Zijn rechercheurs onderscheiden vier veel voorkomende methodes van diefstal. Roemenen doen zich voor als nepagenten, Bulgaren voeren teams van zeer jeugdige zakkenrollers aan of bieden (vooral op het Damrak) aan geld te wisselen en drukken dan de helft van de biljetten achterover.

Laatste methode: Oost-Europese vrouwen, van wie bij gebrek aan arrestaties de precieze identiteit niet altijd is vast te stellen, verleiden de bezoekers van kroegen, om er uiteindelijk met het geld en de gsm van hun slachtoffer vandoor te gaan.

Vooruitlopend op het EU-lidmaatschap mogen Bulgaren sinds april vrij door de al aangesloten landen reizen. Voor de Roemenen wordt aan versoepeling van de regels gewerkt.

De Oost-Europese landen proberen moeizaam te voldoen aan de EU-eisen. Het zal nog jaren duren voordat ze zo ver zijn, maar de visumplicht is alvast vervallen. Ook criminelen maken daar gretig gebruik van, ervaart Smit, en ze gaan doordacht en geregisseerd te werk.

De nepagenten zijn inmiddels bekend: groepen Roemenen die zich tegen vooral Japanse toeristen als agent in burger voordoen – en hun dan geld ontfutselen.

Smit: ”Ze pakken steeds Japanners. De reden is ons nu wel duidelijk. In Japan heb je nog een identificatieplicht; dus men is gewend op verzoek van agenten in burger te tonen wie men is. Nederlanders of andere toeristen worden dan meteen achterdochtig.”

”De daders staan hun slachtoffers beleefd te woord en weten met een truc dollarbiljetten van grote coupures – die juist Japanners vaak bij zich hebben – te verwisselen voor biljetten van één dollar. We hebben een paar ploegjes gepakt toen dienders het zagen gebeuren, maar vaak lukt dat niet.”

Dit typisch Roemeense delict is ‘categorie één’ van de groep vaker gepleegde misdrijven die Smit onderscheidt. De ‘Bulgaarse’ groep nepagenten die twee weken geleden werd gepakt, bleek bij nader inzien ook uit Roemenen te bestaan.

De Bulgaren bezondigen zich aan andere straatmisdrijven, in de eerste plaats aan zakkenrollerij.

”Sinds de visumplicht is vervallen, hebben we al 38 Bulgaren aangehouden voor zakkenrollen. En stuk voor stuk zijn ze kennelijk goed ingevoerd in onze wetsartikelen. Het zijn steeds begeleiders van heel jonge kinderen,” zegt Smit.

”Die kinderen zijn de zakkenrollers – en als ze worden betrapt, krijg je een schreeuwpartij. Dan roept de big mama die erbij is, eerst dat ze er niet bij hoort, dat dat kind verloren rondliep. En dan komt het: dan weten ze te melden dat kinderen onder de twaalf in dit land in principe helemaal niet mogen worden vervolgd.”

Stapelen straf en snelrecht antwoord justitie

”En, the bloody limit, ze weten meestal wat de meeste Nederlanders helemaal niet weten: dat wie voor het eerst wordt gepakt voor zo’n misdrijf en geen antecedenten heeft, doorgaans met een dagvaarding wordt heengezonden. Dan melden ze je even in gebroken Duits dat ze nu wel weg willen. Dan zie je ze nooit meer terug, natuurlijk.”

”Met justitie hebben we de afspraak snelrecht toe te passen, zo zijn ze tot nu toe allemaal toch veroordeeld. Ook de begeleiders, al moet je bij hen wel uitlokking zien te bewijzen.” Er is nu een speciaal zakkenrollersteam gevormd.

Bulgaren hebben nog een methode. ”Op het Damrak bieden ze zich aan als geldwisselaar. Ik snap het niet, maar kennelijk hebben sommige mensen toch duizenden guldens cash bij zich om zwart te wisselen. Dan stoppen ze in het stapeltje groot geld stiekem biljetten met een lage waarde, of gewoon papier dat op maat is gesneden en bedrukt. Ook van hen hebben we de afgelopen maanden een stel gepakt.”

Om het Oost-Europese ‘vierluik’ te completeren: ”We krijgen steeds vaker mannen die in de kroeg zijn beroofd door niet-onaantrekkelijke dames die op het charmante vlak vrij ver gaan. Ze geven meneer het gevoel dat-ie de laatste man op aarde is en ontfutselen hem met het ultieme wapen van de verleiding in een onbewaakt ogenblik zijn gsm en portemonnee. Altijd zijn het vrouwen die gebroken Duits spreken en uit Oost-Europa lijken te komen.”

Smit hoort uit andere steden verspreid over Europa vergelijkbare verhalen. ”Kennelijk blijven ze niet graag lang op één plek, wat slim is.” Naast snelle vervolging staan de politie niet veel strafrechtelijke mogelijkheden ter beschikking. Smit: ”We moeten erover nadenken hoe om te gaan met die visumplicht en wat de Vreemdelingendienst kan doen.”

Chef Leo de Wilde van de Vreemdelingenpolitie ziet het herhaald berechten van de daders als middel om de criminele Oost-Europeanen aan te pakken. ”Door ze voortdurend te vervolgen en de straffen op te stapelen, kun je de daders tot ongewenst vreemdeling laten verklaren.” Hoe hoog het saldo van de opgestapelde celstraf moet zijn voor uitwijzing, houdt de politie liever voor zich, om de criminelen niet nog slimmer te maken dan ze al zijn. Dat twee veroordelingen doorgaans genoeg zijn, wil De Wilde wel kwijt.