4.1. Internationale smokkelroutes

Om de internationale smokkelroutes te beschrijven is het van belang onderscheid aan te brengen tussen de soorten goederen. Voor de aanvoerroutes van de drugs moet een onderscheid naar de soort drug worden aangebracht.

De herone wordt grosso modo uit twee gebieden in de wereld gexporteerd. Het eerste gebied is het meest bekende: de Gouden Driehoek. In dit gebied dat is gelegen tussen Thailand, Birma en Cambodja, worden de papaverplanten verbouwd en de herone vervolgens uit opium gewonnen in kleine laboratoria. Het grootste deel van deze herone wordt naar andere Aziatische landen getransporteerd of naar Australi, de Verenigde Staten, Canada. Het vervoer gaat over het algemeen per boot. Een ander deel wordt met behulp van koeriers in kleine hoeveelheden per vliegtuig naar Europa gebracht. Het zijn met name Chinese en Nigeriaanse criminele groepen die achter deze smokkel van herone zitten, maar ook Pakistani en Ghanezen zijn erbij betrokken.

Het tweede gebied waar de grondstoffen voor herone vandaan komen is de Gouden Sikkel. Dit gebied is grofweg gelegen tussen Afghanistan, Irak en Iran. Omdat de grenzen van Rusland gedurende het communistische regime gesloten waren en de toegangswegen slecht, verliep het transport van de herone voornamelijk via Turkije. De Koerden controleerden en controleren nog altijd de eerste aanvoerlijnen van de ruwe opium die in laboratoria in de nabije omgeving van Istanbul wordt omgezet in herone. De smokkel vindt
zelden per vliegtuig plaats maar gaat veeleer met behulp van vrachtwagens via Griekenland, Joegoslavi, Oostenrijk en Duitsland naar Nederland (Balkanroute). Als gevolg van de oorlog tussen de Moslims, Servirs en Kroaten in het voormalige Joegoslavi moest de smokkelroute worden verlegd. Vandaag de dag zijn er drie aanvoerroutes: (1) via Griekenland per boot naar Itali en vervolgens over de weg naar Nederland; (2) via Griekenland, Roemeni, Bulgarije, Sloveni naar Oostenrijk en daarna via Duitsland naar Nederland; (3) via de Kaukasus (Tsjetsjeni) door Rusland, Polen en Duitsland naar Nederland. Deze laatste route brengt voor de smokkelaars een groot risico met zich mee, omdat de kans te worden geript of om protectiegeld te moeten betalen in die doorvoerlanden heel groot is geworden.

Door het wegvallen van de controles aan de binnengrenzen van de Europese Unie is de pakkans aanzienlijk gereduceerd. Vanuit Turkije vertrekken per jaar 4.5 miljoen personenauto's en 400.000 vrachtwagens naar Europa, waardoor effectieve controle van alle auto's praktisch onmogelijk is. Omdat ongeveer 85% van de herone in Nederland afkomstig is van Koerden/Turken mag worden aangenomen dat het merendeel daarvan met vrachtwagens naar Nederland wordt gebracht en niet via de luchthaven Schiphol of de Rotterdamse haven. Deze heronehandelaren bedienen zich derhalve niet van de havens om hun illegale goederen naar Nederland te vervoeren maar maken gebruik van de transportbranche (zie ook het hoofdstuk van Bovenkerk en Lempens over de transportbranche).

