Bij de ontwikkelingen van de afgelopen jaren op het gebied van veiligheid, valt op dat de roep om maatregelen veelal tot een cirkelredenering leidt. Als de criminaliteit daalt dan helpen de maatregelen en moeten er meer worden ingevoerd om nog meer effect te oogsten. En als ze niet helpen moeten er ook meer worden ingevoerd omdat ze blijkbaar nog niet helpen. Feiten lijken allang geen rol meer te spelen. Omgekeerde bewijslast, sancties met het oog op mogelijke toekomstig gedrag en disciplinering van mogelijke risicogroepen vormen meer en meer de kern van het veiligheidsdenken. 6

Het is goed dat de NMa binnenkort ook woningen van particulieren mag binnenvallen.

Nee dat is niet goed.

De NMa is opgezet als een instantie die toezicht houdt op de mededingings- en energie- en vervoerswetten. Toezicht is iets heel anders dan opsporing. Bij opsporing gelden duidelijke regels voor de instanties en ook rechten voor de eventuele verdachten. Die rechten lijken de laatste jaren steeds meer onder druk te staan. Daar draagt de mogelijkheid voor het NMa om huiszoeking te doen aan bij. Het NMa controleert, als er dan strafbare feiten worden geconstateerd dienen die bij de bevoegde instanties worden aangemeld. Het NMa heeft daartoe ook een convenant met het Openbaar Ministerie. Het OM zet dan een strafrechtelijk onderzoek in. Door het NMa dezelfde rechten te geven als opsporingsinstanties wordt de basis van de rechtstaat aangetast. Bestuurlijke maatregelen zijn geen middelen om mensen strafrechtelijk te vervolgen. Toezicht wordt daarmee een opsporingsinstrument en niet een instrument ter sturing van zowel individueel als collectief gedrag.

De macht van de AIVD rapporten is enorm groot, vooral in het bestuursrecht. Advocaat Marq Wijngaarden gaat in de processen tegen Imams van wie de verblijfsvergunningen zijn ingetrokken wegens handelen in strijd met de nationale veiligheid. Teleurge¬steld in de hoogste nationale rechter besluit hij dat het Iaatste woord van het EHRM zal moeten komen.

De Hoge Raad oordeelt dat de verplichting op grond van de Wet openbare manifestaties en de Haagse APV om uiterlijk 4 x 24 uur voorafgaand aan een te houden demonstratie daarvan kennisgeving te doen aan de burgemeester geen ongerechtvaardige beperking is van de demonstratievrijheid en acht een bevel tot beëindiging van een niet-aangemelde demonstratie, ongeacht de specifieke omstandigheden van het geval, zonder meer toegelaten. Daarmee biedt het Nederlandse recht anders dan bijvoorbeeld het Duitse, onvoldoende ruimte voor spontane en spoedbetogingen die niet binnen de voorgeschreven termijn kunnen worden aangemeld. Vanuit EVRM-perspectief is daarop gegronde kritiek mogelijk.

Twee maandelijkse elektronische nieuwsbrief van Buro Jansen & Janssen
(achtergronden bij het nieuws)
Mocht je een interessant artikel hebben over je confrontatie met politie en justitie, een nieuwe wetgeving, onderzoek of scriptie mail het dan ons, info@burojansen.nl. Wij zullen dan kijken of we dit opnemen in onze nieuwsbrief.
In deze nieuwsbrief weer zowel buitenlands als binnenlands nieuws. Er zijn onder andere artikelen te vinden over Swift, Lynne Stewart, Portugal en rendition en Mullah Krekar. In wie is gevaarlijker: de sjeik of de staat het verhaal van de voor het ondersteunen van terrorisme veroordeelde Amerikaanse advocaat Lynne Stewart. Journalisten tappen mag dat borduurt voort op de artikel de dozen van de AIVD uit observant 42. Swift laat zien hoe braaf de Nederlanders eigenlijk echt zijn. De Belgen misschien ook, maar uiteindelijk schrijven ze wel een rapport dat openheid van zaken geeft. Het onderzoek over rendition door het Europese parlement is dan wel afgesloten sommige parlementariërs hebben hun tanden er echt in gezet.

