Traditioneel wordt georganiseerde criminaliteit bovenal geassocieerd met de illegale organisatie van gokspelen, de controle over de prostitutie, de handel in verboden drugs, de illegale wapenhandel, en afpersing bedrijven, met name in de sfeer van de horeca. Daarenboven wordt steevast aangenomen dat criminele - afpersing niet alleen van personen die eveneens zulke illegale activiteiten ontplooien, maar ook van legale groepen die in bovengenoemde sectoren van de georganiseerde criminaliteit actief zijn, heel goed ook nog andere vormen van misdaad kunnen bedrijven. Hierbij kan zowel worden gedacht aan allerhande vormen van diefstal (autodiefstallen, bankovervallen) als aan allerhande vormen van fraude (sociale fraude, belastingfraude). Waarmee meteen nog eens is gezegd dat niet iedere dief of dievengroep, en ook niet iedere fraudeur of groep fraudeurs, mag worden bestempeld als een (bende) georganiseerde misdadiger(s). In hoofdstuk II werd dit onderscheid al toegelicht.
In de definitie van georganiseerde criminaliteit die in dit onderzoek wordt gehanteerd, is voor deze vormen van traditionele georganiseerde criminaliteit vanzelfsprekend de nodige plaats ingeruimd. Daarnaast wordt in deze definitie duidelijk gedoeld op vormen van moderne georganiseerde criminaliteit. Deze vormen kunnen worden samengevat onder de noemer: de ontplooing van illegale activiteiten in legale bedrijfstakken en nijverheden, zoals de bouwnijverheid en de textielnijverheid, met het oogmerk om hierin - zoals bijvoorbeeld in New York het geval is rendabele machtsposities uit te bouwen. In dit hoofdstuk worden evenwel alleen de onderzoeksbevindingen betreffende de traditionele georganiseerde criminaliteit in Nederland gepresenteerd. De bevindingen die zijn gedaan in relatie tot de moderne georganiseerde criminaliteit worden in hoofdstuk V te berde gebracht. In hoofdstuk VII worden dan de onderzoeksresultaten aangaande de derde belangrijke component van de definitie besproken, namelijk de strategien met behulp waarvan criminele groepen hun illegale optreden trachten af te schermen tegen gericht optreden van de overheid. Zoals in hoofdstuk III reeds werd aangegeven, zijn in het kader van dit onderzoek niet alle vormen van traditionele georganiseerde criminaliteit even verregaand aan de orde gekomen. Het hoofdaccent ligt zonder meer op de drugshandel. In relatie tot de prostitutie is vooral de vrouwenhandel bekeken. Hoewel er zeker redenen zijn om diepgaand het illegale gokken te onderzoeken, is nu alleen aandacht besteed aan de handel in speelautomaten (Van 't Veer et al., 1993). En wat de illegale wapenhandel betreft kon ook slechts mondjesmaat enige informatie boven water worden gehaald. Verder is er onderzoek ingesteld naar de diefstal van auto's en naar bepaalde vormen van fraude. Hierna zullen - met uitzondering van de handel in speelautomaten (die komt in hoofdstuk VI bij de horeca aan de orde) - deze vormen van (georganiseerde) criminaliteit n voor n worden besproken, te beginnen de drugshandel. In de mate van het mogelijke is bij de bespreking van de bevindingen hieromtrent als volgt te werk gegaan. Na een algemene schets van de situatie wordt - conform de vragen die in het verlengde van de definitie zijn uitgewerkt in het analyseschema - in grote lijnen geschetst welke groepen zich op welke manier schuldig maken aan het plegen van de betrokken vormen van criminaliteit. Bovendien wordt, waar dit kan, onderscheid gemaakt tussen de algemene, landelijke situatie en de situatie in de steden die in het onderzoek zijn betrokken: enerzijds Amsterdam, anderzijds Arnhem, Nijmegen en Enschede. Allicht worden in dit geval alleen de belangrijke verschillen en overeenkomsten tussen deze steden aangestipt. Dat niet evenveel aandacht wordt geschonken aan de verschillende delictsvormen, hangt in belangrijke mate samen met de verschillen in rol die zij spelen in de georganiseerde criminaliteit in Nederland.