• Buro Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, de overheid in Nederland en Europa kritisch volgt. Een grond-rechten kollektief dat al 30 jaar publiceert over uitbreiding van repressieve wetgeving, publiek-private samenwerking, bevoegdheden, overheids-optreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
  • Publicaties

  • Migratie

  • Politieklachten

  • Inlichtingendienst intimideert anti-monarchist

    Rond de kroning van Willem-Alexander in 2013 komt een jongeman in aanraking met politie en een inlichtingendienst. Hoewel zonder strafblad wordt Simon, die kritiek heeft op de monarchie, opgenomen in een databank en streng in de gaten gehouden. Alsof protesteren tegenwoordig een ideologische misdaad is.

    Veel animo om de abdicatie van Beatrix en de kroning van Willem-Alexander te verstoren was er niet in 2013. Gelet op de politieke geschiedenis van de vader van Maxima Zorreguieta was daar misschien wel alle aanleiding toe. Het verleden van Jorge Zorreguieta doet denken aan de Duitse afkomst en hun rol in de Tweede Wereldoorlog van zowel Prins Claus als Prins Bernard. Straatprotest is in het algemeen sterk teruggelopen en het verzet tegen het koningshuis was meestal een bijzaak van belangrijkere politieke issues zoals woningnood.

    Desondanks probeerden journalisten voorafgaande de kroning van 30 april 2013 eindeloos het gedoofde vuurtje van 1980 weer op te stoken, alsof ze verlegen zaten om een goede rel. Maar er kwamen geen massa’s demonstranten op de been. De overheid nam de rellen op 30 april 1980 ook als ijkpunt. Het land werd rond de kroning van Willem-Alexander in hoogste staat van paraatheid gebracht. Eenieder die gebruik wenste te maken van zijn vrijheid van meningsuiting, werd verwijderd, geïntimideerd, gestalkt en in de gaten gehouden.

    Het begon al op 1 februari 2013 toen studente Joanna tijdens een bezoek van toenmalig koningin Beatrix aan Utrecht een bord omhoog hield met de tekst ‘Weg met de monarchie, het is 2013’. De politie beweerde dat ‘de sfeer grimmig werd’ [AD, 04-02-] ‘voor haar eigen bestwil is gevraagd het gebied te verlaten’ [de Volkskrant, 05-02-13] en andere argumenten om de grondrechten van burgers te schenden. Joanna kreeg door haar arrestatie veel media-aandacht, maar zij was niet de enige die actief was in die tijd.

    ‘Geef niet aan Maxima’

    Ook ‘Simon’ probeerde op 26 februari in Leiden een kartonnen bordje met het opschrift ‘Neem van de Maxima’ omhoog te steken. Het lid van het koninklijk huis op bezoek bij het Universitair Medisch Centrum (LUMC) was niet Beatrix maar prinses Maxima. Wie achteraf de foto’s van de toegestroomde persfotografen bekijkt, komt tot de overtuiging dat er geen protestactie heeft plaatsgevonden. Er bestaan echter ook foto’s waarop te zien is dat Simon een bord omhoog probeert te houden, terwijl hij omringd wordt door agenten die hem dat proberen te verhinderen. De foto’s bevinden zich in de databank van de politie Haaglanden.

    In tegenstelling tot Joanna werd Simon niet verwijderd, de spanning viel blijkbaar mee of de politie probeerde een blamage als in Utrecht te voorkomen. Aan de foto’s van de politiefotograaf is duidelijk te zien dat hij een goed beeld van Simon heeft weten vast te leggen. Van Simon, en enkele anderen waarmee hij in Leiden protesteerde, werd een dossier aangelegd waarmee hij in een later stadium mee zou worden geconfronteerd. Waarom Simon in een databank terecht kwam, is onduidelijk. Want het enige wat hij in februari 2013 heeft gedaan is het ophouden van een bord, waarmee de man gebruik maakte van een van zijn grondrechten.

    Ten aanzien van Simon werden gegevens verwerkt, zoals dat eufemistisch heet. Hij komt voor in de Basisvoorziening Handhaving (BVH), Summ-IT en het Herkenningsdienstsysteem (HKS). Met zijn actie in Leiden werd hij ingedeeld bij BVH Den Haag: ‘Rapp hebben toezicht gehouden bij een bezoek van HKH prinses Maxima aan het Poortgebouw aan de Rijnsburgerweg 10, te Leiden. Tijdens het toezicht kwamen twee mannen in beeld welke stukken karton met zich mee droegen. Daarnaar gevraagd lieten zij zien wat er op de stukken karton stond. Hierop was te lezen de tekst: ‘Geef niet om Maxima, Geef aan de minima.’ Hen in de gaten gehouden tijdens het uitgeleiden van de prinses.’

