V.4. De autobranche

Voor criminele groepen die op grote schaal in gestolen auto's handelen is het aantrekkelijk om samenwerking te zoeken met bonafide bedrijven. Het feit dat er per jaar ongeveer 5 tot 7.000 auto's niet terug worden gevonden maakt duidelijk dat er wel samenwerking met garagebedrijven in Nederland moet zijn. Criminele groepen moeten voor deze illegale handel beschikken over veel deskundigheid. Voor de levering van nummerplaten, valse kentekenbewijzen, het plaatsen van nieuwe sloten, het veranderen van chassisnummers en het eventueel overspuiten van auto's is veel vakkennis nodig en veel handelingen kunnen ook niet op straat en in het openbaar gebeuren. Daarvoor heeft een criminele groep een gespecialiseerde werkplaats nodig en vakspecialisten om de diverse werkzaamheden uit te voeren. Voor criminele groepen of andere professionele daders is het nauwelijks interessant een volledig garagebedrijf op te kopen en dit zelf te voorzien van apparatuur en personeel. De kans dat een garage zonder klanten op de een of andere manier bij de politie bekend wordt, is redelijk groot; het kan via de legale handelsactiviteiten de illegale niet goed camoufleren. Wanneer toch een normaal garagebedrijf wordt opgekocht neemt de afhandeling van de (noodzakelijke) gewone clientle te veel tijd in beslag, is de administratieve rompslomp te groot in verhouding tot de opbrengsten en komt er controlerend personeel van diverse instanties over de vloer. Infiltratie van garages is met andere woorden onaantrekkelijk voor criminele groepen. Ook de beperkte hoeveelheid geld die via dit type bedrijven kan worden witgewassen, maakt deze optie minder interessant.

Een rationeel opererende groep heeft dus veel meer belang bij een goede samenwerking met bestaande bonafide garages en dealers omdat daarmee een nette en legale faade naar buiten toe kan worden opgehouden. Het voordeel is dat minder snel door opsporingsinstanties als de politie zal worden gecontroleerd, en dat eventuele risico's voor de criminele groep zelf worden verkleind en worden gelegd bij de garage. Bovendien is een goed betalende medeplichtigheid aantrekkelijk voor garagehouders en eigenaars. Op deze wijze kan het legale inkomen flink worden verhoogd. Meestal maken criminele groepen gebruik van de medewerking van garagebedrijven die minder goed lopen en financieel zwak staan om wat voor redenen dan ook (slecht voorraadbeheer, slechte boekhouding, verkeerd inkopen, onrendabele onderhoudsafdeling), of van garagebedrijven waarvan men weet dat daar altijd al met auto's wordt gerommeld. Criminele groepen stappen dus als het ware in de grijze sector van de autobranche, weten veel van de illegale praktijken af en gebruiken deze kennis om de samenwerking soepel te laten verlopen.

Hoewel de Bovag geen weet heeft van verdachte garagebedrijven die hand- en spandiensten verlenen aan criminele groepen, wordt in politierapporten en rechtszaken over autodiefstallen melding gemaakt van diverse garages die samenwerken of samengewerkt hebben met criminele groepen. Het werkelijke aantal van dergelijke autobedrijven in Nederland is onbekend. Datzelfde geldt voor autosloperijen die traditioneel in n adem met illegale praktijken in de autobranche worden genoemd. Ook bij opsporingsinstanties worden gegevens hierover niet opgeslagen, laat staan dat zij ze systematisch verzamelen, behalve wanneer dat voor een concreet opsporingsonderzoek noodzakelijk is. Op grond van de beschikbare gegevens kan niettemin een schatting worden gemaakt van het aantal garages, dealers en autosloperijen dat bij professionele autodiefstalgroepen is betrokken. In de geraadpleegde dossiers worden bij elke groep minstens n (meestal omdat eigenaar betrokken is bij de groep) en ten hoogste drie garages en/of autosloperijen genoemd. In ieder geval betekent dit dat er minimaal 30 en maximaal 90 bedrijven in Nederland actief bij autodiefstallen moeten zijn betrokken. Dit aantal is echter een onderschatting van het werkelijke aantal. De lokale studies te Enschede, Arnhem en Nijmegen alleen al leverden in totaal 12 autobedrijven op waarvan bekend is dat zij zijn betrokken bij autodiefstallen en het omkatten van gestolen auto's. Vertalen wij deze gegevens naar de landelijke situatie dan kan worden aangenomen, met alle voorzichtigheid uiteraard, dat ongeveer tweetot driehonderd bedrijven uit de autobranche met autodiefstallen van doen hebben. Dit aantal betreft de bij politie en andere
opsporingsdiensten bekende bedrijven. Het werkelijke aantal moet dus nog hoger zijn dan die twee- tot driehonderd.
De auto is niet alleen object van diefstal en handel - zie ook IV.5 - maar maakt ook deel uit van de logistiek van criminele groepen. En omdat auto's op naam staan geregistreerd, vormen zij voor de politie een belangrijk punt van herkenning en een handig aanknopingspunt voor de opsporing van verdachte personen. Misdadigers hebben dan ook op allerlei manieren geprobeerd om herkenning aan de hand van hun auto's te voorkomen (valse nummerplaten, enzovoort), maar zij lijken daarin pas de laatste jaren goed te slagen. Het leasen van auto's maakt het de politie namelijk een stuk moeilijker hen te traceren, omdat deze auto's op naam van het lease-bedrijf staan. Daardoor zijn misdadigers beter in staat hun illegale activiteiten af te schermen tegen de politie. Ook is het mogelijk dat criminele groepen via katvangers hun eigen lease-maatschappijen oprichten. Hierdoor kunnen zij nog beter lease-auto's gebruiken om hun optreden te maskeren. Overigens kunnen criminele groepen lease-auto's ook inzetten als middel om illegale goederen en personen te vervoeren. In het geval van aanhouding op heterdaad door de politie worden dan slechts minimale verliezen geleden. De auto's kunnen immers niet in beslag worden genomen omdat zij juridisch eigendom zijn van de lease-maatschappij. In n onderzoek dat speelde in het midden van het land is bekend geworden dat door een persoon uit de autobranche speciaal een lease-onderneming is opgericht waarvan door alle grote autochtone softdrugshandelaren uit Amsterdam en omstreken jarenlang auto's werden geleasd. In het oosten van het land opereert een cannabishandelaar die zijn autogarage bewust laat gebruiken door personen die eveneens in de hashhandel actief zijn. In de meeste gevallen waarin de politie het gebruik van lease-auto's door misdadigers heeft geconstateerd, gebeurde dit echter buiten medeweten van de garagehouder.


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken