De Binnenlandse Veiligheidsdienst BVD krijgt door een wijziging van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onbeperkte bevoegdheden om telecommunicatie af te luisteren
Dit zeiden medewerkers van het Amsterdamse onderzoeksbureau Jansen & Janssen woensdag bij de presentatie hun boek ‘Luisterrijk’. Door die wetswijziging dreigt volgens het bureau een Nederlandse variant op het Amerikaanse Echelonnetwerk te ontstaan.
Het Amerikaanse Echelonnetwerk kwam begin dit jaar in het nieuws door een onderzoek van het Europees Parlement.
De Amerikaanse inlichtingendiensten bleken stelselmatig al het Europese telefoon- fax- en e-mailverk- af te luisteren. Met behulp van trefwoorden filteren computers het berichtenverkeer op mogelijk interessante informatie. In het verleden is volgem Jansen & Janssen gebleken dat deze methode niet alleen werd gebruikt om militaire of criminele inlichtingen te verzamelen maar dat zij ook voor politie en economische spionage is ingezet. Jansen & Janssen dat onderzoek verricht naar politie- en inlichtingendiensten, stelt dat de wijzigingsnota op de Wet op inlichtingen- en veiligheidsdienstensten (WIV), die het kabinet eind september naar de Kamer zond, een zelfde bevoegdheid voo de BVD in het leven roept. In artikel 25a van de WIV krijgt de BVD de bevoegdheid om alle internationale communicatie die via straalzenders en satellieten verloopt, op te vangen en via trefwoorden te scannen op personen organisaties en onderwerpen. Mocht de BVD op deze manier een interessante persoon of organisatie ontdekken, dan kan hij en specifieke tapbevoegdheid vragen.
De BVD mag ook de nationale communicatie die via straalzenders plaats- vindt (mobile telefoons, maar ook delen van het vaste telefoonverkeer) ongercht aftappen. In het oorspronkelijke voorstel stond nog dat de minister van Binnenlandse Zaken toestemming moest geven voor de trefwoorden die de BVD daarbij hanteert. In het nieuwe voorstel krijgt de minister eenmaal per jaar deze lijst ter kennisgeving aangeboden en mag de inlichtingendienst zelf woorden of woordencombinaties aan de lijst toevoegen. De BVD mag alle afgetapte informatie een jaar lang opslaan. In het oorspronkelijk voorstel stond nog dat de dienst opgevangen gesprekken die niet van belang waren onmiddelijk moest wissen.
Verder krijgt de BVD meer bevoegdheden op het gebied van encryptie. Bij zowel telefoonverkeer als emailverkeer neemt versleuteling van de inhoud steeds meer toe. Vooral het bedrijfsleven hamert op bet belang van goede encryptie, om gevoelige informatie te kunnen beveiligen Politie- en inlichtingendiensten zien echter een gevaar in encryptie, omdat ook criminelen hiervan gebruik kunnen maken. In de wijzigingsnota krijgt de BVD de bevoegdheid om versleutelde berichten net zo lang te bewasren totdat de dienst in staat is ze te ontsleutelen. Volgens de memorie van toelichting maakt het feit dat de berichten versleuteld zijn, “het alleen al uit dien hoofde tot voor de diensten interessante telecommunicatie. Bureau Jansen & Janssen verbaast zich hierover. Het gebruik van encryptie is doodnormaal in het moderne berichten, stelt het bureau. In de ogen van de BVD is het echte per definitie verdacht.