Trouw 27/10/2001
redactie binnenland
Minister Korthals van justitie wil in het kader van de terrorismebestrijding de identificatieplicht ‘een beetje’ uitbreiden. Als voorbeeld noemde hij een dreigende aanslag, zoals die rond de tunnels bij Amsterdam en Rotterdam eind september. In zo’n geval moet de politie mensen om een legitimatie kunnen vragen.
Maar hoever gaat die verplichting tot nog toe eigenlijk? De meeste Nederlanders zijn het zich niet bewust, maar volgens een wet uit 1994 moet iedereen op zijn werk te allen tijde een identiteitsbewijs (een rijbewijs volstaat niet!) bij zich hebben.
Het waarom van deze wet zal menigeen niet direct duidelijk zijn, maar in veel arbeidssectoren vinden regelmatig controles op zwartwerk plaats, denk maar aan de tuinbouw, de bouw, de horeca, de confectie-ateliers en de schoonmaakbedrijven. De wet legt ook de werkgever de verplichting op om maatregelen te treffen om naleving van de identificatieplicht te bevorderen.
Maar er zijn veel meer gevallen waarbij men een paspoort of een identiteitsbewijs bij zich moet dragen, bijvoorbeeld bij financiële transacties, contacten met een notaris, in het verkeer (zwartrijden!) en bij bezoek aan riskante voetbalwedstrijden. Voor vreemdelingen geldt waar dan ook een draagplicht. In een nog altijd verspreide brochure van het ministerie van justitie is de laatste zin: ‘Eigenlijk komt het erop neer dat het gewoon het handigst is om uw ID-bewijs altijd op zak te hebben.’
De discussie over een algemene identificatieplicht, die momenteel gevoerd wordt, (en waarvan minister Korthals geen voorstander is, omdat naar zijn mening het terrorisme zich met dit instrument niet effectiever laat bestrijden) lijkt dus wel een erg formalistische, als je bedenkt dat men al in heel veel gevallen een identiteitsbewijs bij zich moet dragen.
Een heel ander punt is de naleving: de legitimatieplicht op de werkplek wordt al bij de overheid zelf op grote schaal genegeerd. Navraag bij de zes grootste gemeenten leert dat zelfs niemand er weet van heeft. De navrager via de woordvoerders oogst vooral lacherigheid. Een paspoort meenemen? En laten stelen zeker!