Onbevangen jezelf zijn
HR 19 februari 1991, NJ 1992, 50 m.nt. C
(Artt. 94, 552a Sv, 10 Grondwet, 8 en 10 EVRM)
Procedure: Beschikking in de raadkamer op beroep in cassatie tegen
een beschikking van rechtbank op een beklag als bedoeld in art.
552a Sv, ingediend door vennootschap CLT en vennootschap
RTL-Veronique (aangaande inbeslagname van filmbanden).
Na een uit de hand gelopen demonstratie waarbij stenen werden
gegooid zowel naar leden van de mobiele eenheid en naar een
ambulance wagen als naar de Zwitserse en Indonesische ambassade en
waarbij 28 politieambtenaren gewond raakten en schade aan de
ambulance en de ambassadegebouwen werd toegebracht, zijn banden met
opnamen, gemaakt door cameraploegen van de NOS en RTL-Veronique, na
een daartoestrekkend bevel van de rechter-commissaris uitgeleverd
en in beslag genomen. Tijdens de gebeurtenissen was ook een
politiefotograaf aanwezig, doch veel van de gebeurtenissen vielen
buiten bereik van zijn foto-apparatuur.
Beide genoemde organisaties (CLT en RTL-Veronique) dienden een
klacht in tegen de inbeslagneming en de kennisneming door politie
en justitie van de informatie op de inbeslaggenomen banden.
Rechtsvraag:
In hoeverre vormt de inbeslagneming en het gebruik van de
filmbanden voor het strafrechtelijk onderzoek een inbreuk van de
privacy van gefilmden en op het recht van vrije meningsuiting en de
vrije nieuwsvergaring (derde en vierde cassatiemiddel)?
Hoge Raad:
Voor zover het middel de klacht bevat dat door het strafrechtelijk
beslag op de journalistieke filmopnamen het recht op de
persoonlijke levenssfeer van de betogers en/of demonstranten is
geschonden, ziet het eraan voorbij dat, in de vaststelling de
rechtbank omtrent de feiten ligt besloten en in de toelichting op
het middel wordt opgemerkt, de filmopnamen slechts betrekking
hadden op hetgeen in het openbaar geschiedde, terwijl niet is
vastgesteld of aangevoerd dat de opnamen betrekking hadden op
situaties waarin, naar moest worden aangenomen, de betrokkenen
onbevangen zichzelf wilden zijn (…) (8.1) (…) en dat er geen
andere mogelijkheid meer was dan de inbeslagneming van
onderwerpelijke banden om de identiteit van de desbetreffende
daders te achterhalen – het belang van RTL-V bij een vrije
nieuwsvergaring ten achtergesteld moet worden bij het belang van de
strafvordering (het aan de dag brengen van misdrijven die de
nationale en de internationale rechtsorde ernstig aantasten) (…)
(9.1)