01 – inhoudsopgave
02 – Preventief strafrecht, Column de Balie 17 november 2006
03 – AIVD, Paul H. en de onderzoeken
04 – Wie is gevaarlijker: de Sjeik of de staat
Hoe terrorisme een bedreiging is voor de vrijheid van meningsuiting en de rechtsstaat in de Verenigde Staten.
05 – Wie is gevaarlijker: de sjeik of de staat
Een analyse van de achtergrond van de zaak tegen Lynne Stewart.
06 – SWIFT, zwijgen is goud?
07 – Portugal: Europees parlementslid doet haar werk en
TDIP website: Temporary Committee on the alleged use of European countries by the CIA for the transport and illegal detention of prisoners
08 – Krekar speelt Amerikaans Roulette
09 – Europees veiligheidshandboek:kijk uit de G8 komt naar je toe
10 – Gewapende Strijd in de 21ste eeuw uit Ethiek & Maatschappij themanummer over terrorisme (pdf)
11 – Terrorismebestrijding: Het bestuursrecht aan zet, de rechtsstaat in gevaar?
12 – Van privacyparadijs tot controlestaat? Misdaad- en terreurbestrijding in Nederland aan het begin van de 21e eeuw
13 – verschenen proefschriften en scripties
14 – Buro Jansen & Janssen in de media
15 – Donateurs gezocht!

Als we naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren op het gebied van veiligheid en privacy kijken, dan valt op dat de roep om maatregelen veelal tot cirkelredeneringen leidt. Als de criminaliteit daalt dan helpen de maatregelen en moeten er meer worden ingevoerd om nog meer resultaat te zien en als ze niet helpen moeten er ook meer worden ingevoerd omdat ze nog niet helpen. lees meer

Deze week is het proces over het lekken van AIVD informatie aan de Telegraaf begonnen Naast oud-BVD agent Paul H. zijn inmiddels ook Bertus van D. uit Katwijk en Bastiaan van G. uit Voorhout verdacht van het lekken van staatsgeheimen. Het OM vermoedt dat het tweetal de staatsgeheime stukken bij Paul H. heeft gestolen en deze vervolgens heeft doorgespeeld aan de journalisten.
Ook is het onderzoek van de CTIVD naar het lekken gepubliceerd.
lees meer

Op 9 april 2002 advocaat Lynne Stewart is thuis gearresteerd. Zij is de eerste advocaat in de Verenigde Staten die wordt beschuldigd van het ondersteunen van terrorisme en het overtreden van de speciale beperkingen (Special Administrative Measures) die de Amerikaanse instantie die over de gevangenissen gaat heeft opgelegd aan Omar Abdel-Rahman.

Joost de Haas schrijft de volgende dag in de Telegraaf onder de kop ‘Justitie VS spoort terreurcomplot op’ dat Stewart de Egyptenaar Omar Abdel-Rahman zou hebben geholpen bij het doorgeven van opdrachten aan zijn volgelingen in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Egypte. Wat het ‘terreurcomplot’ precies inhoudt wordt nooit duidelijk. De storm van artikeltjes over de steun van Lynne Stewart aan terroristen luwt de volgende dag al weer. De overheid roept ‘terreurcomplot’, de kranten schrijven het over en daarmee is de kous af, berichtgeving in de 21ste eeuw.
lees meer

Wat ligt er in essentie aan de basis van de zaak tegen Lynne Stewart die binnen zowel rechts als links Amerika een verhitte discussie heeft losgemaakt?
Is het de doorgeschoten oorlog tegen het terrorisme die ertoe heeft geleid dat ten eerste alle gespreken tussen Stewart en Abdel-Rahman werden afgeluisterd? Gesprekken tussen een advocaat en een cliënt zijn ook in Nederland een gevoelig punt. Als die gesprekken niet meer kunnen plaatsvinden zonder het luisterend oor van de staat waar is dan nog de eerlijke rechtsgang, is vaak het argument.
lees meer

Op 31 januari 2007 debatteerde het Europees Parlement over de het doorgeven van bankgegevens van SWIFT aan de VS. In juni 2006 werd bekend dat SWIFT op verzoek van de VS bulk data doorgaf over internationale financiële transacties. Eind 2006 concludeerden zowel de Belgische Privacycommissie als de privacywaakhond van de Europese Unie dat de datatransfer naar de VS onvoldoende waarborgen voor de privacy van klanten geeft. Bovendien sprak men de angst uit dat er mogelijk misbruik van de gegevens wordt gemaakt voor economische spionage. De harde conclusies in Europa hebben in Nederland nog niet geleid tot harde actie. Het College Bescherming Persoonsgegevens bevraagt de financiële instellingen naar hun werkwijze. De Nederlandse bank verwijst slechts naar gedateerde kamerantwoorden uit september 2006 door minster Zalm.
lees meer