De cocane is vrijwel geheel afkomstig van landen uit Zuid-Amerika. Colombia is de grootste producent, maar ook Peru is als producerend land in opkomst. Het Cali-kartel en het Medelln-kartel voorzien vanuit Colombia vrijwel de gehele vraag naar cocane in de wereld. Naast de Verenigde Staten zijn de Europese landen de grootste afnemers. De smokkel wordt hoofdzakelijk op twee manieren uitgevoerd. In de eerste plaats wordt de cocane rechtstreeks met (container)schepen naar de havens in Europa vervoerd. De cocane bevindt zich in containers die in de haven Buenaventura worden geladen op eigen of andere schepen. De tweede manier van smokkel van cocane gaat via (kleine) vliegtuigjes naar de Bahama's om vervolgens in kleinere hoeveelheden per bootje of per vliegtuig naar de USA te worden vervoerd. Tussenstops voor de vliegtuigen worden ook gemaakt in Suriname en de Nederlandse Antillen. Vandaar wordt de cocane in grote hoeveelheden (100 kilo of meer) ofwel in containers per boot naar de Nederlandse havens gesmokkeld, ofwel via koeriers (waarover later meer) in kleinere hoeveelheden per vliegtuig naar Schiphol. Omdat de diverse opsporingsinstanties in Europa tegenwoordig schepen uit Colombia strenger controleren, maken de Colombiaanse kartels steeds vaker gebruik van ingewikkelde routes via andere landen of van schepen onder andere vlag om de cocane naar Spanje of Nederland te bengen. De Rotterdamse haven (en Schiphol) is voor de kartels een belangrijke haven voor de aanvoer van cocane naar Europa, aldus Bettien Martens aan Bovenkerk (Bovenkerk, 1995). Spanje wordt tegenwoordig steeds vaker benut als aanvoer- en transitogebied voor cocane. Marbella is uitgegroeid tot een internationale ontmoetingsplaats voor internationale drugshandelaren en Zuidamerikaanse cocane wordt daar tegen Turkse herone geruild.

Colombianen zijn op smokkelgebied zeer inventief en pakken alles aan: elke mogelijkheid cocane te smokkelen, van klein (een pond) tot groot (honderden kilo's), wordt aangegrepen. De Colombianen zijn ware meesters in het bedenken van (nieuwe) manieren waarop wordt gesmokkeld (Bovenkerk, 1995). Eventuele verliezen als gevolg van opsporingsactiviteiten worden voor lief genomen. Het aanbod van cocane is zo enorm dat verliezen kunnen worden ingecalculeerd.

Van de softdrugs is de marihuana eveneens voor een zeer groot deel afkomstig uit Colombia. Andere kleine exporterende landen van marihuana zijn Nigeria, Ghana, Libanon en Jamaica (Boekhoorn, e.a., 1995). Vanuit Colombia worden grote hoeveelheden (5-15.000 kilo) per keer per container over zee vervoerd naar Nederland. De prijs maakt de smokkel van kleine hoeveelheden marihuana - dit in tegenstelling tot cocane of herone - onaantrekkelijk.

De meeste marihuana is voor doorvoer naar andere landen bestemd, slechts een zeer klein deel voor de Nederlandse markt. De routes van marihuana vanuit Colombia zijn vrijwel dezelfde als die van cocane. De meeste marihuana wordt per schip vervoerd. Per vliegtuig wordt nauwelijks marihuana gesmokkeld. De marihuana moet goed worden verpakt om de sterke geur tegen te gaan en om te voorkomen dat vocht de marihuana aantast.

De hash is afkomstig van Pakistan (donkere of zwarte soorten), Afghanistan, Nepal of India en Marokko (gele en bruine soorten) en Libanon (gele of rode). De Marokkaanse hash vindt in Nederland gretig aftrek en wordt op verschillende manieren naar Nederland gesmokkeld. Vanuit het Rifgebergte wordt de hash in kleine, luchtdichte verpakkingen per ezel naar de kust vervoerd. Daar vindt centraal de eerste opslag plaats. Vandaar wordt met kleine bootjes de hash naar zeilschepen voor de kust gebracht die naar Spanje of Zuid-Frankrijk varen waar vrachtwagens de lading overnemen. Een deel wordt in containers per zeeschip naar Nederland gebracht (voornamelijk Rotterdam), een deel via de ferry per vrachtauto door Spanje. De vrachtauto's zijn van Nederlandse transportondernemingen of van Nederlandse criminele groepen. De Pakistaanse hash wordt hoofdzakelijk per zeeschip naar de Rotterdamse haven gesmokkeld en is voor een deel voor de Nederlandse markt bestemd. Veel wordt er verder getransporteerd naar Noord-Amerika waar Canada een goede afnemer
blijkt te zijn.
Via de zeehavens worden ook gestolen auto's naar diverse werelddelen gesmokkeld. Het gaat hierbij niet zozeer om de import van gestolen personenauto's maar om de export ervan. Om meer auto's tegelijk te vervoeren is een schip goedkoper en efficinter dan het aantrekken van vele koeriers die de gestolen exemplaren persoonlijk naar de plaats van bestemming rijden. Uit het deelrapport over de autobranche is naar voren gekomen dat sommige criminele groepen van de haven gebruik maken om gestolen auto's naar Letland, Litouwen en Rusland te vervoeren Noot , naar landen in Afrika (Marokko, Ghana) of naar het Midden-Oosten. De gestolen exemplaren worden geplaatst tussen legale en het gehele transport vindt plaats onder de supervisie van im- en exportbedrijven voor automobielbedrijven die soms speciaal voor dit doel zijn opgericht. De route gaat via de Noordzee naar de Oostzee of via de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. Wapens worden in de wereld op alle mogelijke manieren gesmokkeld. De zware wapens worden per boot vervoerd en de lichtere wapens per (vracht)auto en per vliegtuig. Er zijn diverse berichten dat veel wapens (ook automatische) uit Oosteuropese landen naar landen in Europa worden gesmokkeld. Mensensmokkel vindt voornamelijk plaats per auto en per vliegtuig. Vanuit Oost-Europa worden de meeste illegalen of anderen met kleine busjes naar het westen vervoerd. Afhankelijk van het land van herkomst wordt gebruik gemaakt van de grote doorlaatposten aan de oostgrens van Duitsland en Oostenrijk. Niet alle gesmokkelde mensen hebben Nederland als eindbestemming. Vanuit Nederland wordt, bijvoorbeeld, met kleine zeescheepjes de overtocht naar Engeland gemaakt of per vliegtuig naar de Verenigde Staten of Canada. De mensensmokkel vanuit Azi (in het bijzonder Chinezen), Afrika of Zuid-Amerika vindt vrijwel uitsluitend per vliegtuig plaats. Vaak worden allerlei overstaps gemaakt om de herkomst van betrokkenen te verdoezelen (meer over dit onderwerp in .4.3.2).

Een relatief nieuwe soort smokkel is het illegale vervoer van, meestal gevaarlijk, afval. Om elders in de wereld goedkoper afval te kunnen verwerken maken bedrijven in de afvalbranche gebruik van de transportfaciliteiten in Nederland. Naast de illegale transporten over de weg, maken malafide afvalverwerkers of afvalmakelaars gebruik van containers voor vervoer overzee om elders in de wereld illegaal te storten of tegen een veel lagere prijs te verwerken. De zeeroutes lopen voornamelijk naar landen in Afrika en naar landen in Oost-Europa, waar via de havens aldaar de containers naar legale en illegale stortplaatsen worden vervoerd. Omdat veelal met vervalste laadbrieven voor containers wordt gewerkt (zie hierover meer in het deelrapport over de afvalverwerkingsbranche), is de aard van de lading niet in alle gevallen bij de kapiteins van de betrokken schepen bekend.

Tenslotte kan worden vermeld dat beschermde en uitheemse dier- en plantensoorten per vliegtuig en per boot vanuit tropische gebieden naar de westerse wereld, Japan en het Midden-Oosten worden getransporteerd (zie het hoofdstuk over de wildlifebranche van Bruinsma). Levende dieren worden om voor de hand liggende redenen altijd per vliegtuig gesmokkeld, planten alsmede kadavers per schip. Ook hiervoor worden de havens in Nederland gebruikt, voornamelijk in verband met het feit dat Nederland over vitale transportknooppunten beschikt.


vorige         volgende         inhoudsopgave en zoeken