    Dat naast de politie ook andere diensten die dag bovenmatig aanwezig waren in Leiden, en dat voor twee personen die van hun grondrechten gebruik maakten, bleek naderhand. Simon werd na de actie aangesproken door ene Remco, een man van rond de twee meter, kleine ogen, kalend, smal gezicht en goedlachs alsof het de normaalste zaak was dat hij om Simon’s contactgegevens vroeg. Remco was nogal SKA-achtig gekleed, groen geblokt overhemd, dr. Martens schoenen, een beetje clownesk. Remco bleek een man te zijn van de inlichtingendienst, mogelijk de Nationale politie, de DKDB of de AIVD.

    Vlaggenstrijk

    Simon is ook niet echt politiek actief, maar heeft wel in een kraakpand gewoond en is te vinden in studenten- en kraakkringen. Hij wijdt zijn tijd vooral aan zijn studie. Op donderdagnacht 25 april 2013, vier dagen voorafgaande de kroning, fietste Simon in beschonken toestand door het centrum van Amsterdam naar huis. Bij het passeren van de Blauwbrug vielen hem de vele speciale kroningsvlaggen op. Hij nam daar dusdanig aanstoot aan dat hij van zijn fiets stapte om de vlaggen te verwijderen. Dat klusje verliep niet vlot maar hij kreeg hulp van twee voorbijgangers.

    Buiten het zicht van Simon stopte een man zijn rit op de scooter. De twee passanten die hem vriendelijk hielpen met het strijken van de vlaggen maakten zich uit de voeten. Simon werd vervolgens op vakkundige wijze vastgepakt door de berijder van de scooter, al lukte het hem nog wel ook de laatste vlag neer te halen. In het proces-verbaal van zijn aanhouding wordt een agent die nacht op het Waterlooplein werd aangesproken ‘door een hem onbekend gebleven persoon, die vertelde dat personen vlaggen aan het vernielen waren op de Blauwbrug.’ Twee agenten togen daarop naar de Blauwbrug waar ze de berijder van de scooter aantroffen.

    ‘Getuige L. verklaarde dat hij over de Blauwbrug liep en zag dat de man, die de collega nu vasthield, samen met twee andere mannen de vlaggen die vast zaten aan de Blauwbrug los sneden en deze in de Amstel gooiden. Het ging om ongeveer 10 vlaggen (pv aanvang onderzoek – aanhouding).’ Getuige L. hield ‘NNman 3’ vast. ‘Op dat moment wil de andere man zich los maken en deze rende weg. Hierop is de collega uit zijn dienstvoertuig gegaan en achter de man aangerend. De collega sommeerde de man te blijven staan, maar deze gaf er geen gehoor aan. De collega haalde de man in en greep de man vast. (pv aanvang onderzoek – aanhouding).’

    Waar de scooter van de man was gebleven, is onduidelijk. Wie de eerste man was die de politie op het Waterlooplein aansprak blijft ook onduidelijk. Simon werd aangehouden en meegenomen naar het bureau. Het verhaal van getuige L. is vervolgens enigszins gewijzigd: ‘De getuige verklaarde dat hij vannacht op zijn snorfiets via de Damstraat de brug over reed langs de Stopera. […] De getuige zag toen dat er een politievoertuig aan kwam en terwijl de motor van dit politievoertuig nog draaide sprong er een politieambtenaar uit en deze pakte de NNman3 vast.’ De man die de politie zou hebben gewaarschuwd op het Waterlooplein werd niet gehoord.

    Verhoring

    Simon had in zijn rugzak wat gereedschap (spuitlijm, een ratel en wat doppen) en twee pamfletten zitten. Een met ‘de afbeelding van prins Willem Alexander en de tekst: ‘geen woning geen koning’ en een pamflet met de tekst ‘GEZOCHT Wilhelm-Alexander Klaus Georg von Amsberg zur Lippe-Biesterfeld. Jaarlijkse beloning 110.000.000 euro. Het is 2013’.’ De politie benaderde het bedrijf dat in het kader van project Kroning evenementsvlaggen in de stad hing. Een vertegenwoordiger van het bedrijf kwam 26 april 2013 aangifte doen.

