‘Is het softdrugsbeleid écht veilig met de nieuwe Grondwet’

Politie- en justitie samenwerking in de Europese Grondwet

”Ik zal netjes van het Nederlandse drugsbeleid afblijven”, beloofde de Eurocommissaris van justitie, vrijheid en veiligheid, Frattini, aan diverse Nederlandse kranten op 6 mei jl. “En de Europese Grondwet doet daar niets aan af.”

De werkelijkheid is echter genuanceerder, nauwkeurige lezing van de Europese grondwet leert dat de risico’s na invoering aanzienlijk zijn.

In de politie- en justitieparagraaf van de Europese Grondwet wordt vooral de besluitvorming gewijzigd. Inhoudelijk zijn er weinig veranderingen, op de invoering van een Europees Openbaar Ministerie na.

De lidstaten verliezen hun vetorecht, een gekwalificeerde meerderheid kan in de toekomst een dwingend kaderbesluit aannemen. Als een lidstaat vindt dat een Europees justitievoorstel ‘afbreuk doet aan fundamentele aspecten van zijn strafrechtsstelsel’ kan er nog wel aan de noodrem worden getrokken.
En hier zit een addertje onder het gras – zeg maar gerust een boa constrictor. Twee weken geleden vroeg het SP-Kamerlid Krista van Velzen aan minister Donner of hij het Nederlandse softdrugsbeleid als een ‘fundamenteel aspect van het Nederlandse strafrechtsstelsel’ beschouwt. Nee, zei Donner. ‘Als minister van Justitie weiger ik ten enenmale om te stellen dat het niet-handhaven van de eigen wetten, een fundamenteel kenmerk van het Nederlandse rechtsstelsel is.’

1 juni nadert, het referendum over de Europese Grondwet staat voor de deur. Op de website van Buro Jansen & Janssen daarom deze keer extra aandacht voor de Europese politie- en justitiesamenwerking.

Een aantal hoofdstukken van het boek ‘Keizer in Lompen, politiesamenwerking in Europa’ staan vanaf vandaag online. Het boek zelf is nog steeds actueel en verkrijgbaar bij de boekhandel. (ISBN 90-6728-126-3, prijs € 24,90)
Ook een aantal artikelen over de gevolgen van de Europese Grondwet op het terrein van politie en justitie.

“Een weinig gestelde vraag is wat nu precies de noodzaak is van Europese harmonisatie van het Europese strafrechtbeleid. Het idee lijkt te zijn dat als nu maar overal precies dezelfde wetten gaan gelden, de criminaliteit beter aangepakt kan worden. Dat is echter nauwelijks het geval. Natuurlijk, als in één lidstaat pakweg mensenhandel niet strafbaar zou zijn, zou dat de samenwerking bemoeilijken. Maar de strafbaarstellingen en delictomschrijvingen verschillen niet zo vreselijk veel in de Europese Unie.”

De artikelen en hoofdstuk uit het boek zijn te vinden op:
www.burojansen.nl/eugrondwet.htm

Buro Jansen & Janssen
Postbus 10591
1001 EN Amsterdam
tel 020 6123202,
info@burojansen.nl
lees meer

Als de Europese Grondwet wordt aangenomen verandert op het terrein van politie – en justitiesamenwerking er behoorlijk veel in de besluitvorming binnen de Europese Unie. Momenteel geldt op dit terrein een vetorecht voor de lidstaten. Bij belangrijke besluiten kan Nederland op deze manier de voet aardig dwars zetten. Na aanname van de Europese Grondwet verliezen de lidstaten hun vetorecht en worden beslissingen bij meerderheid genomen. De parlementaire controle verplaatst zich van Den Haag naar Brussel, de Tweede Kamer verliest zijn instemmingsrecht. Wel is er een soort noodremprocedure: een voorstel kan geblokkeerd worden, als een lidstaat vindt dat een Europees justitievoorstel ‘afbreuk doet aan fundamentele aspecten van zijn strafrechtsstelsel’. Het voorstel wordt dan doorgeschoven naar de Europese regeringsleiders. Die nemen dan een beslissing op basis van unanimiteit stemmen. In die fase geldt dus wel een vetorecht lees meer

