• Buro Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, de overheid in Nederland en Europa kritisch volgt. Een grond-rechten kollektief dat al 30 jaar publiceert over uitbreiding van repressieve wetgeving, publiek-private samenwerking, bevoegdheden, overheids-optreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
  • Publicaties

  • Migratie

  • Politieklachten

  • Overheidsstalking: De vage grens tussen verstoren en stalken

    De NCTB coördineert een aanpak gericht op ‘verstoring’ van radicaliseringshaarden. Niet echt opvallend, maar na een paar keer doorklikken op de website van De Nationale Coördinator Terrorismebestrijding (www.nctb.nl) staat het er wel. “Radicaliseringshaarden zijn organisaties of locaties, waar bijvoorbeeld sprake is van een anti-westerse, anti-integratieve opstelling en/of niet-transparante financiële situatie. Soms biedt de strafrechtelijke weg onvoldoende soelaas. In dat geval wordt door de verschillende betrokken overheidsinstanties gecoördineerd en gezamenlijk opgetreden. Doel is de radicaliseringsprocessen te beteugelen”.

    Waar strafrecht niet ‘onvoldoende soelaas’ biedt zet de Nederlandse overheid dus sinds enige tijd ‘verstoring’ in. NOVA bestede op 13 oktober 2005 een uitzending aan het nieuwe verschijnsel. NOVA berichte dat het om 8 mannen zou gaan die uit kringen van de Hofstadgroep kwamen. In Amsterdam, Schiedam en Amersfoort wordt onder regie van de burgemeester verstoord. Het verstoren houdt in dat de politie en de gemeente op alle mogelijke manieren de betrokkenen duidelijk maken dat ze in de gaten worden gehouden. Buurtregisseurs en politie vielen bijvoorbeeld een vrijgelaten verdachte in Schiedam dagelijks meerdere malen lastig.
    Volgens Tjibbe Joustra, Nationale Coördinator Terrorismebestrijding, wordt “voor persoonsgericht verstoren gekozen als het nodig wordt geacht een persoon zodanig in de gaten te houden dat het hem of zijn omgeving duidelijk wordt dat hij onderwerp is van enigerlei overheidsoptreden, zonodig met gebruikmaking van andere wettelijke bevoegdheden, zodat de persoon feitelijk geen rol meer zal kunnen spelen in aan terrorisme gerelateerde zaken. Een verdere ontwikkeling van een dergelijk persoon tot bruikbare partner in terroristische activiteiten wordt daarmee voorkomen.”

    Voor zo’n ferme maatregelen (wat is immers de grens tussen verstoren en stalken) een vage omschrijving. Dat merkte ook Jolanda W. uit Amsterdam. Op 12 augustus 2005 werd zij van haar bed gelicht door een arrestatieteam van de Amsterdamse politie. De politie was getipt dat er ergens in een pand in Amsterdam Noord aanslagen werden voorbereid. Het was vlak voor de start van Sail en volgen Jolanda W. had de politie te weinig tijd en moeite genomen de tip te controleren. Er werden geen explosieven gevonden en Jolanda W. werd weer vrijgelaten.
    Begin oktober merkte Jolanda W. dat ze hinderlijk werd gevolgd. Ze werd regelmatig opgebeld door een agent en dagelijks hield de politie haar huis in de gaten. “Vaak stapten ze uit de auto of belden ze aan, het was buiten alle proporties, mijn kinderen wan doodsbang, en ik kon zelf ook nauwelijks slapen,” aldus Jolanda W.
    Volgens burgemeester Cohen was het verstoren noodzakelijk omdat Jolanda W. een bedreiging vormt voor de openbare orde. Er zouden cassettebandjes met zeer radicale teksten bij haar zijn gevonden en ze had contacten met iemand die contact heeft gehad met de Hofstadgroep.

    Volgens Jolanda W. was dit alles niet waar. “Het is toch te gek voor woorden dat ze me zo achtervolgen. De politie ziet me als potentiële terrorist, puur en alleen omdat ik een hoofddoek draag,” zei ze in het Parool. Volgens haar kwam de informatie van haar ex-man. “”Er zijn zoveel nare dingen gebeurd met hem. Ik had in 2002 net een nieuwe woning gekregen hier in Noord en zag dit als een veilige plek. Maar mijn ex-man kwam steeds langs. Hij verspreidde allerlei verhalen in de buurt. Ook zei hij dat ik moslimextremist ben. Ik heb toen de politie ingeschakeld. Gelukkig kreeg hij in 2004 een straatverbod en is hij nu terug in Marokko. Na het straatverbod werd het rustiger. De kinderen en ik begonnen ons vrijer te voelen. Ons leven kwam weer op orde.”

    Om de stalking door politie en gemeente te stoppen spande Jolanda een kort geding aan. De rechtbank bepaalde eind november 2005 dat het verstoren onmiddellijk moest stoppen. Haar contact met iemand die weer in contact zou staan met de Hofstadgroep ging niet verder dan het feit dat haar kinderen een tijdje door de man naar school gebracht werden in zijn auto. Toen Jolanda W. een eigen auto kreeg bracht ze haar kinderen zelf naar school en verbrak elk contact met de man. De rechtbank bepaalde ook dat het niet ter zake doet dat ze erg gelovig is. “De streng islamitische geloofsovertuiging kan alleen een bijkomende omstandigheid vormen en mag op zichzelf geen reden tot verstoring zijn,” aldus de rechtbank.

    Belangrijk is ook de overweging van de rechter. “Aannemelijk is dat deze maatregelen bij de ‘verstoorde’ tot grote psychische druk leiden, mede omdat het voortdurende politieoptreden ook de buurt niet kan ontgaan,” aldus het vonnis. Zo’n inbreuk is alleen gerechtvaardigd, stelt het Europees verdrag voor de rechten van de mens, als aan een aantal voorwaarden is voldaan. Het verstoren van W. moet onder meer ‘noodzakelijk’ zijn en de gronden waarop het gebeurt, moeten ‘relevant en toereikend’ zijn.

    Jolana W. was erg blij met de uitspraak, die de rust in haar leven terugbracht. Ook toonde ze zich verheugd voor anderen die eventueel hetzelfde overkomt. “Zij kunnen nu ook naar de rechter stappen. Om alleen op grond van je hoofddoek een terrorist te worden genoemd, is heel erg. Ik hoop dat ze daar in de toekomst voorzichtiger mee omspringen.”

     

    De uitzending van NOVA

    http://www.novatv.nl/index.cfm?cfid=500299&cftoken=98896648&ln=nl&fuseaction=videoaudio.details&reportage_id=3791