Effectieve rechtsmiddelen voor niet-EU-onderdanen in het Schengen Informatie Systeem

verschenen in NJCM-Bulletin, jrg. 34 (2009), nr. 1

Het Schengen Informatie Systeem (SIS) is het grootste persoonsgegevensbestand dat op dit moment, anno 2008, door de EU-lidstaten gezamenlijk wordt gebruikt. Het SIS is één van de maatregelen die op basis van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst zijn genomen ter compensatie van de opheffing van de binnengrenscontroles. Hierin worden verschillende categorieën van gegevens geregistreerd, zoals personen wier uitlevering wordt verzocht of vermiste personen, maar ook gestolen objecten zoals voertuigen of reis- en identiteitsdocumenten. Op basis van een signalering in het SIS dienen de autoriteiten van de aangesloten Schengenstaten een bepaalde actie te ondernemen zodra ze de gezochte persoon of het object aantreffen: bijvoorbeeld uitlevering of onopvallende surveillance. Artikel 96 van de Schengen Uitvoeringsovereenkomst
(SUO) geeft staten de bevoegdheid om derdelanders (niet-EU-onderdanen) in het SIS te signaleren ‘ter weigering van toegang’. Sinds de start van het SIS, in 1995, betreft het grootste deel van alle signaleringen met betrekking tot personen deze laatste categorie. Een signalering in het SIS heeft voor de betrokken vreemdeling grote gevolgen: eenmaal gesignaleerd kan hem of haar gedurende ten minste drie jaar de toegang tot het hele Schengen-gebied worden geweigerd.2 Dit kan zowel de weigering aan de grens betekenen, als de afwijzing van een visumverzoek in het land van herkomst.

lees meer

Strafrechtelijke inperking van de vrijheid van meningsuiting versus
de rechtstaat

Sinds 11 september 2001 wordt door de Verenigde Staten een ‘war against terror’ gevoerd waar ook wij Europeanen in verzeild zijn geraakt. De Nederlandse samenleving lijkt sindsdien definitief veranderd. De dreiging van het islamitisch terrorisme en de angst voor aanslagen in Europa zijn een realiteit geworden. De terroristische aanslag in Madrid op 11 maart 2004 veranderde die dreiging in keiharde realiteit. Het item ‘terrorisme bestrijding’ kwam in veel landen boven aan de politieke agenda te staan. Er werd gediscussieerd over de manier waarop de veiligheid in de toekomst zo goed mogelijk gegarandeerd kan worden. Daarbij is echter essentieel voor het functioneren van een democratische samenleving dat er niet aan de grondbeginselen van de rechtsstaat wordt getornd en dat er ook in alle vrijheid een publiek debat gevoerd kan worden. Een publiek debat kan immers bijdragen aan wederzijds begrip en respect voor elkaars opinies. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst staan hierbij voorop.

lees meer