‘Keizer in lompen – politiesamenwerking in Europa’ is het verslag van een journalistieke speurtocht naar de samenwerking van politiediensten in de Europese Unie. Aan de hand van eigen onderzoek en interviews met wetenschappers, advocaten, politiechefs en ambtenaren schetsen de auteurs Jelle van Buuren en Wil van der Schans een beeld van de moeizame ontwikkeling van een Europees rechtssysteem.

De volgende hoofdstukken staan online:
De democratische spagaat, Controle op de JBZ-samenwerking

Een ingewikkeld spelletje schaak, Internationale opsporing in de praktijk

Advocaten op beenkappen, Controle op de internationale opsporing

Even Limburg bellen, Pionieren in de grensregio

Keizer in Lompen, Uitgeverij Papieren Tijger, prijs 24,90

Uitgeverij Papieren Tijger

Ruimte voor nationaal strafrechtbeleid wordt kleiner
De Europese Grondwet leidt ertoe dat Nederland minder speelruimte overhoudt voor het voeren van een eigen strafrechtbeleid. Burgers zullen sneller geconfronteerd worden met de strafrechtopvattingen van andere lidstaten. De rechten van verdachten zijn het kind van de rekening. lees meer

Vormt de Europese Grondwet nu wel of niet een bedreiging voor het Nederlandse softdrugsbeleid? Absoluut niet, stellen de voorstanders van de grondwet. Nederland houdt het laatste woord bij het softdrugsbeleid, maar bijvoorbeeld ook bij het abortus- of euthanasiebeleid. Nauwkeurige lezing van de grondwet leert echter dat de risico’s toch aanzienlijk zijn. lees meer

Het vetorecht dat de Europese lidstaten hebben staat innige samenwerking op het terrein van de criminaliteitsbestrijding in de weg. Maar de Europese Grondwet is geen garantie dat dit beter wordt. Bovendien kan de Europese grondwet ten koste gaan van specifieke elementen in het Nederlandse strafrecht als abortus-, euthanasie- en drugsbeleid.

lees meer

Ruimte voor nationaal strafrechtbeleid wordt kleiner
De Europese Grondwet leidt ertoe dat Nederland minder speelruimte overhoudt voor het voeren van een eigen strafrechtbeleid. Burgers zullen sneller geconfronteerd worden met de strafrechtopvattingen van andere lidstaten. De rechten van verdachten zijn het kind van de rekening.

Vormt de Europese Grondwet nu wel of niet een bedreiging voor het Nederlandse softdrugsbeleid? Absoluut niet, stellen de voorstanders van de grondwet. Nederland houdt het laatste woord bij het softdrugsbeleid, maar bijvoorbeeld ook bij het abortus- of euthanasiebeleid. Nauwkeurige lezing van de grondwet leert echter dat de risico’s toch aanzienlijk zijn.

Het vetorecht dat de Europese lidstaten hebben staat innige samenwerking op het terrein van de criminaliteitsbestrijding in de weg. Maar de Europese Grondwet is geen garantie dat dit beter wordt. Bovendien kan de Europese grondwet ten koste gaan van specifieke elementen in het Nederlandse strafrecht als abortus-, euthanasie- en drugsbeleid.

