Sinds 1992 publiceert de BVD, de Binnenlandse Veiligheidsdienst, een verslag over het voorgaande jaar. Begin juni verscheen het jaarverslag van 1999. Hierbij gaat het om het openbare deel van het jaarverslag. Er bestaat namelijk ook nog een geheim deel. Dit wordt alleen besproken in de commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten van de Tweede Kamer. Hierin bespreken de voorzitters van de vier grootste partijen (in dit geval de VVD, PvdA, CDA en D’66) een paar keer per jaar de ‘operationele aspecten’ van het werk van de BVD. Hierbij gaat het dan vaak om meer actuele zaken waar (ook) de BVD bij betrokken is, zoals de beveiliging van het Joegoslavië-tribunaal of de bezetting van het huis van de griekse ambassadeur door Koerden (na de arrestatie van Öcalan). Een samenvatting:
De BVD deelt haar werkterrein in naar een aantal gebieden:
Aantasting van grondrechten
Terrorisme en ander politiek geweld
Georganiseerde criminaliteit
Proliferatie van massavernietigingswapens en ongewenste handel in conventionele wapens
Overige aandachtsgebieden
Bij aantasting van grondrechten gaat het om extreem-rechts, politieke islam in Nederland en bemoeienis van vreemde mogendheden (en dan met name ook bemoeienis van de inlichtingendiensten van deze landen). Opvallend bij het hoofdstuk extreem-rechts is dat het ook de BVD niet ontgaan is dat Voorpost zich beweegt op terreinen waar tot voor kort vooral linkse groepen actief waren. Zo noemen ze acties tegen McDonald’s waar Voorpost gelijktijdig met ‘links’ actief was…
Wat betreft terrorismedreiging in de EU draait de BVD het zelfde riedeltje af als in het jaarverslag over 1998: ETA, IRA / Real IRA, Corsica. Ook onder het kopje radicale islamitische organisatie’s weinig nieuws onder de zon. GIA (Algerije), verschillende Egyptische groeperingen, Kaplan (Turkije) en Usama Ben Laden krijgen al enkele jaren een vermelding in de jaarverslagen. Ook ‘linkse’ groepen als het Turkse DHKP-C en de PKK blijven dit jaar niet onvermeld. Met name aan de PKK wordt veel aandacht besteed. Niet zo vreemd als je bedenkt dat in 1999 PKK-leider Öcalan gearresteerd werd. Dat het niet kwam tot gewelddadige confrontaties tussen Turken en Koerden in ons land is overigens volgens de BVD te danken aan het beheerste optreden van de Turkse gemeenschap.
ICT
Dat de BVD veel moeite doet of moet doen om de ontwikkelingen in de informatie- en communicatietechnieken bij te benen lijkt voor de hand te liggen. Door de snelle ontwikkelingen rond mobiele communicatie en Internet is er nogal het één en ander veranderd, met name op het gebied van aftappen. Door een fikse overdrijving (‘anti-democratische stromingen die via het Internet de orde verstoren’, ‘vitale systemen die op elektronische wijze kunnen worden aangevallen’) hoopt men op een verregaande uitbreiding van de bevoegdheden. Binnenkort wordt namelijk de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten in de Tweede Kamer behandeld. Een oude truc in politie- en inlichtingenland waar politici over het algemeen met open ogen intrappen.
Onder de overige aandachtsgebieden een allegaartje aan onderwerpen: Suriname, EK2000, Molukkers, Lockerbie-proces, financieel onderzoek, illegale migratie en migranten uit Oost-Europa. Dat na al die nieuwe wetgeving, speciaal opgezette politieteams en ingestelde grenscontroles ook de BVD zich nog eens met het EK2000 gaat bezighouden lijkt nogal overdreven. Sinds wanneer zijn voetbalsupporters een dreiging voor ‘de democratische rechtsorde’?
