5.3 Benodigde diploma’s
Tot voor kort was het behalen van het diploma van vakbekwaamheid
nodig voor het verkrijgen van een ondernemersvergunning. Deze
kwalitatieve drempel hield de wildgroei aan nieuwe toetreders nog
enigszins onder controle. Maar hieraan kwam een eind toen de
Europese binnengrenzen in januari 1993 wegvielen: ook buitenlandse
ondernemersdiploma’s gelden nu. Ieder land mag zijn eigen
exameneisen bepalen. Het Engelse diploma bleek het
gemakkelijkst te behalen voor Nederlandse chauffeurs; met een
spoedcursus van twee weken kan iedereen het papiertje binnenslepen
dat nodig is om een eigen onderneming te starten. Vanaf 1 januari
1995 is voor stukgoedvervoer in de EG het ADR-diploma
verplicht (een deelcertificaat). Heel veel chauffeurs hebben dit
papiertje nog niet op zak. Het nieuwste Duitse ADR-diploma kan in
twee zaterdagen worden gehaald, terwijl men er in Nederland twee
weken over doet. Worden er in Nederland tien open vragen op het
ADR-examen gesteld, in Belgi is men klaar met 12 meerkeuzevragen en
in Duitsland mogen zelfs de boeken op tafel blijven, zo lezen we in
Truckstar – lijfblad voor chauffeurs – aflevering 12, 1994. Er is
een run op deze cursussen ontstaan. Van de ruim tweeduizend nieuwe
vergunningen die het NIWO (Stichting Nationale en Internatinale
WegvervoerOrganisatie) verleende tussen mei 1992 en januari 1994,
had nog maar tweederde deel (1255) van de aanvragers het
Nederlandse Vakbekwaamheidsdiploma. Bijna
eenderde van de nieuwe toetreders (646) vroeg de vergunning aan op
grond van het Engelse diploma. Verder hadden ruim honderd
aanvragers een Duits diploma op zak en bijna vijftig starters
haalden hun papieren in Belgi (NIWO, 1994). Nog gemakkelijker is
het voor chauffeurs uit bepaalde landen buiten de EG, die voor een
Europees bedrijf rijden: een Nederlandse transportondernemer die
voornamelijk met Turks personeel werkt, bestelt de diploma’s
gewoon per post. Het doorgeven van de persoonsgegevens, een
pasfotootje en een bescheiden betaling volstaat.
De branche-organisatie TLN is niet blij met de run op de
buitenlandse vakdiploma’s; volgens haar levert deze cursus slecht
voorbereide en maar half opgeleide ondernemers op. Dat desondanks
een groot aantal ondernemers met dit diploma op de markt meedraait,
blijkt wel uit de vele boze reacties die de redaktie van het blad
Truckstar ontving op een kritisch artikel over de snelle cursussen;
de ingezonden brievenrubriek was er er twee nummers lang mee
gevuld. Inmiddels zijn er weer beperkingen aan de geldigheid van de
buitenlandse diploma’s gesteld: het diploma moet zijn behaald in
het land van afgifte. Chauffeurs kunnen voortaan dus geen
buitenlands diploma in Nederland halen; zij moeten hiervoor naar
het buitenland en als extra drempel geldt dan natuurlijk het
taalverschil. Sindsdien zijn vooral de Duitse diploma’s
favoriet.