01 Nieuwe website Buro Jansen & Janssen
02 Wet deals met criminelen aangenomen
03 Egypt: Suspects Sent Back Face Torture
04 Het wissen van AIVD-banden
05 Wetsvoorstel afgeschermde getuigen (29 743)

Vandaag lanceert Buro Jansen & Janssen een nieuw vormgegeven website
Buro Jansen & Janssen

Het wetsvoorstel toezeggingen aan getuigen in strafzaken, ook wel genaamd deals met criminelen, is door de Eerste Kamer aanvaard. De regeling maakt het mogelijk dat het Openbaar Ministerie toezegt strafvermindering te bevorderen van ten hoogste de helft van de straf die de officier van justitie van plan is te eisen. Dit gebeurt als een verdachte bereid is om een belastende getuigeverklaring af te leggen in een strafzaak tegen een andere verdachte.
Persbericht Justitie
Toezeggingen aan getuigen in strafzaken (26.294)

(Washington, May 11, 2005)—Scores of alleged Islamist militants have been sent back to Egypt, where they have faced torture and serious mistreatment, Human Rights Watch said in a report released today. The United States is among the countries that have rendered such suspects to Egypt.

The Egyptian government has held many of the suspects in prolonged incommunicado detention. In some cases, Egypt has refused to acknowledge the whereabouts of those persons, and even the fact that they were in custody, raising concerns that some of the suspects have been forcibly “disappeared.”

The 53-page report, “Black Hole: The Fate of Islamists Rendered to Egypt,” identifies some 60 individuals, mostly alleged Islamist militants of Egyptian origin, whom other states rendered to Egypt since 1994. The sending states have mainly been Arab and South Asian countries, but include Sweden as well as the United States.

“Sending suspects to a country where they are likely to be tortured is strictly prohibited under international law,” said Joe Stork, deputy Middle East director at Human Rights Watch. “Egypt’s terrible record of torturing prisoners means that no country should forcibly send a suspect there.”
Black Hole: The Fate of Islamists Rendered to Egyp

Antwoorden op kamervragen
In het NOS-journaal van 13 april jl. werd de suggestie gewekt dat de AIVD banden met uitwerkingen van met een microfoon opgenomen gesprekken tussen leden van de Hofstadgroep zou hebben gewist. Dit is echter niet het geval. Anders dan bij de opbrengst van telefoontaps hebben door de AIVD geplaatste microfoons ook opbrengst op de momenten dat geen gesprekken plaatsvinden. De microfoon neemt ook geluiden op die geen relevantie hebben voor het onderzoek. De audiobewerker binnen een team van de AIVD selecteert de geluidsfragmenten die wel relevant zijn voor het onderzoek en maakt hiervan een schriftelijk verslag.
Deze selectie vindt plaats aan de hand van de teamopdracht en de daaraan gekoppelde onderzoeksvragen. Zie hiervoor ook mijn antwoorden op kamervragen van lid Vos (TK 2004-2005, Aanhangsel van de Handelingen, 930). Binnen de AIVD is staand beleid dat van microfoons alleen de geluidsfragmenten die door de audiobewerker als relevant zijn aangemerkt en waarvan dus een schriftelijk verslag is gemaakt, worden bewaard. De beluisterde niet relevante geluidsfragmenten waarvan geen verslag is gemaakt, worden na een bepaalde periode overschreven. Deze periode varieert van één week tot een aantal weken, gerekend vanaf het moment van opname. Er is geen sprake van dat eenmaal beluisterde geluidsfragmenten die relevante gesprekken bevatten, zijn gewist.
Antwoorden

Tijdens de eerste termijn van de mondelinge behandeling van het wetsvoorstel afgeschermde getuigen op 21 en 27 april jl. is het wetsvoorstel grondig onder de loep genomen. Mij is daarbij gebleken dat de relatie tussen dit wetsvoorstel en het wettelijk bewijsstelsel nog niet geheel helder was. Nu de tweede termijn van de mondelinge behandeling van het wetsvoorstel eerst na het voorjaarsreces kan plaatsvinden, neem ik graag de gelegenheid te baat bij deze brief in enige verduidelijking te voorzien. Daarbij besteed ik eveneens aandacht aan de ingediende amendementen die op het bewijsrecht betrekking hebben.
Eerste Kamer pagina over Wet Afgeschermde Getuigen