Dat ze bij de BVD blijkbaar met teveel personeel zitten blijkt ook uit het feit dat de BVD zich bezighoudt met de beveiliging rond het omwisselen van de Nederlanse Gulden in Euro’s. ‘Aan de grootschalige omwisseling van contant geld zijn uiteenlopende risico’s verbonden’, aldus het jaarverslag…
Migratie
De BVD speelt een steeds grotere rol op het gebied van migratie, zo blijkt uit het jaarverslag. De toon die het aanslaat over dit onderwerp is er één van een dienst die voor zichzelf een nieuw werkterrein aan het creëren is. Er zijn grote problemen en de BVD is hard nodig om de boel in de gaten te houden. Al in het begin van het jaarverslag wordt de toon gezet. ‘Traditionele Nederlandse kernwaarden worden niet meer als vanzelfsprekend door alle bevolkingsgroepen gedeeld’. ‘Dit brengt onvermijdelijk ook risico’s met zich mee van segregatie en polarisatie. Wanneer de cohesie van de samenleving sterk zou worden ondermijnd, komen ook de grondslagen van de democratische rechtsorde in het geding’. De BVD houdt zich onder meer bezig met het inventariseren van problemen in de integratie van etnische minderheden. Ook waarschuwt het voor problemen die nieuwe groepen minderheden (zoals ex-Joegoslaven, Irakezen en personen uit de voormalige Sovjet-Unie) met zich mee brengen. In het jaarverslag worden de termen integratie, migratie en criminaliteit met het grootste gemak op een hoop gegooit. Migratie=problemen=werk voor de BVD, zo simpel lijkt het.
Activisten
En worden er ook nog activisten genoemd in het jaarverslag? Jawel, drie alinea’s worden er aan besteed…
Allereerst worden de reeks brandstichtingen en nertsbevrijdingen door dierenrechtenactivisten (Animal Liberation Front / Dierenbevrijdingsfront) vermeld.
Verder blijven ook milieu-activisten dit jaat niet buiten schot. De activiteiten van Groen Front! tegen de aanleg van de Betuwelijn en de daaropvolgende oprichting van het CICI, het Centraal Punt Informatie en Coördinatie Grote Infrastructurele Projecten, krijgen een hele alinea tot hun beschikking. De BVD is door middel van een liaison (samenwerking) betrokken bij het CICI.
Over het in 1998 nog verwachtte verzet tegen kernafvaltransporten wordt in het jaarverslag van 1999 met geen woord meer gerept. Wat wel ‘in the picture’ kwam waren acties van antimiltaristen. En dan met name acties tegen vliegbasis Volkel. Dat er met de inbraak op Volkel, door zich Onkruit noemende activisten, een terugkeer van het antimilitarisme van de jaren ’70 en ’80 is ingezet, is volgens de BVD echter ‘prematuur’.
Tja, en de rest van de acties, zoals tegen de Europese eenwording en het asielbeleid worden door de dienst afgedaan als marginaal en ludiek…Dus wil je ook een alinea in het BVD-jaarverslag: hardere acties voeren!
Erik Timmerman
Buro Jansen & Janssen
——————————————————————————–
De grote duim van de BVD
De laatste weken verschenen er een aantal opmerkelijke berichten in de nederlanse pers. Allereerst werd duidelijk dat de BVD tijdens de dodenherdenking op 4 mei een aanslag op Beatrix vreesde door een Molukse groepering. Vervolgens kwam de BVD met het verhaal dat Engelse en Italiaanse hooligans een pact zouden heben gesloten om tijdens het EK gezamenlijk tegen Turkse voetbalsupporters ‘op te treden’. Dat de BVD zich überhaupt met het EK bezighoudt is al verbazingwekkend. Dat ze zich dan ook nog eens te buiten gaan aan wilde speculaties (die op geen enkele manier bewaarheid werden) slaat nergens op.
Bij de zogenaamde aanslag op Beatrix door een Molukse groepering wordt het helemaal pijnlijk. Een hele bevolkingsgroep wordt hier gecriminaliseerd, en dat alles aan de hand van een telefoontje.
De gevolgen van een geheime dienst worden hier weer erg duidelijk. De BVD kan geruchten de wereld in helpen waarvan niemand weet of ze wel kloppen en waar ze vandaan komen. Op deze manier is het wel heel gemakkelijk om ook bepaalde actiegroepen in een kwaad daglicht te stellen. Als bijvoorbeeld een groep als Groen Front! weer met soortgelijke acties als die rond de Betuwelijn begint, hoef je niet vreemd op te kijken als er berichten als: ‘Mileuactivisten bereiden aanslag op Schiphol voor’ of verhalen over ontevreden actievoerders die hardere acties willen voeren, in de kranten verschijnen.
Echt nieuw is deze taktiek niet. Een zelfde soort verhalen verschenen ook in de pers toen Milieudefensie succesvol tegen de uitbreiding van Schiphol begon te ageren.