4.5. De voorvallen

4.5.1. De bronnen

Tuchtzaken

Uit een onderzoek naar de tuchtzaken in de periode 1990 tot medio 1995 zijn geen zaken naar voren gekomen die als voorbeeld van verwijtbare betrokkenheid bij strafbare gedragingen van criminele groepen kunnen worden aangemerkt.

Finpolbestand

Het Finpolbestand (zie voor nadere details hoofdstuk 2.5.2) bevatte 9 meldingen over accountants. In slechts n geval was duidelijk sprake van verwijtbare betrokkenheid. Het betrof hier echter geen accountant maar een administratie-consultancykantoor en is derhalve niet opgenomen. Noot In de andere gevallen was het onvoldoende duidelijk of het ging om verwijtbare betrokkenheid.

CRI-inventarisatie

Blijkens de opgave van de CRI is bij 31 criminele groepen melding gemaakt van bevestigde criminele contacten met accountants. 21 van deze meldingen zijn nagetrokken waarbij bleek dat 15 gevallen ten onrechte waren gemeld, 3 gevallen waren twijfelachtig. Hierbij ging het overigens in twee gevallen om personen die geen RA of AA waren, maar als financieel adviseur optraden. Drie gevallen waren voldoende hard. Twee hiervan waren reeds uit andere bron bekend.

Overig

Uit de verschillende deelstudies, de aangeleverde rapportages vanuit de regiokorpsen en bij navraag bij diverse diensten, kwamen 6 gevallen naar voren van verwijtbare betrokkenheid.

4.5.2. De vormen van verwijtbare betrokkenheid

Leveranciers van deskundige adviezen

Geval 1: Een accountant wordt ervan verdacht meegewerkt te hebben bij het opzetten en uitwerken van een constructie waarmee via een Luxemburgse SA geld van een drugbende gewit wordt. Het geld wordt eerst contant gestort in Luxemburg op rekening van een SA, waarna het geld vervolgens weer bij een door de organisatie opgerichte Nederlandse BV terecht komt. De SA koopt namelijk met dat geld aandelen in het bedrijf en verstrekt leningen voor in totaal ruim 2,6 miljoen gulden. Om de identiteit van de personen achter de SA te verhullen wordt hier nog een Engelse Limited boven geplaatst waarvan de aandelen in handen zijn van de organisatie. Om een en ander voor de fiscus meer body te geven wordt er een uitgebreide, gefingeerde correspondentie opgezet. Aan de bij het bedrijf betrokken accountant zou duidelijk geweest moeten zijn dat de investeringen die door de SA werden gedaan, op geen enkele wijze gerechtvaardigd werden door de resultaten/vooruitzichten van de BV (bron: dossier, rechercheur, CRI).

Geval 2: Een grote Turkse heronebaas heeft in de persoon van een accountant een vaste adviseur die de boekhouding verzorgt en behulpzaam is bij het aankopen van onroerend goed (bron: rechercheteam).Geval 3: Een accountantskantoor regelt de boekhouding voor bedrijfjes van een organisatie die zich bezig houdt met handel in verdovende middelen. De diverse bedrijfjes fungeren als dekmantel. Het kantoor had hiervan op de hoogte kunnen zijn. Daarnaast beheert het kantoor middels een trust in het buitenland een groot aantal bedrijven waar de organisatie op haar beurt weer gebruik van maakt (bron: rechercheur, CRI).

Bijdragen aan de valse schijn

Geval 4: In een omvangrijke fraudezaak (in het rapport Fraude en witwassen beschreven als casus 2) zijn twee RA's betrokken. De ene accountant, die voorheen als openbaar accountant de jaarrekeningen controleerde van de fraudeur A, was bij A in dienst getreden. In die hoedanigheid maakte hij kennis met de praktijken van A en werkte gaandeweg mee aan het onjuist opmaken van de balansen waardoor bijvoorbeeld een bank bereid bleek geld te investeren in bedrijven van de organisatie. Van de andere accountant, die een goede persoonlijke relatie met A had en hem tal van adviezen op fiscaal terrein heeft gegeven, is de verwijtbare betrokkenheid minder duidelijk (bron: dossier, rechercheurs). Geval 5: Een accountant, met een eigen kantoor, geeft al jaren organisatorische, boekhoudkundige en fiscale adviezen aan A, die van een omvangrijke fraude wordt verdacht (beschreven als casus 14 in het rapport Fraude en witwassen). De accountant zou volledig op de hoogte zijn geweest van wat er zich binnen de bedrijfsvoering van A zou hebben afgespeeld. De accountant heeft jarenlang de jaarrekeningen opgemaakt, terwijl hij wist dat de daaraan ten grondslag liggende gegevens onjuist waren (bron: dossier).

Geval 6: Een RA voert gedurende lange tijd de administratie voor verschillende bedrijven van een lid van een criminele groep, die herhaalde malen wegens fraude strafrechtelijk is vervolgd en veroordeeld. Hierbij is verschillende malen huiszoeking gedaan bij de accountant. De accountant verwerkte onder andere facturen waarvan hij gezien de aard heeft moeten weten dat het om valse ging, ook gelet op andere omstandigheden zoals steeds wisselende directeuren van bedrijfjes en wisselende vestigingsplaatsen. Ter afscherming was het postadres van de crimineel gevestigd op het adres van de accountant (bron: rechercheur AID, CRI). In het volgende voorbeeld worden aandeelhouders benadeeld doordat er onder het toeziend oog van de registeraccountant gemanipuleerd is met de jaarcijfers. Geval 7: De betrokkenen zijn een beursgenoteerde vennootschap, de directie van de vennootschap en een accountant. Een in sursance van betaling verkerende beursvennootschap wordt overgenomen. Voor de overname wordt nog een transactie gedaan, waarbij een opmerkelijke herwaardering van de onroerend goed-portefeuille plaatsvindt. Er is echter geen taxatie verricht. Gevolg van de herwaardering is dat het eindresultaat van de onderneming is veranderd van een verlies van drie miljoen in een winst van ruim tien miljoen. De beurskoers stijgt vervolgens met 600 procent. De rol van de accountant is in dit verband opmerkelijk. Hij heeft zowel de balans met het negatieve resultaat als de balans met het positieve resultaat van een goedkeurende verklaring voorzien. Het verwijt dat de accountant kan worden gemaakt, is dat hij ondanks de opmerkelijke herwaardering, geen onderzoek heeft ingesteld naar de achtergronden van de verkoop en de taxatie (bron: rechercheur Finpol).


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken