Vanwege zijn betrokkenheid bij netwerken die in Nederland protestacties organiseren uit steun voor onderdrukte Marokkanen in het land van herkomst, werd ‘Daan’ diverse keren door de AIVD benaderd. Op een manier die door hem als intimiderend werd ervaren.

Net als in andere landen in de regio raakten begin 2011 burgers in Marokko in de ban van wat de Arabische lente wordt genoemd. Sinds de eerste grote demonstratie op 20 februari 2011 in Rabat gingen regelmatig een paar duizend mensen de straat op. Deze ’20 februari-beweging’ streefde naar vrijheid en rechtvaardigheid. Ook in Nederland werden destijds hier en daar demonstraties georganiseerd uit solidariteit met de beweging in Marokko. Daan was erbij.

lees meer

Met invoering van de WIV 2017 worden de bevoegdheden van de inlichtingendiensten verder uitgebreid terwijl controlemogelijkheden en het toezicht op de werkwijze beperkt blijven.

De overheid wil de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2017 (WIV 2017) invoeren omdat de oude wet (WIV 2002) gemoderniseerd moet worden. Maar ook omdat de bevoegdheden in de ‘oude’ wet te beperkt zouden zijn voor de diensten. Bepaalde wetten zijn decennia oud en het is dan goed om deze aan te passen.

lees meer

De vraag is of de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten moet blijven groeien naar de behoeften van de inlichtingendiensten, of juist een kader moet stellen.

Halverwege de jaren ’50 van de vorige eeuw sloeg het 105 Verbindingsverkenningsbataljon zijn kamp op in Gorinchem. Met ruim tachtig kroegen een lustoord ‘waar de meisjes niet schuw waren voor de wapenrok’, aldus de toenmalige bataljonscommandant. Deze eenheid van de Koninklijke Landmacht was belast met het afluisteren en onderscheppen van berichten van radiozenders van het Sovjetleger en het peilen van zijn troepenbewegingen in het kader van de Koude Oorlog.

lees meer

De WIV 2017 beoogt de veiligheid te vergroten, maar het hacken door de inlichtingendiensten leidt tot nieuwe veiligheidsrisico’s voor de burger.

Het is de zomer van 2014. Op een kantoor in Zoetermeer rollen er allerlei tekens over het scherm van de hacker. Een analist ontvangt live camera beelden van wat een grauwe passage lijkt te zijn in een onbelangrijk gebouw nabij het Rode Plein in Moskou.

lees meer

De AIVD heeft een zeer ruime opvatting over personen en organisaties die een bedreiging zouden vormen voor de nationale veiligheid en democratische rechtsorde.

De AIVD houdt zich bezig met dreigingen tegen de Nederlandse staat en de democratische rechtsorde. Tijdens de Koude Oorlog, toen er sprake was van een duidelijk vijandbeeld, was het helder. Communisten vormden een bedreiging. Na de val van de Muur verlegde de AIVD haar werkterrein en werden ´bedreiging´ en ´democratische rechtsorde´ steeds ruimer gedefinieerd.

lees meer

Volgens de overheid is bulkinterceptie noodzakelijk om aanslagen te voorkomen. Maar het middel kan het zicht van de inlichtingendiensten dusdanig vertroebelen waardoor potentiële aanslagplegers door de mazen van het sleepnet glippen.

Het massaal aftappen van het internetverkeer, ook wel bulkinterceptie genoemd, is volgens de overheid noodzakelijk om de nationale veiligheid te vergroten en terroristische aanslagen te voorkomen. De in de WIV 2017 opgenomen bevoegdheid tot bulkinterceptie geeft de inlichtingendiensten de mogelijkheid om grote hoeveelheden communicatie (telefoon en internet) zonder selectie, dus van iedereen in een bepaalde stad of zelfs land, te verzamelen.

lees meer

Het gebrek aan transparantie van de AIVD en MIVD maakt een analyse van de effectiviteit en toegevoegde waarde van hun bijdragen aan de nationale veiligheid onmogelijk.

Nederland kent twee inlichtingendiensten. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) brengt politiek maatschappelijke ontwikkelingen en bedreigingen in kaart en waarschuwt voor bedreigingen en risico’s. Volgens haar jaarverslag van 2016 produceerde de dienst 152 ambtsberichten, 457 inlichtingenrapporten en 118 dreigingsproducten. Het jaarverslag specificeert niet over welke onderwerpen is gerapporteerd.

lees meer

Toezicht en controle op de AIVD en MIVD is in de loop der jaren mondjesmaat toegenomen. Tot 2002 waren de verantwoordelijke ministers, soms aangevuld met andere ministers of de Rechtbank Den Haag, hiervoor verantwoordelijk. Daarna veranderde dit met de invoering van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD).

De CTIVD beoordeelt achteraf of de AIVD en de MIVD zich aan de regels en wetgeving hebben gehouden en geeft adviezen. De verantwoordelijke ministers kunnen de aanbevelingen van het CTIVD naast zich neerleggen. De toezichthouder heeft inmiddels 55 rapporten gepubliceerd. In 2016 heeft zij vijf rapportages afgerond, waaronder bijvoorbeeld een rapport over de afluisterbevoegdheid van de MIVD en een rapport over de invulling van criteria voor samenwerking met buitenlandse diensten.

lees meer

De Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD), in de volksmond ook wel de commissie Stiekem genoemd, bestaat sinds 1952. In de commissie hebben de fractievoorzitters van de grootste partijen zitting. Op dit moment bestaat de CIVD uit vijf fractievoorzitters, drie van de coalitiepartijen (VVD, CDA, D66) en twee van oppositiepartijen (PVV en GL). De commissie vergadert onder strikte geheimhouding, maar brengt summier verslag uit aan de Kamer.

Het functioneren van de CIVD staat al jarenlang ter discussie. Toenmalig commissievoorzitter Van Thijn zat in de jaren ’70 regelmatig alleen te vergaderen met ministers en ambtenaren. Naar verluidt zaten sommige fractievoorzitters, die wel kwamen opdagen, te slapen of hadden zij de stukken niet gelezen. Het is niet bekend of het met de vergaderdiscipline van de commissie nog steeds zo schrijnend gesteld is. Wel is bekend dat de helft van de leden in 2016 niet op de vergaderingen aanwezig was.

lees meer

Kunnen we er op vertrouwen dat een geheime dienst die geen afstand heeft gedaan van een dubieus verleden in de huidige praktijk wél de nodige zorgvuldigheid zal betrachten?

Ondanks veel gemopper over allerlei zaken hebben de meeste Nederlanders in het algemeen nog wel vertrouwen in wat de overheid namens ons doet of nalaat. De rechtsstaat is stevig verankerd in de samenleving. Wetten bieden de burgers in principe bescherming tegen onrecht, onveiligheid, machtsmisbruik en willekeur.

lees meer

In de WIV 2017 worden vergaande bevoegdheden aan de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten toegekend. In vergelijking met Britse en Duitse wetgeving levert dat een aantal overeenkomsten en verschillen op.

De Duitse en Britse wetgeving bieden net als de WIV 2017 de inlichtingendiensten de bevoegdheid om communicatie in bulk van het internet te tappen. Bulk betekent dat de diensten grote hoeveelheden communicatie tegelijkertijd kunnen afluisteren zonder selectie, dus van ieder individu in een bepaalde stad of zelfs land.

lees meer

Op 2 december 2017 schreef de Volkskrant dat kinderen van Gladio soldaten geen inzage kregen in de dossiers van hun overleden ouders. Gladio, ook wel het Stay Behind netwerk genoemd, is na de Tweede Oorlog in Europa en ook Nederland opgezet. Er is in Nederland weinig officieel bekend over het netwerk dat in de publiciteit kwam door wapenfondsen in de jaren tachtig. In andere Europese landen is van officiële zijde toegegeven dat Gladio bestond. Het Stay Behind netwerk was een geheim leger met geheime wapendepots en manschappen die in geval van een oorlog met de Sovjet-Unie pas in actie zou komen nadat de Russen Europa onder de voet hadden gelopen. De gedachte was namelijk dat de Sovjet legers te sterk zouden zijn voor de verzwakte Europese landen na de oorlog.  Gladio ontstond voor zover bekend meteen na de oorlog in 1945 en voor de Koude Oorlog. Het heeft zijn wortels in het anticommunisme.

lees meer

Voorkom vernietiging van de inlichtingen archieven.

Buro Jansen & Janssen wil voorkomen dat de immense archieven van de Nederlandse inlichtingendiensten waaronder de BVD en diverse militaire inlichtingendiensten) worden vernietigd. Wij roepen mensen daarom op om zoveel mogelijk dossiers op te vragen in het belang van onze veiligheid, democratische controle op de diensten, burgerrechten en kennis over de betrokkenheid van de inlichtingendiensten bij allerlei sociaal maatschappelijke, culturele en politieke en andere gebeurtenissen in binnen- en buitenland.

lees meer

Op 13 november 2017 schrijft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een opmerkelijke brief aan de Kamer. De minister is verantwoordelijk voor de overzeese gebiedsdelen, de gemeenten en de AIVD, de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst. De brief zou tegemoet komen aan een toezegging aan Tweede Kamerlid Van Haersma Buma.

In de brief wordt er gerept over statelijke actoren die Nederlandse interne aangelegenheden of democratische processen beïnvloeden. Erg concreet is de brief niet en het wordt dan ook al snel duidelijk dat de brief is opgesteld door de AIVD. De inlichtingendienst heeft ooit een spoof website, de dienst spreekt van gefingeerde website, ontdekt. De site zou een kopie zijn van een Nederlandse overheidswebsite en zou tevens “onder meer desinformatie over MH17” bevatten. In de gehele brief is dit het enige concrete bewijs voor beïnvloeding.

lees meer

Als de AIVD kritische wetenschappers in het gareel wil houden, laat ze dat dan professioneel doen.

Je merkt het in het dagelijkse leven direct wanneer iemand een echt gesprek met je wil en wanneer het contact vooral de bedoeling heeft je de les te lezen, te corrigeren of in de pas te laten lopen. Bij zo’n corrigerend gesprek worden bijvoorbeeld retorische vragen ingezet: dat zou jij toch ook niet willen, jij vindt toch ook dat je dit in de toekomst anders moet doen? Soms wordt ook een gezamenlijk belang gesuggereerd dat er in werkelijkheid niet is. Je baas die benadrukt dat het ‘in ons gezamenlijk belang is’ dat je je werkwijze aanpast. Dat klinkt heel vriendelijk, maar je begrijpt meteen dat het jouw en niet zijn probleem is.

lees meer