Sinds 11 september 2001 is de samenwerking van politie en justitie binnen Europa en tussen de VS en de EU doordrenkt van terrorisme. Dataretentie, het op Europees niveau bewaren van telefonie- en internetinformatie, is het nieuwste bestrijdingsmiddel.
Aan de grenzen van de Europese Unie wordt een oorlog uitgevochten. Aan de ene kant Frontex, een Europees agentschap dat met behulp van technologie en menskracht de grenzen van de Unie bewaakt. Aan de andere kant zijn er de individuele migranten, de mensen die in Europa verblijven en hun bloedverwanten de grens over willen smokkelen en de grotere criminele netwerken die mensen helpen de EU binnen te komen.
Op 4 maart 2010 sprak de rechter in Amsterdam drie mensen vrij die verdacht werden van cocaïnesmokkel. Het openbaar ministerie (OM) werd niet ontvankelijk verklaard omdat de officier in de zaak informatie over een Duitse burgerinfiltrant had achtergehouden.
Hoe is het binnen de EU gesteld met onze veiligheid? Achttien jaar na de oprichting van de EU zijn er nog steeds geen bindende afspraken gemaakt over voor de burger relevante zaken als rechtsbescherming, bescherming van persoonsgegevens en de vrijheid van meningsuiting.
Het Europees Arrestatie Bevel (EAB) wordt voornamelijk gebruikt voor kleine vergrijpen. In lang niet alle gevallen leveren landen hun onderdanen uit.
Zware criminaliteit, maar vooral terrorisme, zijn de toverwoorden bij de voortschrijdende samenwerking tussen politiediensten en justitiële instanties in Europa enerzijds en tussen de EU en zogenaamde derde landen als de Verenigde Staten anderzijds. Deze samenwerking kent vele vormen.