4.4. De kwetsbare positie van de accountant

De accountant lijkt om drie redenen interessant te kunnen zijn voor de georganiseerde misdaad. Men kan zijn technische kennis benutten voor het witten van misdaadgeld of het afdekken van zwart geld. Men kan bij criminele handelingen gebruik maken van zijn professionele uitstraling in contacten met derden, bijvoorbeeld banken en bedrijven. Tot slot kan de openbaar accountant die een goedkeurende verklaring geeft bij een jaarrekening of anderszins zijn goedkeuring hecht aan bepaalde financile gegevens, gebruikt worden om een onjuist beeld te geven van de financile positie van een onderneming. Hierdoor kunnen belanghebbenden zoals beleggers, aandeelhouders en potentile aandeelhouders op het verkeerde been worden gezet. In zo'n geval wordt misbruik gemaakt van de positie van de openbaar accountant als betrouwbare verschaffer van financile informatie.

Er is een spanningsveld tussen aan de ene kant de gevraagde objectiviteit van de accountant en aan de andere kant een zekere afhankelijkheid ten opzichte van de opdrachtgever of de onderneming waar de accountant werkzaam is. Het is, met andere woorden, de vraag of de accountant altijd in voldoende mate onpartijdig en objectief kan zijn. Emanuels (1995) heeft aan openbaar accountants een achttal aan de praktijk ontleende casussen voorgelegd die de accountant voor een professioneel dilemma stellen. Hieruit bleek dat deze accountants gevoelig zijn voor de wensen en eisen van de clinten. Volgens Emanuels (1995, p. 160) gaat dit vooral op voor situaties waarbij de invloed en macht van de clint ten opzichte van de accountant relatief groot is. Hij noemt in dit verband twee ontwikkelingen die de onafhankelijkheid van de openbaar accountant bedreigen (pp. 13-15). Enerzijds een grotere concurrentie door de toename van de commercialisering en het aantal RA's en AA's. Anderzijds signaleert hij het mondiger worden van de klant, die zich steeds minder onvoorwaardelijk onderworpen voelt aan controle door een toegenomen financile kennis binnen de bedrijven en doordat de accountant zich steeds meer opstelt als gesprekspartner door als adviseur en vertrouwensman op te treden van de gecontroleerde organisatie. Volgens de auteur vragen deze ontwikkelingen van de accountant een steeds grotere inspanning om bij zijn controle onafhankelijk te blijven.


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken