Rotterdams Dagblad 28/02/2003
‘De volksgezondheid in dit land komt in gevaar met zo’n paardenmiddel’
De volksgezondheid komt in gevaar als patiënten bij een ziekenhuisbezoek worden verplicht een paspoort of rijbewijs te tonen. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) in een reactie op een wetsvoorstel van minister De Geus van Volksgezondheid. De bewindsman wil in de strijd tegen zorgpasfraude een wettelijke legitimatieplicht voor ziekenhuispatiënten. VVD-leider Zalm wil die plicht ook invoeren voor bezoek aan huis- en tandartsen. Den Haag – Zorgpasfraude zadelt ziekenhuizen en verzekeraars jaarlijks met een schade van tientallen miljoenen euro’s op. Toch noemt de ziekenhuiskoepel een legitimatieplicht een ‘paardenmiddel’. Volgens de NVZ zijn er vele duizenden mensen die hun identiteit niet kenbaar maken bij het ziekenhuis. Het gaat om illegalen, maar ook om criminelen. De NVZ vreest dat dergelijke patiënten ziekenhuizen mijden als ze hun paspoort of rijbewijs moeten tonen. Ze kunnen dan onnodig lang rond blijven lopen met een besmettelijke ziekte, zoals open tbc. De NVZ noemt dit ‘een reëel gevaar voor de volksgezondheid’.
Ook is de koepel van honderd algemene ziekenhuizen en 42 gespecialiseerde klinieken bang voor het ontstaan van een clandestien zorgcircuit. ‘Als mensen niet meer naar een ziekenhuis durven te komen, lopen we het risico dat ze zich wenden tot mensen die onbekwaam en onbevoegd zijn.’ In de VS is door een legitimatieplicht in ziekenhuizen ook een illegaal circuit ontstaan. ‘Het is eenzelfde circuit als waar je hier vroeger als vrouw op was aangewezen als je een abortus wilde.’
De kans op complicaties is daarbij volgens de NVZ groot. ‘Uiteindelijk belandt iemand heus wel in het ziekenhuis, maar dan via de eerste hulp. Erg riskant en de kosten om onnodige fouten te herstellen, zullen hoog zijn.’ Nederlandse ziekenhuizen hebben immers een zorgplicht: patiënten moeten geholpen worden.
Het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam, dat net als de andere universiteitsziekenhuizen niet onder de NVZ valt, betreurt het verzet tegen de legitimatieplicht. Bij het AMC moeten patiënten al sinds ruim vijf jaar hun paspoort of rijbewijs tonen. Slechts de helft doet dat. Toch worden patiënten niet geweigerd, zeker niet als het dringende zorg betreft.’Iemand aan de balie kan niet inschatten wat de medische gevolgen zijn als je iemand naar huis stuurt. Als dat vaak gebeurt, stuur je bovendien behandelroosters en operatieschema’s in de war,’ zegt een woordvoerder.
Bloedtransfusie
Niettemin is het AMC voor een legitimatieplicht. ‘Nu kunnen we vaak niet checken of een persoon hoort bij een medisch dossier. In acute gevallen, zoals bij een dringende bloedtransfusie, ga je op het dossier af. Als dan achteraf blijkt dat de patiënt een andere bloedgroep heeft omdat hij het zorgpasje van iemand anders gebruikt, hebben we een probleem.’
Omgekeerd geldt hetzelfde: iemand wiens pasje is gebruikt, kan kwalen en medicijngebruik van de fraudeur in zijn dossier krijgen bijgeschreven. Bij de eerstvolgende opname kan dat resulteren in medische fouten.
De NVZ erkent die risico’s. Maar de vereniging vindt een legitimatieplicht een paardenmiddel voor de oplossing van zorgpasfraude. Daarom hamert de NVZ op invoering van een fraudebestendige, biometrische zorgpas. Door een unieke scan van vinger of iris koppelt die wel de patiënt aan het juiste dossier, zonder dat de patiënt zijn identiteit bekend hoeft te maken. De NVZ en de zorgverzekeraars zijn nog in onderhandeling over een biometrische zorgpas.