Ana Maria Gomes, lid van de socialistische fractie in het Europese parlement, tevens lid van de commissie van het parlement die de betrokkenheid van Europese staten bij de geheime CIA vluchten tracht uit te zoeken (TDIP), heeft de Portugese overheid het mes op de keel gezet. Door haar doorzettingsvermogen zijn nu allerlei gegevens boven tafel gekregen die erg onwelkom zijn voor de autoriteiten in Lissabon. lees meer

Mullah Krekar, Najmuddin Faraj Ahmad, lijkt er niet genoeg van te krijgen de grenzen van de Westerse democratische rechtstaat op te zoeken. Tijdens het Deense cartoon-drama zei hij in de media ‘de oorlog is begonnen’ terwijl allerlei andere moslim-leiders verdraagzaamheid predikten. In juni 2006 zei hij in een Koerdische krant dat Osama Bin Laden een goede moslim is. De vraag is of het spel nu uit is nadat een Noors hof van beroep in november 2006 heeft bepaald dat Krekar uitgeleverd kan worden aan Irak. lees meer

De Europese Unie integreert haar veiligheidsbeleid tot een uniform beleid voor evenementen van politieke, sociale, culturele en sportieve aard. Kort door de bocht komt het er op neer dat de EU al deze evenementen ziet als een mogelijk terroristisch doelwit. Daartoe worden de veiligheidshandboeken voor politieke bijeenkomsten zoals bijeenkomsten van de Europese Unie geïntegreerd met handboeken die betrekking hebben op grote sportevenementen als de Olympische Spelen in Griekenland en het voetbal-handboek. lees meer

Artikel in het november themanummer over terrorisme van Ethiek & Maatschappij

Uit de inleiding over ons artikel:
Onder de vermeende terroristische dreiging lijken bewoners van Westerse samenlevingen in toenemende mate bereid om verworven vrijheden op te geven in ruil voor een gevoel van veiligheid. In deze sfeer is er een cascade op gang gebracht van elkaar snel opvolgende maatregelen die geleidelijk aan de democratie en de rule of law uithollen.
Rick van Amersfoort en Wil van der Schans stellen vast dat waar het in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw nog mogelijk was in het openbaar begrip te uiten voor vormen van wat toen ‘gewapende strijd’ heette, dit in het huidige klimaat al snel als ‘sympathie voor terroristische organisaties’ wordt aangemerkt met alle politiële en justitiële consequenties vandien. Alle vormen van radicalisme dreigen nu verdacht te
worden en – met name waar het radicale moslimjongeren betreft – als eerste stadium van een ontwikkeling te worden gezien die automatisch tot gewelddadige acties zullen leiden. In het voetspoor van filosofen als Richard Rorty en Slavoj Žižek wijzen Van Amersfoort en Van der Schans op het gevaar dat de Westerse Open Societies hierdoor lopen om terug te glijden in een situatie van verlicht absolutisme, waarin de rol van verlicht despoot vervuld wordt door diegenen die voor de openbare veiligheid verantwoordelijk zijn en die bij iedere vorm van radicalisme reageren met een strafrechtelijke reflex.

INHOUD
THEMANUMMER
TERRORISME
samengesteld door Harry van den Bouwhuijsen
Inleiding 3
Artikels
Ger GROOT Het taaie ongemak
De paradoxen van het terrorisme 6
Harry VAN DEN Geen Woorden maar Daden
BOUWHUIJSEN Beknopte geschiedenis van het terrorisme 15
Teun VAN DE VOORDE Terrorisme in de context van academisch onderzoek:
Een leeg concept? 34
Rick VAN AMERSFOORT Gewapende strijd in de 21ste eeuw 50
en
Wil VAN DER SCHANS
Alderik VISSER Opvoeding, media en geweld: Over de grenzen van
het jongste beschavingsoffensief 76
Standpunten & Kanttekeningen
Anton DERKS De ontmaskering voorbij 94
Ethiek & Maatschappij thema terrorisme november 20

TERRORISMEBESTRIJDING: HET BESTUURSRECHT AAN ZET, DE RECHTSSTAAT IN GEVAAR?

Uit
Nederlandse Juristen Blad
2006 nr 44

Karianne Albers is universitair docent staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Maastricht.
Raymond Schlössels is hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen
lees meer