    Simon werd drie keer verhoord door de politie. Bij het tweede verhoor werd hij gevraagd wat hij van het koningshuis en de aankomende kroning vond. Reden van aanhouding was vernieling. Op veel vragen gaf Simon geen antwoord. De politie wilde graag zijn huis doorzoeken, maar hij weigerde medewerking. Opvallend is ook dat de politie tijdens het verhoor hem het pamflet ‘gezocht Willem Alexander’ voorhielden. “Begrijp je dat dit opruiend is”, zeiden ze erbij.

    Het verhoor ging verder: “We hebben een foto gezien met de spreuk geen Maxima maar minima. Is die van jou?” Tijdens het verhoor had de politie een dik dossier op tafel liggen. Voor iemand die nog nooit met justitie in aanraking is geweest, is dat opmerkelijk. Blijkbaar waren de foto’s uit Leiden al aan zijn dossier toegevoegd. De lijst met vergrijpen leek te groeien: pamflet ophouden met ‘Neem van de Maxima’, vervolgens vlaggen vernielen en nu opruiing vanwege het pamflet ‘Geen woning Geen Koning’.

    De politie wilde ook van Simon weten of hij soms van plan was iets op 30 april te ondernemen en wie zijn handlangers dan wel niet waren. “Heb jij contacten in de krakerswereld? Ken jij M. van D.? Ken je O.A. en/of B.D.?” Uit het spervuur aan vragen en het dikke dossier blijkt duidelijk dat Simon werd gezien als een potentieel gevaar voor de kroning. Het dossier van hem is sinds de actie in Leiden flink gegroeid. Voor het derde verhoor mocht Simon zijn advocaat drie minuten spreken, die op dat moment nog geen enkel stuk ten aanzien van de aanhouding had mogen inzien.

    Simon werd in verzekering gesteld en kreeg een gedragsaanwijzing overhandigt: ‘U ontvangt deze brief in het kader van de Wet maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast (WMEVEO), ook wel de Voetbalwet genoemd. U wordt verdacht van het plegen van openlijk geweld tegen goederen subsidiair van vernieling. Het betreft de vlaggenmasten op de Blauwbrug respectievelijk het Waterlooplein te Amsterdam. Op grond van het proces-verbaal van de Nationale Politie, Eenheid Amsterdam-Amstelland leg ik u een gebiedsverbod op; het verbod geldt op 30 april 2013 vanaf 00:01 uur tot en met 23:59 uur.’

    Inlichtingendossier

    Je bent nooit eerder met justitie in aanraking geweest. Je protesteert op 26 februari 2013 tegen Maxima in Leiden, waarna je erachter komt dat je reeds bent opgenomen in een databank van personen die protesteren tegen de kroning. Er blijken foto’s van jou te zijn gemaakt en er is een dossier over jou samengesteld. Bij het protest in Leiden werd je niet aangehouden. Het is dus geen een strafdossier, maar een inlichtingendossier.

    Vervolgens trek je op 26 april 2013 vlaggen op de Blauwbrug in Amsterdam naar beneden. Je wordt daarbij op heterdaad betrapt en belandt in de cel. Je wordt daar een nacht en een dag vastgehouden, tijdens de verhoren ligt er een vuistdik politiedossier van je op tafel, met foto’s van jou genomen bij een eerder proces, namen van vrienden en kennissen die allen geenszins met justitie in aanraking zijn geweest. Je wordt aangemerkt als een gevaar voor de samenleving. De Voetbalwet wordt uit de kast gehaald om je een gebiedsverbod op te leggen op 30 april 2013 en ook op die dag word je gemonitord.

    Simon protesteert namelijk op 30 april 2013 tegen de kroning. Hij is aanwezig op het Waterlooplein waar verzameld wordt voor een betoging. Plotseling komen er drie agenten op hem af met in hun gezelschap Remco van een inlichtingendienst die Simon een maand eerder in Leiden had aangesproken. Remco vertelt Simon dat het vlaggen snijden niet zo handig is geweest.

    Hij zegt verder dat Simon een gebiedsverbod opgelegd heeft gekregen en checkt telefonisch of hij wel op het Waterlooplein aanwezig mag zijn. Ook vraagt hij aan Simon aan of hij soms van plan is om naar het alternatieve café Vrankrijk te gaan. Simon belandde in een databank en werd nauwlettend in de gaten gehouden. Waarom? Is protesteren tegenwoordig een ideologische misdaad?
    artikel als pdf
    Stukken uit het dossier bij het artikel