Bedrijfschap Horeca, Consumentenonderzoek Horeca:

samenvatting, Bedrijfschap Horeca, Zoetermeer, 1994

Bedrijfschap Horeca, Horeca en Criminaliteit:

Hoe gaan we ermee om. Literatuur verschenen n.a.v. het
congres, Bedrijfschap Horeca, Den Haag, 1992 W. J. Beek en A. P. de
Wit, Speelautomaten in Nederland; Maatschappelijke acceptatie en
nieuwe spelvormen,

SMO, Den Haag, 1995
W. J. Beek en A. P. de Wit, De grenzen van de illusie-economie;
speelautomaten en economische orde, SMO, Den Haag, 1995
B. M. W. A. Beke, H. B. Ferwerda, P. Sprenger, Concept Plan van
aanpak Geweldscriminaliteit, Arnhem, 1994 B. Bieleman, E. de
Bie, In grote lijnen, een onderzoek naar aard en omvang van
cocanegebruik in Rotterdam, Intraval, Groningen-Rotterdam, 1992

F. A. Boerman, Georganiseerde misdaad in de horeca? Vrije
Universiteit, Amsterdam, 1994 F. Bovenkerk, E. Derksen
Beschermings-industrie en het caf-bedrijf in de binnenstad van
Utrecht, Nederlands Juristen Blad, 8 april, afl. 14,
1994

F. Bovenkerk, L. Brunt, De andere stad: achter de facade van
de nieuwe stedelijke vitaliteit, CGV en WPI, Amsterdam,
Utrecht, 1989
D. van Buren, Politie Hollands Midden licht bedrijven door op
overvalrisico. Dit is RESEC!, Tijdschrift over samenleving en
criminaliteitspreventie, Den Haag, juli, afl. 3, 1995
Centraal Bureau voor de Statistiek, Logies-, maaltijden- en
drankenverstrekking; samenvattend overzicht 1992, CBS,
Voorburg/Heerlen, 1992
Commissie Jeugdcriminaliteit, Met de neus op de feiten,
Ministerie van Justitie, Groningen, 1994 J. van Dijk en G. J.
Terlouw, Fraude en criminaliteit tegen het bedrijfsleven in
internationaal perspectief. Buitenlandse concurrentie. SEC,
Tijdschrift voor samenleving en criminaliteitspreventie, Den
Haag, juli, afl. 3, 1995

A. B. Engberts, Rapport van de Projectgroep Gokverslaving
deel I, II en III, Bestuursdienst, Rotterdam, 1992 J. A. van
der Flier, F. W. van Wersch, W. J. A. Kesseler, Rendabel
exploiteren, IMK, Hoofddorp, 1995 C. Fijnaut, A. van ‘t Veer,
H. Moerland, Gokken in drievoud. Facetten van deelname, aanbod
en regulering, Gouda Quint, Arnhem, 1993.

R. W. M. Geerts, C. H. van Heel, Heling in Nijmegen en
omgeving, OABG, Nijmegen, 1988 Gemeente Breda,
Speelautomatenbeleid; evaluatie over jaren 1991 en 1992,
Breda, 1993 A. van Heerden, Deel Nederlands bedrijfsleven hangt
vuile fraude-was niet graag buiten: Mondje dicht.., SEC,
Tijdschrift over Samenleving en Criminaliteitsbestrijding,
Den Haag, juli, afl. 3, 1995
M. M. Hertsenberg, Rapport financiering Caf-barbedrijven,
Horeca Nederland, Woerden, 1992 G. H. J. Homburg, P. H. Renooy, E.
van Straten, Profijt van de criminaliteit. Fietsendiefstal en
heling in de horeca in Amsterdam, Gouda Quint BV, Arnhem,
1990

Impact Communication Consultants, Een branche die gezien mag
worden? Onderzoek naar het imago van de speelautomatenbranche, haar
produkten en haar branche-organisatie, Impact, Zeist, 1992
Instituut Midden en Kleinbedrijf, Rendabel exploiteren,
Instituut Midden en Kleinbedrijf, Hoofddorp, 1995 S. Kingma,
Risico-analyse kansspelen, onderzoek naar de aard en omvang
gokverslaving in Nederland, Katholieke Universiteit Brabant,
Tilburg, 1993

W. M. Kleiman, B. M. W. A. Beke, Criminaliteitsmeting onder
jongeren in Arnhem, Arnhem 1993 W. M. Kleiman, B. M. W. A.
Beke, …Hels op geweld: daders aan het woord over
geweldscriminaliteit in Arnhem, Katholieke Universiteit
Brabant, Arnhem, 1993

C. B. Klockars, The professional Fence, the Free Press,
New York, 1974 H. Kozec, Geweld in Amsterdam. Een analyse van
Medische gegevens, in: Tijdschrift voor Criminologie 36 (3)
1994

