Personenauto's worden om verschillende redenen en om verschillende doelen gestolen. Deze redenen kunnen over drie groepen worden verdeeld. Men kan auto's stelen om er tijdelijk gebruik van te maken, om er andere criminele activiteiten mee uit te voeren of om ze na diefstal weer op de een of andere manier illegaal op de legale markt terug te brengen. Deze redenen zijn van belang omdat zij uiteindelijk bepalend zijn of een auto naar verloop van tijd weer wordt teruggevonden of voor altijd spoorloos zal blijven.
1. Een auto kan worden gestolen om tijdelijk te gebruiken.
a. Joy-riding. De auto wordt gestolen om er zo maar voor het plezier een eind mee te rijden.
Wanneer de dader er geen zin meer in heeft laat hij de auto op de n of ander plaats
onbeheerd achter. Na verloop van tijd (meestal binnen enkele uren tot twee dagen) worden
auto's die om deze reden werden gestolen in de regel teruggevonden. In het algemeen gaat
het bij joy-riding om jeugdige, mannelijke daders die om redenen van bravoure een auto voor
korte tijd stelen. Niet zelden vinden dergelijke autodiefstallen in groepsverband van jongens en
jong volwassenen plaats. In Engeland werden steden zoals Londen in een bepaalde periode
geconfronteerd met een wel heel speciale vorm van joy-riding. Auto's werden gestolen om
daarmee snelheidsraces te houden op de drukke openbare weg. Meestal werden deze auto's
zwaar beschadigd of total-loss teruggevonden door de politie of de eigenaar;
b. Het verkrijgen of behouden van status. Autodiefstal wordt gepleegd door een (veelal)
jeugdige dader om tegenover zijn vriendengroep te bewijzen dat hij in staat is zo'n delict te
plegen. Het welslagen van zo'n onderneming verhoogt de status van de dader in de groep en
mogelijk van de groep ten opzichte van andere groepen.
c. Het oplossen van tijdelijke vervoersproblemen:
1) de diefstal van een auto wordt gepleegd om er een bepaalde afstand mee te overbruggen.
Wegens gebrek aan een eigen vervoermiddel wordt een auto gestolen en laat de gebruiker
wanneer de plaats van bestemming is bereikt de auto daar in de buurt achter (veel
fietsendiefstallen op treinstations hebben dezelfde achtergrond);
2) diefstal van een auto voor uitgebreid persoonlijk gebruik. De auto wordt ergens gestolen om voor enkele dagen dienst te doen als vervoermiddel van de dader. Wanneer de pakkans uiteindelijk te hoog wordt ingeschat wordt de auto op een parkeerplaats of langs de kant van de weg achtergelaten.
Van de auto's die om bovenstaande redenen of doeleinden worden gestolen worden de meeste na verloop van tijd (varirend van binnen een uur tot enkele dagen) teruggevonden. 2. Een auto kan worden gestolen om daarmee andere misdaden te begaan: a. een auto wordt gestolen om indirect de uitvoering van een ander delict te vergemakkelijken. Denk hierbij aan auto's die worden gestolen om als vluchtauto te dienen na een bankoverval; b. een auto wordt gestolen om daarmee direct of later een ander delict te plegen. Denk hierbij aan gestolen auto's die al dan niet verzwaard en verstevigd worden ingezet om daarmee etalages of puien van winkels, juweliers of banken te rammen. Daar worden zij ook meestal na de overval achter gelaten.
3. Een auto wordt gestolen om financile redenen:
a. een auto kan worden gestolen om deze gedeeltelijk te strippen, dat wil zeggen te ontdoen
van bruikbare en dure onderdelen (banden, motor, audio-accessoires). Deze onderdelen worden
vervolgens voor eigen gebruik benut of verkocht aan helers of klanten;
b. een auto kan worden gestolen om deze in haar geheel te strippen, dat wil zeggen de auto wordt geheel uit elkaar gehaald en de afzonderlijke delen voor de ombouw van andere auto's benut;
c. auto's worden gestolen om hen in het geheel te verkopen door daaraan een andere (papieren) identiteit te geven, het zogenaamde omkatten. Via verandering van het chassisnummer en kenteken wordt als het ware een nieuwe auto gecreerd (eventueel door de auto in een andere kleur te spuiten). Deze nieuwe auto wordt vervolgens legaal (aan bonafide of malafide dealers) of illegaal (via automarkten of via straathandel) in binnenof buitenland aan de man gebracht;
d. een auto wordt gestolen om de auto direct (eventueel met valse nummerplaten en valse kentekenbewijzen) naar het buitenland over te bengen en daar te verkopen. e. een auto wordt op bestelling gestolen door de eigenaar zelf, of op verzoek van de eigenaar door anderen om haar vervolgens te vernietigen om de verzekeringspenningen te innen; f. een auto wordt gestolen om daarna te melden bij een verzekeringsmaatschappij om zelf of via vrienden de terugvindpremie te innen. Hoe hoger deze premies zijn des te aantrekkelijker het voor daders wordt auto's om deze reden te stelen. De pakkans is gering en de dader heeft geen last van het in bezit hebben van een gestolen auto.
Het mag duidelijk zijn dat bij het soort autodiefstallen die onder punt drie worden genoemd, de opsporing van de auto's minder succesvol zal zijn. Auto's die om deze redenen worden gestolen, worden zelden teruggevonden en vinden gretig aftrek in de markt om hun schappelijke prijs ten opzichte van de gangbare prijzen voor nieuwe of gebruikte personenauto's. Er ontstaan ook nieuwe markten met aantrekkelijke afzetgebieden voor Oost-Europa, Afrika en het Midden-Oosten, waaraan dieven hun auto's kwijt kunnen. De levering van omgekatte auto's vindt niet alleen op de illegale automarkt plaats. Ook de legale autodealers en garages kopen, zoals eerder aangegeven, als gevolg van naviteit, onwetendheid of goedgelovigheid omgekatte auto's op wanneer klanten daarmee een nieuwe(re) auto wil aanschaffen. De gestolen auto wordt dan als inruilwagen gebruikt. Zo wordt in het Bovag-magazine (1995, p. 16) geschreven:Autobedrijven bekijken een aangeboden auto vaak erg slecht. Zelden of nooit is er aandacht voor het chassisnummer. Er wordt volstaan met een blik over de buitenkant en soms een proefrit.
In andere gevallen gebeurt dat willens en wetens door garages en dealers (gegevens ontbreken hier) om extra inkomsten te verwerven. Bovendien bestaat er in de automarkt grote behoefte aan goede, relatief nieuwe onderdelen van auto's (denk aan goedkope motoren, banden, e.d.) als gevolg van het feit dat het autobezit en het autorijden een vrij kostbare aangelegenheid is en in de toekomst zeker zal worden voor veel Nederlanders.
Vrachtauto's worden vrijwel uitsluitend door professionele daders gestolen om hun lading. Het vereist te veel deskundigheid en te veel investeringen om een handel in gestolen vrachtwagens op te zetten. Bovendien is de afzetmarkt daarvoor te klein. Vrachtwagens worden gebruikt door transportbedrijven en die worden te vaak gecontroleerd door officile instanties (denk alleen maar aan de tachograaf).