Door zijn aard is het militaire apparaat vol met geheimen, erg gesloten en buitengewoon wantrouwend. En natuurlijk vormen de gedragingen van de militaire inlichtingendiensten het toppunt van de geheimhoudingsgekte. Eigenlijk geldt dat ook voor die andere inlichtingen- en veiligheidsdiensten die te maken hebben met de zogenaamde veiligheid van de staat. Hun doelstelling, hun werkwijze en hun personeelsbezetting verschillen dan ook weinig van die van de militaire diensten.
De laatste tijd is er weer heel wat naar buiten gekomen dat illustratief is voor bovengenoemde gekte. Een interessant aspect daarvan is de belofte om te zwijgen, die door medewerkers van deze diensten bij hun indiensttreding wordt afgelegd. Breek je die belofte, ook al is het na het verlaten van de dienst, dan ben je nog niet jarig. Dat ondervindt David Shayler die vorig jaar, als ex-lid van de Britse geheime dienst MI-5, flink uit de school klapte en daarna naar Frankrijk vluchtte. De Britse Labour-regering eist nu zijn uitlevering om hem te kunnen berechten. De Labour Party, twee jaar geleden fel tegen de geheimhoudingswet, is als regeringspartij ook op dit punt niet te onderscheiden van Thatcher.
Ook is er weer iets te melden over het neerstorten, in 1980 in Italië, van een vliegtuig van Alitalia. De dood van alle 81 inzittenden is bijna zeker veroorzaakt doordat een NAVO-vliegtuig de DC-9 met een raket neerschoot. Een onderzoekscommissie heeft nu vastgesteld dat de politiek en de openbare mening al die tijd zijn voorgelogen door de top van de Italiaanse luchtmacht. Bovendien werd het onderzoek naar de oorzaak door die kringen tegengewerkt en werden onderzoekers door hen misleid. Uiteraard behoren ook de NAVO zelf en dus ook de regeringen van de 16 lidstaten, inclusief de Nederlandse, tot de medeplichtigen.
En over Nederland gesproken: het derde voorbeeld is het nieuwe schandaal rondom Srebrenica. Bij de Militaire Inlichtingen Dienst zijn destijds twee filmrolletjes van teruggekeerde Nederlandse militairen ontwikkeld. Het ene, met voor het gedrag van Dutchbat compromitterende beelden, bleek na afloop volkomen leeg. Van het tweede rolletje waren de meeste afdrukken helder, maar die waarop oorlogsmisdaden te zien waren nauwelijks te ontcijferen. Het ligt voor de hand dat hier sprake is van een speciaal geval van het in acht nemen van de geheimhoudingsplicht!
Fred van der Spek
Uit : VD-Amok-special over inlichtingendiensten