Onderzoek identificatieplicht

Sinds 1 januari 2005 is de Wet op de Identificatieplicht in algemene zin in werking getreden. In wezen gaat het om een toonplicht bij verdenking van een strafbaar feit. De discussie rond de wet si de afgelopen twee jaar magertjes gevoerd. Het lijkt erop dat het niet echt leeft binnen zowel wetenschappelijke als niet wetenschappelijke kringen. Naast de gebruikelijke commentaren vanuit de advocatuur, rechters en andere spelers binnen het juridische veld is er niet echt een actieve beweging tegen de identificatieplicht gevormd. Dit was in de jaren tachtig en rond de invoering van de Wet op de Identificatieplicht in 1994 wel anders. In de jaren tachtig roerden vooral migranten zich en in de jaren negentig was het een bonte verzameling maatschappelijke groepen en individuen die zich verweerden tegen de identificatie op het werk.

lees meer

Buro Jansen & Janssen doet onderzoek naar de uitvoering van de identificatieplicht.

Heb je klachten? Mail naar identificatieplicht@burojansen.nl
of hij op www.identificatieplicht.nl

Sinds 1 januari 2005 is de Wet op de Identificatieplicht in algemene zin in werking getreden. In wezen gaat het om een toonplicht bij verdenking van een strafbaar feit. De discussie rond de wet si de afgelopen twee jaar magertjes gevoerd. Het lijkt erop dat het niet echt leeft binnen zowel wetenschappelijke als niet wetenschappelijke kringen. Naast de gebruikelijke commentaren vanuit de advocatuur, rechters en andere spelers binnen het juridische veld is er niet echt een actieve beweging tegen de identificatieplicht gevormd. Dit was in de jaren tachtig en rond de invoering van de Wet op de Identificatieplicht in 1994 wel anders. In de jaren tachtig roerden vooral migranten zich en in de jaren negentig was het een bonte verzameling maatschappelijke groepen en individuen die zich verweerden tegen de identificatie op het werk.
Sinds de invoering van de wet op 1 januari 2005 lijkt de overheid een offensief begonnen om het publiek duidelijk te maken dat de bevoegdheden van politie en justitie zijn uitgebreid. Meer dan 3.000 boetes zijn er in de eerste maand van het jaar uitgeschreven met betrekking tot het niet kunnen tonen van een geldig identificatiebewijs. Om zicht te krijgen op de wijze waarop dit nieuwe opsporingsmiddel wordt ingezet, wil Buro Jansen & Janssen onderzoek doen naar specifieke klachten. Deels om beter zicht te krijgen (ook om de broodje aap verhalen te scheiden van wat er nu werkelijk in de praktijk gebeurd) en deels om ook een overzicht te geven van mogelijkheden om te procederen, te klagen en je te verzetten.

Aankondiging:
wo 28 sep 2005 – Utrecht – 09:00-17:00
Actie-manifestatie tgv. 250 rechtszaken tegen weigeraars identificatieplicht
In Utrecht zijn bij het Kantongerecht 250 zaken ‘opgespaard’ die vandaag, tijdens de ‘ID-themadag’ worden behandeld. Op het plein voor de rechtbank is een grote variatie aan ludieke acties door maatschappelijke organisaties: ID? Nee!. Kantongerecht, Vrouwe Justitiaplein 1.
Onderzoek identificatieplicht

Uit: Crimineel jaarboek 1995 van buro Jansen & Janssen

Op 1 juni 1994 is na jarenlange discussie de Wet op de Identificatieplicht in werking getreden. In het Crimineel Jaarboek 1993 en 1994 is uitgebreid aandacht besteed aan de totstandkoming van de wet, tijd om dit jaar te kijken wat de praktische invulling is geworden. Echt ervaringen op praktijknivo zijn er natuurlijk nog nauwelijks, maar de richtlijnen ter uitvoering en handhaving van de wet geven enigszins inzicht in wat er te verwachten valt.

