Vooral in drankverstrekkende horeca spelen brouwerijen een grote rol. Niet alleen zijn ze de leveranciers van
Nederlands meest gedronken alcoholische drank (bijna 84 liter per hoofd van de bevolking), ze hebben ook
naam gemaakt als kredietverstrekker aan startende of uitbreidende horeca-ondernemers. Nederland telt vijftien
brouwerijen waar in totaal ruim achtduizend mensen werk vinden. De accijnsopbrengst van bier bedraagt
jaarlijks bijna 600.000 gulden. Nederland importeert voor 136 miljoen gulden bier, maar voert tien maal
zoveel uit: een kwantiteit ter waarde van 1,4 miljard gulden. Het bierverbruik in Nederland neemt de laatste
jaren iets af, maar de export van Nederlands bier groeit nog steeds. Er werd in 1994 in totaal 22 miljoen
hectoliters aan bier geproduceerd, en dat wordt ieder jaar meer, zo vertellen de kerncijfers van het Centraal
Brouwerij Kantoor (Stiva, 1994). Over de leningverstrekkende functie zijn de bierproducenten overigens heel
wat minder open. Het is onmogelijk om hierover cijfers te achterhalen.
Meer dan de helft van de totale caf-omzet komt uit de bierverkoop. Veertig procent van de cafbazen heeft slechts n bier op de tap, in iets meer dan de helft van alle cafs worden er ten minste twee bieren getapt. Heineken staat het meest op de tap (in 26 % van alle cafs), gevolgd door Oranjeboom (18%) en Amstel (12%). In bijna alle cafs is bier op de fles verkrijgbaar (Lenting & partners, 1991). Hoe kiest een cafbaas zijn brouwerij? Lenting en Partners tonen aan dat meer dan de helft van de caf-eigenaren weinig keus heeft gehad. Ruim zestig procent is contractueel gebonden aan het huismerk bier. Slechts 38 % koos bewust voor de brouwerij. In n op de drie gevallen (33%) is het bedrijfspand eigendom van de brouwerij of wordt het via de brouwerij verhuurd; de cafbaas is zodoende gebonden aan de bierverstrekker. Bijna twintig procent van de caf-uitbaters was verplicht om het brouwerij-contract van de vorige eigenaar over te nemen. In drie procent van de gevallen is de cafbaas gebonden aan een bepaalde brouwerij omdat het pand in eigendom is van de drankleverancier of de automatenhandel (de cijfers zijn niet uitgesplitst). Acht procent heeft andere redenen voor de gebondenheid aan een brouwerij, zoals leningen, kortingen en gekregen apparatuur (Lenting en partners, 1990). Al met al is ruim zestig procent van alle cafhouders op enige wijze verplicht gebonden aan een brouwerij, drankenhandel of automatenhandel (Hertsenberg, 1992).
Een meerderheid van de horecabazen (66 %) zegt tevreden te zijn over de samenwerking met de brouwerij en diens vertegenwoordiger. Een minderheid (15%) heeft een verstoorde relatie, meestal uitlopend op een tussentijdse huismerkwissel (Lenting en Partners, 1990). Zestig procent van de ondernemers is wel eens benaderd door andere brouwerijen, die een ander huismerk willen pushen. Hierbij wordt soms geld geboden. Heineken en Oranjeboom staan bekend als de actiefste veroveraars op de markt (Lenting en Partners, 1990).