Deze week kwamen de privacy aspecten van email en internet al ter sprake, nu is het de beurt aan de telefoon. Wederom lijkt de vrees gerechtvaardigd dat uw privacy op straat ligt. Onderzoeksbureau Jansen & Janssen, luis in de pels van politie- en inlichtingendiensten, publiceerde het boek Luisterrijk, een onderzoek naar de afluisterpraktijken van de politie en de BVD in Nederland.
De Parlementaire Enquete Opsporingsmethoden gaf vijf jaar geleden aanbevelingen om het aftappen van telefoongesprekken te beperken. Daar is volgens de auteurs weinig van terechtgekomen. De Wet Bijzondere Opsporingsbevoegdheden zoals die er nu ligt, betekent een aanzienlijke verruiming van de aftapmogelijkheden. De politie kan vanaf 2000 sneller tot afluisteren overgaan en krijgt in sommige gevallen inzicht in het gehele telecommunicatie verleden van een verdachte, zoals dat door de telecombedrijven automatisch wordt bijgehouden. De BVD krijgt volgens het Wetsvoorstel Inlichtingendiensten het recht om alle communicatie die door de ether plaatsvindt te beluisteren en te scannen, dat wil zeggen al het GSM verkeer en een flink deel van de reguliere telefonie. Daarnaast wordt de aftapcapaciteit van telecom operators flink uitgebreid. Het boek Luisterrijk is vooral een overzicht van wat er technisch mogelijk is als daarvoor de juridische en technische voorziening worden getroffen. Vooral het hoofdstuk over GSM verkeer is onrustbarend. Het was al bekend dat GSM telefoons voortdurend hun locatie doorgeven aan de centrale. Dat het nog beter kan, bewijst bijvoorbeeld de IMSI-catcher. Dit apparaat doet zich in de ether voor als ‘de dichtstbijzijnde GSM mast’. Alle mobieltjes in de omgeving melden zich braaf aan bij de IMSI-catcher, die vervolgens de locatie en identiteit van de telefoons opvangt. Met die informatie kan vervolgens makkelijk een tapje gemaakt worden. Uit het boek, dat integraal online. staat, kunnen privacyfreaks, activisten en misdadigers maar één conclusie trekken: terug naar de postduif.