er ook een stijging worden geproduceerd door gebruik te maken van de cijfers van de rapportage uit 2006. Toen bleef de geweldsteller steken op 419 incidenten en zou Zuidoost in 2008/2009 onveiliger zijn geworden.
Schietincidenten zijn erg, zeker als daar gewonden en doden bij vallen. Daar past een genuanceerd beleid bij dat weet wat het doet, goed onderzoek naar de effectiviteit van het eigen optreden en naast het gewone opsporingsonderzoek niet alleen een repressieve aanpak. Zuidoost kent een geïntegreerd veiligheidsbeleid. In gewoon Nederlands is dat het stapelen van bevoegdheden en veiligheidsmaatregelen in de hoop dat er iets helpt. Cameratoezicht, gebiedsverboden, preventief fouilleren, extra controles en andere maatregelen. De effectiviteit van de afzonderlijke maatregelen is niet meer te meten.
Door het aanwijzen van bevolkingsgroepen als de oorzaak van al het leed wordt de effectiviteit van het beleid verbloemt. Niemand schiet daar iets mee op en de opmerkingen hebben een bijna racistische ondertoon. Illegalen worden ook maar weer van stal gehaald door dhr. Welten als de bron van het kwaad, terwijl er genoeg onderzoek is dat aantoont dat illegalen niet geweldadiger of meer crimineel zijn dan hun legale medemens. Ook de zogenaamde “MTV-cultuur” moet het ontgelden, alsof er niet genoeg onderzoek is die de relatie tussen het “opgefokte narcisme” op de televisie en de realiteit ontkrachten.
Een begin van het antwoord op de vraag wat er speelt in Amsterdam Zuidoost geven de korpsbeheerder en de politie zelf al. In het Parool van 20 augustus 2009 geven zij aan dat “het om drugs gaat, relaties en ter plekke ontstane ruzies.” “Shit happens,” om in de “MTV-cultuur” te blijven als er niet naar structurele oplossingen voor het drugsvraagstuk wordt gezocht.
Van de gemeenteraad is enig kritisch vermogen als het gaat om veiligheidsbeleid niet te verwachten. Coalitie akkoorden belemmeren een kritische analyse van het optreden van politie en justitie. Er wordt daarom rustig verder gefouilleerd. Van de media mag je als het gaat om veiligheid verwachten dat journalisten de zogenaamde verantwoordelijken stevig aan de tand voelen. Zeker als die opmerkingen ventileren die op het randje van het betamelijke zijn. Uiteindelijk gaat het om de burgerrechten van ons allemaal.