H. Kuipers, Inventarisatie Kannabisverkooppunten in
werkgebieden van korpsen rijks- en gemeentepolitie, NIAD,
Utrecht, 1991
H. Kuipers, C. Mensink, W. M. de Zwart. Jeugd en riskant gedrag:
Roken, drinken, druggebruik en gokken onder scholieren vanaf tien
jaar, NIAD, Utrecht, 1993
W. van Laethem, T. Decorte, R. Bas, Private politiezorg en
grondrechten, Universitaire Pers, Leuven, 1995 Lenting &
Partners, De Nederlandse cafetaria: de visie van de klant en de
ondernemer, Misset BV, Nijmegen, 1991

Lenting & Partners, Het Nederlandse caf: de visie van de
klant en de kastelein, Missets BV, Nijmegen, 1990 N. Mertens,
Agressieve vermogenscriminaliteit te nadele van Chinese
horeca-ondernemers: uitkomst van een enqute, Vianen, 1994

H. F. Miedema, Het imago van de speelautomatenbranche in
Nederland, Frenay & Smit, Groningen, 1988 Ministerie van
Justitie, Concept-nota Kansspelen in Balans, Ministerie van
Justitie, Den Haag, 1994 Ministerie van Economische Zaken,
Notitie Speelautomatenbeleid, Ministerie van Economische
Zaken, Den Haag, 1993

H. P. M. Mutsaers, S. van Loef, Inzetten op beleid, gemeenten
en speelautomaten, SGBO, Den Haag, 1993 J. A. H. Nijboer, H.
Timmerman, Een vals gevoel van veiligheid. Wapenbezit onder
jongeren, Rijksuniversiteit, Groningen, 1988

Nijpels commissie, Op de kast gejaagd: Rapport van de
Commissie kansspelautomaten, Ministerie van Economische Zaken,
Den Haag, 1995
Projectteam Overvalscriminaliteit, Preventie in de snackbar;
geef de overvaller zijn vet PMS, Amsterdam, 1994 J. C. van
Riessen, Brief aan de Burgemeester van Amsterdam, 6-08-1993
Rijksuniversiteit Leiden, Scholierenonderzoek, 1993
Jac. J. Rooijmans, Horeca Criminaliteit, Bedrijfschap
Horeca, Zoetermeer, 1994 J. Schipper, Speelautomaten in
Amsterdam; een herbezinning m.b.t. het beleid. Regiopolitie
Amsterdam, Dienst Centrale Recherche, 1994

J. Smit, Gokken op morele respectabiliteit: een rele kans?
Morele opvattingen, vooronderstellingen en kernvragen met
betrekking tot de speelautomaat en de speelautomatenbranche in
Nederland Nijenrode University, Breukelen, 1995

J. P. van Spronsen, R. van Lare, H. Schmidt, Onderzoek
minimale omzet van het kleine caf-bedrijf, Koninklijke Horeca
Nederland, Nieuwegein, 1995
Stiva, Enige cijfers over alcohol, Stiva, Rotterdam,
1994
J. Stolvoort, E. Strik, Preventie Overvallen in de Horeca,
SVH, Zoetermeer, 1993 L. Taylor, In the underworld, Unwin
Paperbacks, Londen, 1984
VAN, Van Speelhal naar amusementscentrum, VAN, Rosmalen,
1991
VAN, Op weg naar een branche die gezien mag worden, Beleidsplan
van de Vereniging Automatenhandel Nederland voor de jaren
negentig, VAN, Rosmalen, 1989
P. Veltman & J. Stomphorst, Illegale horeca – protectie,
Bureau misdaad-analyse, Politie Regio Utrecht W. M. de Zwart, C.
Mensink, Alcohol, tabak, drugs en gokken in cijfers, NIAD,
Utrecht, 1993

Geraadpleegde artikelen uit de pers:

De strijd wordt aangebonden met een schlager, Horeca Entree,
aflevering 5, 1992 EZ voelt niets voor n vestigingswet. Horeca
vreest toename misdaad door vestigingsbeleid, Horeca Entree,
aflevering 11, 1993 Veel oneigenlijke geldstromen in de horeca.
Voorzitter Horeca Nederland bedreigd na pleidooi tegen criminelen,
De Gelderlander, 6 januari 1995 Een prijskaartje van 4 miljoen.
Detailhandel en horeca vaakst slachtoffer van criminaliteit, SEC,
aflevering 4, 1 oktober 1993 Eventjes afrekenen. Missets
Moordkrant, Missets Horeca, aflevering 7, 1993 En op de tien!
Horeca scoort 25 van de 250 moorden in 1992. Missets Moordkrant,
Missets Horeca, aflevering 7, 1993 Prognose: omzet 1995 zal
groeien, Missets Horeca, 24 februari 1995 Nieuwe alcoholwet moet
uitkomst bieden. Hardere sancties nodig om schijnbeheer uit te
bannen, Missets Horeca, aflevering 25, 21 juni 1991 Horeca houdt
politie buiten de deur, Missets Horeca, aflevering 35, 1987
Kroegbazen klagen, Horeca Info, aflevering 9, 1994 Huiver voor
house-parties houdt aan, Het Parool 3 december 1991 Je kroeg of je
leven. Duizenden horeca-ondernemers zitten klem in de wurggreep van
de criminaliteit, Panorama, aflevering 25, 23 juni 1994
Niets wast witter dan een fruitautomaat. Horeca volgens Rotterdamse
hoofdcommissaris deels zelf schuld aan twijfelachtig imago, De
Gelderlander, 10 maart 1992 Hoofdcommissaris Ottevanger op
horeca-vakbeurs: Zwart geld wit uit gokautomaat, Friesch Dagblad,
10 maart 1992 Gedwongen bescherming morrend geaccepteerd. Nog geen
remedie tegen afpersing in de horeca, Missets Horeca, aflevering
11, 13 maart 1992 PPS-portiers houden zelfs het meppen netjes, De
Volkskrant, 20 juli 1994 Afperser Turkse horeca krijgt vijftien
maanden cel, De Telegraaf, 29 juli 1994 Chinese gemeenschap bang
voor gijzeling en afpersing, Brabants Dagblad, 23 november 1994
Aandeel criminelen in de horeca groot, De Volkskrant, 12 juli 1994
Georganiseerde misdaad verstevigt greep op de horeca. Onderzoek
staaft geruchten en vermoedens, Missets Horeca, aflevering 17, 30
april 1993 Zuivere koffie, helder bier en eerlijke borrels. Over de
opmars van criminaliteit in de horeca, SEC, aflevering 1, 1 januari
1994 Automatenhandel gaat ledenlijst doorlichten, NRC-Handelsblad
15 januari 1995 Automatenbranche wil ledenlijst zuiveren, Het
Parool, 14 januari 1995 Automatenhandel wil criminele exploitanten
royeren, Missets Horeca, aflevering 33, 20 augustus 1993
Kema-keurmerk voor nette gokhallen, NRC-Handelsblad 2 mei 1995
Branche-organisaties keren zich tegen gokkast. Het spel is uit,
Missets Horeca, aflevering 29, 23 juli 1993 Opmars Mafia niet te
stuiten; malafide gokbazen verstevigen greep op horeca, Missets
Horeca, aflevering 24, 12 juni 1992 Gokautomaten met wasprogramma,
De Volkskrant 10 december 1994 Fruitautomaten gebruikt voor
witwassen gokwinst, De Volkskrant, 10 maart 1992 En op de vijf
gokkers financiert misdaad, De Telegraaf, 10 maart 1992 Fiscus
start jacht op zwart gokgeld, Het Financieele Dagblad, 8 augustus
1992 Hit-team meldt witten miljoenen via gokautomaten: de overheid
wil gewoon van ons af, De Volkskrant, 10 december 1994 Duizenden
liter illegale drank in bekende disco’s, Het Parool, 5 oktober 1994
Van snacks alleen kan een snackbar niet leven; gokkast vaak
belangrijk deel van omzet, De Volkskrant, 3 april 1995

APPENDIX

Kerncijfers Horeca

Wat valt er allemaal onder de markt horeca? Als uitgangspunt nemen
we alle gelegenheden die
inschrijfplichtig zijn bij het Bedrijfsschap Horeca; een
samenwerkingsverband van ondernemers- en werknemersorganisaties in
de horeca. Inschrijving bij het schap is voor alle ondernemers in
de horeca verplicht. Besloten clubs vallen buiten de
inschrijfplicht van het Bedrijfsschap, omdat zij niet worden
beschouwd als publiek toegankelijke horeca-gelegenheid; het gaat
hierbij meestal om bordelen en drankverstrekkende sportscholen met
een besloten karakter. Meer publiek toegankelijke sportkantine’s
vallen weer wel onder de inschrijfplicht, zoals bij voorbeeld alle
bij de KNVB aangesloten voetbalverenigingen. Ook grote eroscentra
als Yab Yum vallen onder de noemer horecagelegenheden. In
twijfelgevallen beslist een inspecteur van het Bedrijfsschap of het
bedrijf al dan niet inschrijfplichtig is, en als een
horecagelegenheid wordt aangeduid. Het Bedrijfsschap horeca
verdeelt de branche in vier bedrijfstypen:

Tabel
De drankverstrekkers kregen er iets minder dan 1 % nieuwe bedrijven
bij. De maaltijdverstrekkers wonnen 2 % en de gecaterde
bedrijfsrestaurants noteerden zelfs 5,5 % nieuwe inschrijvingen.
Daartegenover verloren de logiesverstrekkers 0,1 % van hun totale
aantal ondernemingen. De geringe groei van de drankverstrekkende
bedrijven is vooral een gevolg van de forse afname van het aantal
coffeeshops (-8 %) en horecagelegenheden bij recreatiebedrijven
(-5%). Er kwamen vorig jaar 138 nieuwe cafs en bars bij; absoluut
gezien het grootste aantal nieuwe inschrijvingen, maar percentueel
slechts goed voor een toename van 1,2% op het totale aantal cafs.
In de categorie drankverstrekkers groeiden de kiosk (+16 %) en de
zalen/party-centra (9,4 %) het meest. In de categorie
maaltijdverstrekkers lieten alleen de wegrestaurants (-2%) en de
party-cateringbedrijven (-2%) dalingen zien. Er kwamen 128 nieuwe
cafetaria’s (+1,6 %) en 114 restaurants (+2,6 %) bij. Relatief
gezien nam het aantal pannekoekhuizen opvallend toe (+15%) en
kwamen er veel nieuwe restauraties (+6%) en ijssalons bij
(+5%).

In sommige bedrijfstypen nam het aantal geregistreerde
gelegenheden af; vooral de coffeeshops vallen hierbij op; 172
coffeeshops sloten vorig jaar hun deuren en dit bedrijfstype
verloor daarmee 8 % van haar totale aantal. Verder ging het minder
goed met de pensions/kamerverhuurbedrijven, drankverstrekkers bij
recreatiebedrijven, wegrestaurants, party-cateringsbedrijven en de
combinatie van hotel-cafrestaurant: zij verloren respectievelijk 5,
4, 2, 2 en 1,4 % van hun totale aantal inschrijvingen. De top-tien
van horecagelegenhedenbestaat uit de volgende bedrijfssoorten,
bekeken op het aantal actieve bedrijven:

Tabel
Dertig procent van alle horecagelegenheden is een caf of bar. In
deze categorie zijn ook de discotheken opgenomen; in totaal zijn er
in Nederland 440 dergelijke uitgaansgelegenheden.
Cafetaria-achtigen maken ruim twintig procent van alle horeca-zaken
uit. Het gaat dan vooral om snackbars en automatieken: hier bestaan
er bijna 5800 van. Daarna komen de shoarmazaken en grillrooms (1180
stuks) en de lunchrooms en croissanterin (1100). Verder vallen
fastfoodrestaurants onder de noemer cafetaria-achtigen (140). Nog
eens bijna twintig procent van alle horeca-zaken is een restaurant
(11 procent) of caf-restaurant (8 procent). Vijf procent van het
totaal aantal bedrijven in de sector bestaat uit coffeeshops.

Spreiding

De meeste horecabedrijven zijn redelijk gelijkmatig over het
land verspreid. Zo zijn er gemiddeld 5,5 snackbars per 10.000
mensen. De provincie Limburg spant de kroon met 7,5 cafetaria en in
Flevoland zijn er slechts 3 friettenten per 10.000 inwoners. Voor
de rest telt iedere Nederlandse provincie tussen de 5 en 6
snackbars per inwonersgroep. Op iedere 10.000 Nederlanders zijn er
gemiddeld ruim zeven cafs. In Limburg, Zeeland en Noord-Brabant
zijn relatief de meeste cafs en bars te vinden: respectievelijk 15,
10 en 9 cafs per 10.000 inwoners. Flevoland en Utrecht tellen de
minste cafs: 3 en 4 per 10.000 mensen. De coffeeshops zijn het
scheefst verdeeld over Nederland. Gemiddeld zijn er 13 van
dergelijke gelegenheden op iedere 100.000 mensen. Maar in
Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland zijn dit er veel meer:
respectievelijk 28, 18 en 14. In de overige provincies zijn er
tussen de 6 en 8 coffeeshops per 100.000 inwoners, met de
Flevopolder als enige uitschieter naar beneden.

Gemiddelde Omzet

Het gemiddelde kleine tot middelgrote caf zet jaarlijks gemiddeld
ongeveer 150.000 tot 190.000 gulden om, en de grote bars zetten
550.000 om. In de logiesverstrekkende sector haalt het gemiddelde
hotel een omzet van 450.000 gulden. Restaurants zetten jaarlijks
gemiddeld ruim 600.000 gulden per jaar om, en cafetaria en
snackbars iets meer dan de helft; 315.000 gulden.

vorige        
inhoudsopgave en zoeken