Vooropgesteld wordt dat de identifikatieplicht geen doel ‘an sich’ is. Na veel politiek geharrewar heeft ‘de beperkte identificatieplicht’ het gewonnen van de algehele identificatieplicht. De handhaving van de identificatieplicht vindt plaats door toepassing van de in maart 1993 ingevoerde wet op Anonieme Verdachten. Iedereen die zich in de verplichte gevallen niet kan identificeren kan worden gefouilleerd, zes uur worden vastgehouden en er mogen foto’s en vingerafdrukken worden afgenomen.

lees meer

door de Socialistische Partij

Deze algemene identificatieplicht gaat gelden voor mensen vanaf 12 jaar. De plicht houdt in dat de politie en enkele andere groepen mensen, zoals bankemployees, een identiteitsbewijs kunnen vragen. Men is verplicht deze te tonen, op straffe van een boete van 2250 euro of 2 maanden straf. De identificatieplicht wordt gebracht als maatregel die de veiligheid gaat verhogen, samen met een groot aantal andere maatregelen die na 11 september 2001 zijn ingevoerd. Niet alleen zal het de veiligheid niet verhogen, het brengt tal van onwenselijke en soms gevaarlijke consequenties met zich mee. De SP erkent en herkent de vraag vanuit de samenleving om criminaliteit op te lossen en bescherming te bieden tegen terroristen. Maar dan heb je niets aan een identificatieplicht. Immers, zal niet iedereen met kwaad in de zin zorgen dat hij zich kan legitimeren? En op dat legitimatiebewijs zal heus niet vermeld staan wat de drager voor criminele of terroristische activiteiten van plan is. Maar toch worden hier jaarlijks honderdduizenden manuren in gestoken, als de plannen doorgaan. Laat de politie proberen criminaliteit op te lossen en mensen te weerhouden van wetsovertreding. Als de politie de identiteit moet controleren beknot je weer de tijd dat ze met effectief politiewerk bezig kan zijn.

lees meer

Beste Annelies en andere CDA-ers,

Dank voor de uitgebreide reaktie op mijn protest tegen de identificatieplicht. Wat mij echter zeer stoort is de laatste zin uit het betoog: “Degenen die niets te verbergen hebben zullen er geen probleem mee hebben en er alleen de voordelen van inzien.” Dit kan alleen maar worden opgevat als een verdachtmaking aan elk mens die ertegen protesteert! U kriminaliseert hiermee het maatschappelijk verzet, en dat vind ik zeer kwalijk! We hebben toch het recht op vrije meningsuiting zeer hoog zitten, allemaal, dacht ik, ook het CDA, nietwaar? Hoe kunt u dan uw betoog met een dergelijke zin afsluiten. Daarmee neemt u alle mensen die bezwaar hebben tegen deze maatregel niet serieus, nee sterker nog, plaatst u ze in de hoek van “verdachten”!

lees meer

Identificatieplicht
door Thijs van Meer

I: Mijn buurman krijgt binnenkort een boete in de brievenbus omdat hij zich niet kon legitimeren.
A: Oh, was ?ie aangehouden dan?
I: Nee, ik…..

Toegeven, flauw. Maar deze flauwe grap illustreert wel een kleine ‘vastloper’ in de wet op legitimatieverplichting. Als iemand zich niet kan legitimeren, hoe weten we dan dat we de boete naar de juiste persoon sturen? Of moeten we dat twaalfjarige jongetje (statistisch gezien zijn jongens vaker crimineel) gelijk meeslepen naar het politiebureau om hem daar vervolgens net zo lang te traumatiseren totdat hij het telefoonnummer van zijn ouders ophoest? Gedogen mag tegenwoordig ook al niet meer.

lees meer

door Max Arian

Iedereen in Nederland boven de twaalf jaar moet in de toekomst als een politieagent dat vraagt een geldig identiteitsbewijs kunnen tonen. Dat staat in het concept-voorstel van wet dat demissionair minister Donner van Justitie nog voor het einde van 2002 voor advies aan allerlei colleges heeft gestuurd. Als er straks in de Tweede Kamer een meerderheid komt van VVD en CDA en het wetsvoorstel over deze algemene identificatieplicht wordt aangenomen zullen we voortaan altijd en overal een geldig identiteitsbewijs bij ons moeten dragen. Er zullen, wordt ons in een toelichting beloofd, geen willekeurige controles worden gehouden; er moet wel degelijk een aanleiding zijn om je legitimatiebewijs te tonen. Maar dat kan al het vermoeden zijn dat je zo’n papier niet bij je hebt. Je mag je bestaande paspoort, rijbewijs of Europese identiteitskaart gebruiken. Er komt dus voorlopig geen apart persoonsbewijs voor legaal in Nederland wonende Nederlanders, en er zullen ook nog geen J’s, T’s of M’s op worden aangebracht.

lees meer

Artikelen

2004

Bio-metrische gegevens in de EU ( Statewatch 26/11/2004)

Wie mag er vragen om identificatie ( Telegraaf 28/10/2004)

NOS nieuws ( 15/06/2004 )

Kritiek op minister neemt toe ( Het Parool 15/03/2004 )

Betreft wetsvoorstel uitbreiding identificatieplicht, ( brief van Johan van Someren aan de Eerste Kamer, 02/03/2004 )

Beste Annelies en andere CDA-ers, ( brief van Ivon Versnel, Tilburg 20/01/2004 )

Klikken is niet normaal ( Trouw 06/01/2004 )

lees meer

Privacy International stelde ook een Openbrief aan de leden van Tweede Kamer op. Samen met een persverklaring die nauwelijks aandacht kreeg in Hollandse media.

PRIVACY INTERNATIONAL

MEDIA RELEASE

PRIVACY WATCHDOG ISSUES WARNING AGAINST NETHERLANDS
IDENTITY CAMPAIGN

London-based human rights group says Donner requirements are unlawful and immoral and will breach the UN Convention on the Rights of the Child

4th November 2004

For immediate release
The London-based human rights watchdog Privacy International today attacked Justice Minister Donner’s campaign on ‘Wet op de uitgebreide
identificatieplicht’ as an ‘underhanded’ attempt to convince innocent
citizens to forego their legal rights.

lees meer

Telegraaf 28/10/2004

De identificatieplicht geldt voor het kunnen tonen van een identiteitsbewijs, niet voor het dragen ervan. In feite komt het op hetzelfde neer, want iemand die het niet bij zich heeft kan het ook niet laten zien en loopt dus het risico op een boete van ten hoogste 2250 euro.

Onder identiteitsbewijs wordt verstaan een geldig paspoort, rijbewijs, identiteitskaart of een vreemdelingendocument.
De politie en toezichthouders, een boswachter of een milieu-inspecteur, kunnen identificatie eisen maar alleen als dat nodig is om hun werk goed te kunnen doen.
Een agent bijvoorbeeld bij een dreigend relletje of om een bekeuring te kunnen uitschrijven, een boswachter alleen bij iemand die planten of dieren steelt uit een natuurgebied.
Een beveiliger in bijvoorbeeld een supermarkt mag weer geen identiteitsbewijs eisen, want die is geen toezichthouder zoals hier is bedoeld.
Hij mag er wel naar vragen en iemand die niet meewerkt de toegang tot de supermarkt weigeren.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2

Vergaderjaar 2003–2004

KST70368
0304tkkst29218-5
ISSN 0921 – 7371
Sdu Uitgevers
’s-Gravenhage 2003

29 218 Wijziging en aanvulling van de Wet op de identificatieplicht, het Wetboek van Strafrecht, de Algemene wet bestuursrecht, de Politiewet 1993 en enige andere wetten in verband met de invoering van een identificatieplicht van burgers ten opzichte van ambtenaren van politie aangesteld voor de uitvoering van de politietaak en van toezichthouders (Wet op de uitgebreide identificatieplicht)

lees meer

NOS 15-06-2004

De wet op de algemene identificatieplicht wordt definitief ingevoerd, nu ook de Eerste Kamer akkoord gaat met het voorstel. De Tweede Kamer had al eerder zijn fiat gegeven.

Vanaf 1 januari 2005 moet iedereen boven de 14 jaar een identificatiebewijs kunnen laten zien als de politie ernaar vraagt. Wie dat niet wil of kan, riskeert een boete van maximaal 2200 euro. Nu geldt de identificatieplicht voor mensen vanaf 18 jaar, maar alleen op het werk, in de auto en in het openbaar vervoer.

