4.3. De Hells Angels: een netwerk apart

Hierboven - bij de beschrijving van twee netwerken die actief zijn in de produktie van synthetische drugs - kwam al naar voren dat n van deze netwerken een deel van de amphetamine verkocht aan Hells Angels in Amsterdam, die dat dan weer onmiddellijk doorverkochten naar Engeland. Wat bij de bespreking van het andere netwerk niet werd aangestipt, maar hier wel moet worden gemeld, is dat een bepaalde hoeveelheid van de illegaal ingevoerde grondstoffen, via omwegen in Brabant, ook terecht kwam bij de Hells Angels in de hoofdstad. Geconfronteerd met zulke feiten, moet men zich wel de vraag stellen wat de rol van de Angels in de georganiseerde criminaliteit is.

4.3.1. Organisatie en criminele activiteiten in Noord-Amerika

Om hun rol hierin te kunnen bepalen is het niet nodig om in dit rapport heel de ontstaansgeschiedenis van deze en andere outlaw motorcycle gangs (de Outlaws, de Bandidos, de Pagans) in de Verenigde Staten op te rakelen. Hier is vooral van belang te onderstrepen dat deze gangs na de oorlog zijn ontstaan in het milieu van mensen, vooral gewezen soldaten, die in de Amerikaanse samenleving hun draai niet (meer) konden vinden en zich van lieverlee dan ook steeds meer tegen deze samenleving keerden. Tal van symbolen die in hun kring de ronde doen, maar ook veel (seksuele) gedragingen, getuigen van deze moedwillige afkeer van de burger-maatschappij. Dat een aantal van deze gangs ook crimineel actief was, is al langer bekend. Maar de President's Commission on Organized Crime (commissie-Kaufman) bestempelde in haar rapport (The Impact, 1986) deze groeperingen ronduit als full organized crime groups. Aan de ene kant rechtvaardigde de commissie dit label met te verwijzen naar de misdaden waaraan deze gangs zich allemaal schuldig maken: vooral drugshandel, maar ook wapenhandel, afpersing, diefstal (speciaal diefstal van auto's en motoren) en heling, brandstichting en overvallen. Aan de andere kant wees de commissie nadrukkelijk op de banden tussen met name de Hells Angels en de cosa nostra in een aantal steden. Groepen Hells Angels voeren voor de betrokken families niet alleen drugstransporten uit, maar knappen voor hen ook liquidaties op. Overigens verdragen de verschillende gangs elkaar op hetzelfde territorium slecht: vroeg of laat ontbrandt er tussen hen een strijd om de controle over bepaalde illegale activiteiten.

Voorts beklemtoonde de commissie-Kaufman dat de bestrijding van gangs als de Hell's Angels niet zo eenvoudig is. Zij bouwen hun clubhuizen uit tot ware fortificaties en controleren nauwgezet iedereen die in hun buurt probeert te komen. Daarenboven zijn de chapters (afdelingen) die tot een bepaalde gang behoren, meestal niet zo groot, zodat de informele sociale controle reeds als vanzelf zeer intens is. Maar formele structuren versterken haar evenwel nog eens. Elke afdeling wordt geleid door een voorzitter, een vice-voorzitter, een penningmeester en een sergeant-of-arms; deze laatste moet zorgen voor orde en rust. De lokale afdelingen in een (groot) land worden dan weer samengebracht in een regionale groep. En de afdelingen respectievelijk groepen worden nationaal overkoepeld door een zogenaamde mother club. Rond de officile chapters hangen gewoonlijk nog wat zogenaamde puppetclubs, dat wil zeggen motorclubs die eventueel ook de status van chapter kunnen verkrijgen. In de tussentijd moeten zij zich echter bewijzen, onder andere door deel te nemen aan de criminele activiteiten van n of meer chapters. Op afwijkend gedrag van de leden wordt, tenslotte, hard gereageerd. Zeker tipgevers van de politie moeten niet op clementie rekenen. Zij gaan eraan (Van Look, 1994). Men wordt dan ook niet zomaar lid van een chapter. Wie lid van de club wil worden, moet meestal worden voorgedragen door een actief lid en een tijdlang dienst doen als prospect of striker. In The Impact wordt ook aangegeven dat de outlaw motorcycle gangs in de loop der jaren zijn uitgewaaierd naar andere landen, in het bijzonder Canada. Dit blijkt ook duidelijk uit de jaarverslagen van het Organized Crime Committee van de Canadian Association of Chiefs of Police. Wie die voor de voorbije jaren naleest, ziet precies dezelfde ontwikkelingen geschilderd als in The Impact het geval is. Neem het jaarverslag 1992. Hierin wordt in het algemeen, maar ook per deelstaat, beschreven hoeveel (afdelingen van) gangs er zijn en waar ze zich mee bezighouden. En inderdaad, dan ziet men een soortgelijk lijstje: drugshandel, (exploitatie van) prostitutie, afpersing, illegaal gokken, contract killing, overvallen en diefstallen; eveneens is er in dit verband op een paar plaatsen sprake van nauwe samenwerking met cosa nostra-groepen. Waar in dit, maar ook in de andere jaarverslagen, wel meer de nadruk op wordt gelegd dan in The Impact gebeurde, is op de innesteling van de outlaw motorcycle gangs in de reguliere economie. Met het vermogen dat zij illegaal hebben opgebouwd, kopen zij horeca-ondernemingen, auto- en motorbedrijven en bouwbedrijven. Parallel hieraan, heeft men vastgesteld, verbergen leden van deze gangs wel eens hun ware gezicht door het full colours-tenue te vervangen door een decent driedelig pak. Dit vergemakkelijkt de entree in kringen van zakenlui en/of sportliefhebbers bijvoorbeeld aanzienlijk.

