V.2. De Chinese georganiseerde criminaliteit in de omringende landen

Voorgaande ontmythologisering van de tegenwoordige triades in het Oosten is reeds bepaald belangrijk om de huidige Chinese georganiseerde criminaliteit in Nederland te kunnen begrijpen. Maar ze vormt nog geen voldoende voorwaarde voor een adequate analyse. Om die te kunnen maken is het noodzakelijk om vooraf ook de situatie van de Chinese georganiseerde criminaliteit elders in West-Europa in ogenschouw te nemen. Ofschoon reeds sedert lang kleine en grotere Chinese gemeenschappen in Westeuropese steden bestaan, is er tot voor kort niet of nauwelijks gericht onderzoek gedaan naar de criminaliteit in hun midden. Ook het verhaal van de triades heeft wat dit betreft kennelijk weinig indruk gemaakt. Wetenschappelijk onderzoek van enige omvang en diepgang naar Chinese georganiseerde criminaliteit in West-Europa werd nimmer verricht. Pas de laatste jaren is de belangstelling voor dit onderwerp aan het ontwaken. Hierna kan dan ook slechts aan de hand van journalistieke reportages en politile rapporten een impressie worden gegeven van wat er in de landen om ons heen aan de hand is. Waarbij direct voor Belgi een uitzondering moet worden gemaakt, omdat er zover wij weten geen deugdelijke publiek document bestaat betreffende de algemene situatie in dit buurland. Blijkens verhalen in de pers is het niettemin zoiets als een publiek geheim dat in steden als Brussel en Antwerpen triades, althans hieraan gelieerde groepen, actief zijn.

Een van de weinige kenners van de Chinese georganiseerde criminaliteit in West-Europa, Y. Chu, verbonden aan de Universiteit van Exeter, heeft onlangs gewezen op een belangrijke ontwikkeling die zich momenteel in Nederland en al de omringende landen voordoet, namelijk dat de traditionele Hong Kong triades in toenemende mate terrein moeten prijsgeven aan andere Chinese georganiseerde misdaadgroepen. Hierbij moet zowel worden gedacht aan groepen die verbonden zijn met triades uit andere Zuid-Oost-aziatische staten dan Hong Kong, bijvoorbeeld uit Maleisi, Vietnam en Singapore, maar ook aan Grote Cirkel-gangs die worden georganiseerd in de kring van nieuwe immigranten uit China, zowel in Hong Kong en andere Zuid-Oostaziatische landen als direct in West-Europa zelf. Deze - voor West-Europa - nieuwe Chinese criminele groepen proberen een deel van de handel in herone over te nemen. Daarnaast zijn zij actief in het illegale gokwezen en de mensensmokkel. Ook maken zij zich meer en meer schuldig aan afpersingspraktijken binnen de Chinese gemeenschappen. Waarbij vanzelfsprekend de verwachting is dat naarmate het aantal Chinese immigranten uit Zuid-Oost-Azi - en dus niet langer alleen uit Hong Kong - toeneemt, ook de eigen Chinese georganiseerde criminaliteit in West-Europa zal groeien. De parallel met wat er in de Verenigde Staten de voorbije decennia in dit opzicht is gebeurd, ligt voor de hand. De overname van Hong Kong door China in 1997 zal op deze ontwikkeling overigens geen doorslaggevende invloed uitoefenen (Chu, 1994; Main, 1991). In aansluiting op dit laatste kan specifiek voor het Verenigd Koninkrijk naar voren worden gebracht dat de triades hier eigenlijk pas in de jaren zestig - op het moment dat vele Hong Kong Chinezen immigreerden - een probleem werden. Voordien was er ook wel sprake van triade-activiteiten, met name in de gokwereld van Londen, maar hier werd geen aandacht aan geschonken; hun activiteiten werden voor onschuldig gehouden. De problematisering van hun aanwezigheid rond 1968 ging gelijk op met de problematisering van de handel en het gebruik in drugs. Want het waren precies de triades die voor de invoer van de meest omstreden drug, de herone, zorgden. De triades waarom het hier gaat, zijn de 14K en de Sun Yee On - vooral sterk in
Londen -, de Wo Shing Wo - genesteld in de Midlands en de Noordengelse steden (Birmingham en Manchester) - en de Wo On Lok - thuis in Noord-Ierland. Zij zijn ook tegenwoordig nog betrokken bij de drugshandel, maar - in wisselende mate - ook actief in de sfeer van het gokwezen, de prostitutie en de videohandel. Dat zij zich daarenboven schuldig maken aan allerhande vormen van afpersing staat buiten kijf. In tegenstelling tot wat de namen suggereren mogen de genoemde triades niet zonder meer worden gezien als dpendances van de gelijknamige triades in Hong Kong. Integendeel, waarschijnlijk vormen zij in het Verenigd Koninkrijk betrekkelijk zelfstandige organisaties. Maar zij hebben natuurlijk wel nauwe contacten met hun tegenhangers in Hong Kong. Ook van de Engelse triades moet men zich geen centrale, hirarchische voorstelling maken. Zij vormen veeleer een samenstel van redelijke zelfstandige facties met verschillende leiders (Chu, 1994; Main, 1991; Booth, 1990).

Over de huidige situatie in Frankrijk bestaan geen samenhangende informatieve publikaties. Wel zijn er in het nabije verleden enkele boeken gepubliceerd die geheel of ten dele betrekking hebben op de criminaliteit in de zeer omvangrijke Chinese gemeenschappen die Frankrijk dankzij haar koloniale verleden in Zuid-Oost-Azi, rijk is. Uit het boek van Robertson, dat in 1977 verscheen, blijkt dat in Frankrijk, net als in Engeland, de triades en de al dan niet hiermee verwante groepen pas als een probleem werden beschouwd op het moment dat bleek dat zij volop betrokken waren bij de heronehandel, halverwege de jaren zeventig. En niet zomaar betrokken! Aan de ene kant kwamen de initiatieven uit Hong Kong, Bangkok en andere grote steden, en deze werden ondersteund door Corsicanen die indertijd naar Zuid-Oost-Azi waren uitgeweken. Aan de andere kant onderhielden die, ook op Frans grondgebied, connecties met de Amerikaanse cosa nostra (Robertson, 1977). In het boek van Chairoff en Le Saint, dat tien jaar later verscheen, wordt en detail beschreven dat het probleem van de Chinese georganiseerde criminaliteit ook in Frankrijk niet langer alleen een probleem van traditionele triades en drugshandel is. De triades, of althans de Franse evenknien ervan, die het in Parijs en andere grote steden zeker tot in jaren tachtig voor het zeggen hadden, zijn naast de 14K de Huk Sai Hui en de Hei Ser Hui. Hun groepen (loges) houden zich niet langer alleen met de smokkel van herone en cocane bezig, maar zijn binnen de Chinese gemeenschappen ook actief in onder andere het illegale gokwezen, afpersing van de horeca, prostitutie, de illegale namaak van merkkleding en elektrische apparatuur, de vervalsing van documenten, de smokkel van drank en het witwassen van zwart geld. Zij onderhouden nauwe handelsrelaties met Chinese organisaties all over the world, en dus ook in Europa - in Londen, Amsterdam enzovoort. Om onderlinge conflicten op Frans grondgebied te voorkomen, hebben de triades de verschillende illegale activiteiten zoveel mogelijk onder elkaar verdeeld, tot op het niveau van de groepen die binnen hun kader opereren. Wanneer het niettemin tot conflicten over de controle op bepaalde territoria of activiteiten komt, worden deze nogal eens met geweld beslecht. Ook groepen van een andere nationaliteit die belangen van de triades echt in het gedrang brengen, worden op deze manier bestreden, tenminste als er geen andere wegen meer openstaan. Hun illegale activiteiten verklikken zij bijvoorbeeld aan de politie. Overigens ziet men in de jaren tachtig ook in Parijs het verschijnsel dat triades gebruik maken van Chinese jeugdbendes om hun illegale operaties te beveiligen en drugs te verdelen in de stad (Chairoff en Le Saint, 1987). Ook in de al bij al toch overvloedige Duitse real crime-literatuur wordt niet of nauwelijks aandacht geschonken aan de Chinese georganiseerde criminaliteit. Dit moet kennelijk worden geweten aan de spreekwoordelijke ontoegankelijkheid van de Chinese gemeenschappen voor westerlingen, want het gewelddadige optreden van bekende triades als de 14K en de Wo Shing Wo in het gok- en prostitutiemilieu heeft, net als een aantal hardhandige overvallen op Chinese restaurants door Grote Cirkel-groepen in de voorbije 10 15 jaren, meer dan eens voor de nodige consternatie gezorgd (Roth en Frey, 1992). De desbetreffende incidenten zijn voor het Bundeskriminalamt, enkele jaren geleden, niettemin voldoende reden geweest om de situatie landelijk in kaart te brengen. De conclusie van deze studie is dat de Chinese georganiseerde criminaliteit verhoudingsgewijs slechts een klein deel van het probleem vormt, ook al moet rekening worden gehouden met een hoog dark number. In de jaren 1990-1993 werden er 30 opsporingsonderzoeken in deze hoek van de georganiseerde criminaliteit uitgevoerd. Deze onderzoeken hadden vooral betrekking op afpersingen, mensensmokkel (en vervalsing van documenten), overvallen, drugshandel en illegaal gokken. Zij vonden met name plaats in de deelstaten Beieren, Baden-Wrttemberg, Hessen, Niedersachsen en Nordrhein-Westfalen. Het Bundeskriminalamt sprak bovendien de verwachting uit dat het probleem van de Chinese georganiseerde criminaliteit in Duitsland de komende jaren niet zou toenemen. Om de eenvoudige reden dat de meeste Chinezen bij voorkeur emigreren naar landen waar reeds grote Chinese gemeenschappen bestaan: Amerika, het Verenigd Koninkrijk en ..... Nederland.


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken