De gebrekkige handhaving en controle op de naleving van die wetten en regels worden pijnlijk zichtbaar wanneer de overheid, zoals de laatste jaren is te zien, in de afvalbranche het principe van zelfregulering gaat toepassen. Het milieubeleid loopt daarmee niet uit de pas met het overige overheidsbeleid waarin een herijking van de relaties tussen overheid en maatschappij plaats vindt: de terugtredende overheid. De overheid is de laatste jaren meer tot de overtuiging gekomen dat overreden beter is dan straffen. Overreding gaat in die visie samen met een verinnelijking van milieunormen (Aalders, 1994). Het vergunningenstelsel moet z worden dat vergunningen en procedures het bedrijfsleven niet meer onnodig belemmeren. Deze nieuwe aanpak belemmert wel het Openbaar Ministerie in zijn vervolgende rol, omdat wanneer de ene overheid een bepaalde gang van zaken toestaat, dat de andere overheid wel heel moeilijk maakt voor dezelfde zaken een strafvervolging te beginnen.
De afvalbranche heeft de gedachte van zelfregulering aangegrepen als een kans om de overheid buiten de deur te houden. De instelling van zogenaamde certificaten van kwaliteitszorg is aan de ene kant een poging van branche-organisaties in eigen huis orde te scheppen en regels te maken, aan de ander kant kan certificering worden ontdoken door malafide afvalverwerkers, waarbij het certificaat als dekmantel voor illegale activiteiten fungeert. Papier is nog altijd geduldig en certificaten zijn niet afdwingbaar binnen de branche. Zoals de CRI (1992) opmerkt zijn certificaten zeer fraudegevoelig omdat zij zijn gebaseerd op gerechtvaardigd vertrouwen en niet op goede controle. Certificaten kunnen valselijk worden opgemaakt, oneigenlijk worden gebruikt, een werkwijze van afvalverwerking omschrijven die niet is nagekomen en, niet onbelangrijk te vermelden, certificaten kunnen eenvoudig worden gekopieerd.
Concluderend kan worden opgemerkt dat de overheid meer en meer zaken overlaat aan de afvalbranche zelf en daarop wordt door branche-organisaties ingespeeld met de instelling van kwaliteitscertificaten. Deze certificaten geven, bij een gebrek aan overheidscontrole, nauwelijks enige waarborg voor een ordentelijke, niet illegale afvalverwerking.