4.3.2. De ontwikkelingen in Nederland

In diverse Westeuropese landen bestaan er afdelingen van de Amerikaanse outlaw motorcycle gangs, dus niet alleen van de Hells Angels. In Nederland hebben de Hells Angels in elk geval de overhand. Het eerste chapter dat in Nederland werd opgericht, is het Amsterdamse chapter, in 1975, door mensen uit de kring van de beruchte Kinkerbuurt-bende. Later zijn er chapters gevormd in Harlingen, Den Bosch en Haarlem. Ook in Heerlen zou een chapter worden gesticht maar de runering van het clubhuis van de betrokken
puppetclub door brandstichting, in 1993, blokkeerde de uitvoering van dit voornemen. De leden van deze club gaan nu als nomads door het leven. Dit was overigens niet de enige geassocieerde motorclub in Nederland. In de voorbije jaren zijn er in totaal tien geteld, gesitueerd in het Noorden, het Westen en het Zuiden van het land, onder andere in Den Haag, Amersfoort, Heerenveen en Breda. Het Amsterdamse chapter fungeert ongetwijfeld als de nationale mother club. Maar er zijn duidelijke aanwijzingen dat dit chapter tevens het Europese aanspreekpunt is voor de organisatie in de Verenigde Staten.

De voorbije jaren is er heel wat inzicht gegroeid in de situatie van de Hells Angels in Nederland, vooral via strafrechtelijke onderzoeken. Zodoende kan veel scherper worden gesteld wat er waar is van alle verhalen en geruchten die al tijden circuleerden over het gevarieerde aandeel van de Angels in de drugshandel - van hand- en spandiensten aan de belangrijke drugsgroothandelsgroepen tot en met de produktie van amphetamine in eigen laboratoria -, over hun rol bij het stelen van motoren (Harley Davidsons natuurlijk), over de uitvoering van protectiewerkzaamheden op de Amsterdamse Wallen en over hun belangen in de wapenhandel. De onderzoeken naar de XTC-bendes in Brabant hebben wat dit betreft ook duidelijk hun informatieve nut bewezen.

Het grootste onderzoek dat tot op heden is verricht, speelt echter in Amsterdam. Het heeft het nodige zichtbaar gemaakt van de infrastructuur waarover de leiding van het Amsterdamse chapter beschikt, maar ook van de criminele activiteiten van deze Angels.

Dit onderzoek heeft laten zien dat men hier nu in het klein doet wat in Noord-Amerika al langere tijd in het groot bezig is: de aanschaf van horeca-ondernemingen, de ontwikkeling van belangen in de motorhandel en de koop (en verhuur) van onroerend goed. De financile middelen komen, zo is door de politie vastgesteld, vooral uit de handel in verdovende middelen, maar wapenhandel en protectie op de Wallen (door een speciale groep van acht man) moeten ook de nodige inkomsten genereren. De rol die de Hells Angels in de drugshandel spelen, is nog niet helemaal blootgelegd. Wel staat vast dat zij - naast aankoop en verkoop van synthetische drugs die door anderen zijn gefabriceerd - volop betrokken zijn geweest bij de handel in Marokkaanse hash, die door een Deens-Nederlandse combinatie op het touw was gezet. De drie Angels regelden transporten, wisselden valuta, enzovoort. En van hen onderhield de relaties met makelaars, notarissen en banken, zorgde voor het onderhoud van de betrokken panden en sluisde gelden weg naar Zwitserland. Het Amsterdamse chapter heeft zijn honk, voorzien van allerhande veiligheidsvoorzieningen, in de buurt van het station Amsterdam-Amstel.

Onderzoeken, ingesteld bij een ander chapter en bij een geaffilieerde motorclub, hebben aangetoond dat niet alleen het Amsterdamse chapter de Amerikaanse weg is opgegaan. In n van de hier bedoelde onderzoeken kwam aan het licht dat de leden van het desbetreffende chapter op kleine schaal wapenhandel en drugshandel bedreven, hierbij geholpen door Angels uit andere delen van het land. Ook maakten zij zich schuldig aan autodiefstallen en aan drugshandel (op Zweden en Duitsland). Maar ook in hun geval bleef het hier niet bij. Zij verhandelden ook illegaal wapens en pleegden diefstal van motoren, bij voorkeur Harley Davidsons. Opmerkelijk is overigens dat veel van de leden van beide clubs min of meer vaste banen hebben.


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken