Het beleid zal harder worden en de aanpak scherper. Het vluchtelingenverdrag wordt op losse schroeven gezet. Vluchtelingen zijn hier niet langer meer welkom, maar mogen elders in de wereld opgevangen worden. Het gedoogbeleid wordt om zeep gebracht.

Het regeerakkoord is beschamend en verbijsterend. De discussie over normen en waarden is onwaarachtig geworden. Als knecht van de kerk schaam ik mij kapot als ik moet horen dat dit akkoord een uitdrukking is van christen-democratisch denken. Als burger voel ik mij verraden als dit beleid moet bijdragen tot de leefbaarheid in Nederland. Het veiligheidssyndroom in onze tijd maakt ziende mensen blind en horende mensen doof. Gedoogbeleid is juist noodzakelijk in een wereld van maatschappelijke veranderingen. Gedogen geeft gelegenheid om juridische normen tot ontwikkeling te brengen zodat ze corresponderen met de veranderingen in de maatschappelijke werkelijkheid.

Onze wereld is op drift geraakt, de globalisering brengt zegen voor de één, maar betekent een vloek voor de ander. De grote steden van de westerse wereld en een groot deel van de ontwikkelingslanden zijn uitgesloten van de zegeningen van de globale economie. De scherpe tegenstellingen tussen rijk en arm leiden tot migratiegolven in de wereld. Een mens heeft toch recht om te mogen leven in deze wereld.

Gedoogbeleid is zoiets als een ‘second best solution’. Het kan een remedie zijn voor thans onoplosbare problemen. Drugsproblematiek los je niet op met verplicht afkicken en de bouw van meer gevangenissen. De kloof tussen rijk en arm in de wereld komt niet tot een einde door een migratiestop en grensbewaking.

De kortzichtigheid in dit regeerakkoord is alarmerend. We hebben juist behoefte aan een beleid dat een compromis kan opleveren in het complex van tegenstrijdige belangen en uiteenlopende beleidsdoelstellingen. Een drugsgebruiker die ontspoort, moet als patiënt bejegend worden. Een illegaal die onuitzetbaar is, heeft recht op een menselijke behandeling in deze samenleving. Een uitgeprocedeerde vluchteling die al jaren wacht op een beslissing van de IND, kan met zijn gezin niet het bos worden ingestuurd.

Kerken zullen zich in deze tijd moeten distantiëren van dit regeerakkoord. De kerk is aan haar profetische taak verplicht nu dwars te liggen. Er zal verzet moeten worden aangetekend tegen maatregelen die onmenselijkheid bevorderen. Het egoïsme of het eigen geluk, de eigen veiligheid en het vooropstellen van eigenbelang zal aan de kaak moeten worden gesteld.

Alle groepen en mensen die nu buiten de boot vallen en naar wier stem niet gehoord wordt, moeten kunnen rekenen op solidariteit. Ook nu weer blijkt dat democratie faalt als die uitsluitend uitgaat van de helft plus één die regeert. De ontwerpers van het regeerakkoord hebben niet geluisterd naar de stem van illegalen, van uitgeprocedeerde vluchtelingen, van verloederde druggebruikers, van gestoorde criminelen. De christen-democratie moet worden ontmaskerd.

In de kerk blijven wij dromen van een samenleving die gebaseerd is op vrede en rechtvaardigheid. Zeker, dit is wollig christelijk taalgebruik maar het gaat er om deze dure bankbiljetten om te zetten in kleine munten. Verscherping van de identificatieplicht, welke wij stellig zullen saboteren, ondermijnt in ernstige mate de vrijheid van de burger in dit land. Regulering van gebruik en handel in harddrugs leidt tot meer leefbaarheid. Hardwerkende illegalen en allochtonen kunnen onze economie zelfs versterken. Uitgeprocedeerde vluchtelingen die reeds jaren in dit land verblijven en wier kinderen hier geboren zijn, hebben recht op een verblijfsvergunning.

Wij laten ons niet leiden door de feiten van dit akkoord, maar we blijven dromen van een andere, betere wereld. Het gaat om een samenleving die verstaat wat gastvrijheid betekent en die geen mensen uitsluit en wegdrukt.

De hoop die ik op de nationale politiek in dit land had gevestigd, is vervlogen. Ik koester nog een bescheiden hoop ten aanzien van lokale politici die met hun neus wat dichter op de werkelijkheid van alledag gedrukt worden. Misschien dat daar nog marges zijn om te kunnen overleven in een land dat overstroomd wordt door onleefbaarheid.

Hans Visser is predikant en coördinator Pauluskerk Rotterdam.