De verplichte identificatie moet de politie helpen bij het handhaven van de openbare orde. De politie mag echter niet zo maar mensen om een legitimatiebewijs vragen. Daar moet een directe aanleiding voor zijn. Bij de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer bleek dat GroenLinks en de SP vrezen dat de identificatieplicht willekeur en discriminatie in de hand werkt.

Het Parool 15/03/2004

ADDIE SCHULTE

De taalkunsten van Donner

De burger hoeft zijn identiteitsbewijs niet bij zich te hebben, maar hij moet het wel kunnen laten zien. Raakt hij verzeild in een situatie waarin hij het moet tonen, maar heeft hij het niet bij zich, dan kan dat een boete van 2250 euro opleveren. Deze spitsvondige redenering, die langs de grenzen van de logica scheert, kan alleen maar afkomstig zijn van minister van Justitie Piet Hein Donner. Hij heeft er een sport van gemaakt zijn optreden te verdedigen met dit soort constructies. Hij is er de Kamer tot nu toe meestal te slim mee af, maar het ongenoegen neemt in rap tempo toe.

lees meer

Trouw 06/01/2004

Hoe begrijpelijk en verdedigbaar soms ook, het is een nederlaag voor een open en democratische rechtsgemeenschap als de onze dat kliklijnen de gewoonste zaak van de wereld zijn geworden. In de jaren vijftig, dikwijls verfoeid vanwege de cultuur van burgermansfatsoen en sterke sociale controle, leerden kinderen op de kleuterschool nog het liedje Klikspaan, boterspaan, je mag niet door mijn straatje gaan. Dat taboe, dat er al vroeg in werd gestampt, is nu volledig aan het verdwijnen, zo heeft een verkenning van deze krant uitgewezen. Het aantal telefoonlijnen waarop burgers anoniem wangedrag van anderen kunnen melden aan een overheidsinstantie of een particuliere organisatie is amper nog te tellen en er wordt op forse schaal gebruik van gemaakt. De mensen storen zich aan allerlei vormen van criminaliteit en zijn daarom bereid informatie aan de politie te verstrekken. Ze zien dat als hun burgerplicht, verklaarde de projectleider van de gisteren in gebruik genomen nieuwe meldlijn M., die staat voor ‘Meld misdaad anoniem’.

lees meer

Praktijkproef met twee biometrische kenmerken op paspoort
BZK  29/12/2003

DEN HAAG, 29 december 2003- Minister De Graaf voor Bestuurlijke vernieuwing en Koninkrijksrelaties overweegt om twee biometrische kenmerken toe te voegen aan het paspoort en de Nederlandse identiteitskaart. Hiermee wordt voldaan aan de internationale standaarden op dit terrein en daarnaast kan identiteitsfraude beter worden bestreden. Naast de gelaatsscan denkt de bewindsman aan het opnemen van een vingerscan op het reisdocument. Aan de hand van een praktijkproef in 2004 zal worden bezien wat de mogelijke gevolgen zijn voor het opnemen van deze kenmerken op de reisdocumenten. Dit schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.
Het opnemen van de gelaatsscan waarborgt dat de Nederlandse reisdocumenten voldoen aan de internationale standaarden. De International Civil Aviation Organisation (ICAO) heeft op 28 mei 2003 de gelaatsherkenning aangewezen als standaardkenmerk voor internationaal gebruik om grenspassages te vergemakkelijken en te versnellen.
Parallel aan de internationale ontwikkelingen heeft De Graaf op verzoek van de Tweede Kamer onderzoek laten verrichten welk biometrisch kenmerk het meest geschikt is om look alike fraude (een vorm van identiteitsfraude) te bestrijden. Het onderzoek toont aan dat niet gelaatsherkenning, maar de vingerscan momenteel het meest geschikte biometrische kenmerk is om de identiteit van personen vast te stellen en identiteitsfraude beter op te sporen.
Om een beeld te krijgen van de gevolgen van het opnemen van de gelaatsscan en de vingerscan op het reisdocument wordt in 2004 gedurende een periode van zes maanden een praktijkproef uitgevoerd in een aantal gemeenten. In deze gemeenten zullen de aanvragers van een reisdocument worden verzocht mee te doen aan een proef met een testdocument met biometrie. Aan hen zal dan worden gevraagd om zowel een gelaatsscan als een vingerscan af te geven. (BZK)