Er is een aantal mensen op basis van informatie van de AIVD gearresteerd en zonder proces weer vrijgelaten. Twee mensen van wie gezegd werd dat ze een aanslag voorbereidden tijdens de vierdaagse van Nijmegen en een aantal mensen dat een video maakte in Den Haag van verdachte locaties. In een aantal processen zijn verdachten uiteindelijk vrijgesproken omdat er onvoldoende bewijs was volgens de rechtbank.
De bestrijding van terrorisme en radicalisering ligt voor het grootste deel in handen van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst. Die dienst mag veel, zo niet alles doen om terrorisme te voorkomen. Controle op de betrouwbaarheid van de informatie en de werkwijze is er bijna niet.
De AIVD is een relatief kleine dienst. Van de duizend mensen (ter vergelijking: politiekorps Groningen heeft 1600 mensen en Amsterdam 5500 mensen) voert het gros ondersteunende taken uit en is slechts een klein deel echt ‘geheim agent’. Sinds 11 september is de AIVD bijna wel volledig op Islamitisch terrorisme gericht. Het Centrum Islamitisch Terrorisme (CIT) is verreweg de grootste en belangrijkste van de dienst. In de praktijk is die afdeling weer opgedeeld in allerlei teams. Zo’n team richt zich op een bepaalde groep waarvan men vermoedt dat ze de kant van terrorisme op gaan. Er wordt van alles ingezet om informatie over mensen van zo’n groep te verzamelen.
Er wordt veel afgeluisterd, er worden informanten geworven, infiltranten ingezet en, zo bleek ook uit de dossiers van de Hofstadgroep, hele woningen werden geprepareerd om verdachten zoveel mogelijk af te kunnen luisteren. Het inwinnen van informatie gebeurt dus zowel met mensen als met behulp van techniek. Tegenwoordig wordt al heel snel informatie van politie, immigratiedienst en anderen verwerkt in de Contra-Terrorisme infobox. Onder leiding van de AIVD wordt daar besloten welke maatregelen tegen welke mensen genomen worden.
Alle informatie die de AIVD binnenkrijgt moet natuurlijk verwerkt (geanalyseerd) worden. Gekeken wordt wat bepaalde omstandigheden betekenen, wat een bepaalde combinatie van feiten kan inhouden en wat er bedoeld wordt in de gesprekken die afgeluisterd zijn. Interpretatie van materiaal van verschillende bronnen, zeg maar.
En hier gebeurt eigenlijk ook iets bijzonders. De AIVD probeert namelijk terrorisme te voorkomen. In feite probeert de AIVD te voorspellen wat er zou kunnen gaan gebeuren. Dat is wezenlijk anders dan wat de politie doet. Die moet achteraf bewijzen dat iemand iets heeft gedaan. Zo zag de AIVD Mohammed B. als een randfiguur van de Hofstadgroep en was dezelfde Mohammed B. volgens de politie de spil van het netwerk. Omgekeerd kan de AIVD ook informatie aan de politie geven die leidt tot een arrestatie, maar waarvan nooit overtuigend vast staat dat iemand een aanslag wil gaan plegen. Zo is een aantal mensen dat op basis van informatie van de AIVD werd gearresteerd zonder proces weer vrijgelaten. Bijvoorbeeld twee mensen waarvan gezegd werd dat ze een aanslag voorbereidde tijdens de vierdaagse van Nijmegen en een aantal mensen dat een video maaktte in Den Haag van verdachte locaties. In een aantal processen zijn verdachten uiteindelijk vrijgesproken omdat er onvoldoende bewijs was volgens de rechtbank.
Inlichtingendiensten verzamelen niet alleen informatie, ze voeren natuurlijk ook operaties uit. Zo suggereert een aantal verdachten van de Hofstadgroep en hun advocaten dat ene Saleh B. infiltrant zou zijn van de AIVD en granaten zou hebben verkocht aan Jason W. Deze Saleh B. is ook bij eerdere terrorismezaken betrokken geweest maar is als enige de dans steeds ontsprongen. In hetzelfde Hofstadonderzoek was door de Volkskrant al onthult dat Jason W. en Ismael A. door een AIVD-medewerker in een woning in den Haag waren gelokt. De woning was voorzien van afluisterapparatuur, zodat de AIVD alle gesprekken kon volgen.
In het verleden heeft de AIVD vergaande operaties uitgevoerd. In de periode dat de communisten staatsvijand nummer één waren werd van alles uit de kast getrokken om de partij te destabiliseren. Zo schreef de AIVD nepbrieven aan leden waarin de suggestie van een oppositie binnen de partij werd gewekt, er werd een concurrerende partij opgericht en ook binnen Maoïstische splinterpartijen deed men hetzelfde. Een links-radicale groep uit de zeventiger jaren (Rode Jeugd) bleek achteraf voor het grootste deel uit infiltranten te bestaan.
De AIVD krijgt met de bestrijding van terrorisme meer geld en meer mensen. De controle wordt ondertussen niet verbeterd. Een kleine groep parlementariërs wordt in het geheim op de hoogte gehouden. Slechts het jaarverslag wordt openbaar besproken, maar daar staat niet veel bijzonders in.