De controle op inlichtingendiensten kan en moet op vele terreinen verbeterd worden. De zaak ‘Paul Kraaijer’ is een mooie aanleiding daartoe.

Geen commentaar’, zo luidde de reactie van de AIVD op de biecht van Paul Kraaijer in de Telegraaf dat hij ruim 25 jaar als infiltrant voor die dienst in activistisch Nederland had gespioneerd. Kraaijer speelde naar eigen zeggen informatie door van organisaties als AFA (Anti Fascistische Actie), ADC (Anti Dierenproef Coalitie), anti-globalisten en het Kurdistan Informatie Centrum. Pikant detail is dat Kraaijer ook fractie assistent was voor GroenLinks in Zwolle. Bovendien presenteerde hij zich vaak als ‘journalist’. Hij hield een eigen blog bij en schreef voor activistenbladen.

lees meer

Paul IJsbrand Kraaijer en zijn spiegelpaleis: Van Buttonboy tot Spion

I – INLEIDING

Op 3 juni 2011 kondigde De Telegraaf de onthulling van een informant in extreem-linkse kringen aan. Met op de achtergrond de zee is in een korte video te zien hoe John van den Heuvel een man interviewt die zegt dat hij 25 jaar voor de inlichtingendienst heeft gewerkt. Dezelfde dag is de naam van de persoon in de video bekend: Paul Kraaijer.

De volgende dag verschijnt op pagina 6 van dezelfde ochtendkrant een eerste artikel dat gevolgd wordt door een tweede op 6 juni 2011. Kraaijer wordt neergezet als spion. In de weken die volgen gaat de discussie in de media en op internet vooral over de dubbelrol die Paul al die jaren zou hebben gespeeld: journalist en informant.

Het verhaal van Paul wordt als waarheid aangenomen, maar gezien het gebrek aan details zijn er grote vraagtekens te zetten bij de claim van de ‘spion’. Tevens rijst de vraag of De Telegraaf wel onderzoek naar Kraaijer heeft gedaan. Vragen aan de AIVD leveren niets op, dus is daarvoor uitgebreid bronnen raadplegen en archief-/persoonsonderzoek nodig.

lees meer

Op 3 juni 2011 kondigde De Telegraaf de onthulling van een informant in extreem-linkse kringen aan. Met op de achtergrond de zee is in een korte video te zien hoe John van den Heuvel een man interviewt die zegt dat hij 25 jaar voor de inlichtingendienst heeft gewerkt. Dezelfde dag is de naam van de persoon in de video bekend: Paul IJsbrand Kraaijer. Vervolgens verschijnen er twee artikelen over het leven van Paul Kraaijer op 4 en 6 juni 2011.

In de weken die volgen gaat de discussie in de media en op internet vooral over de dubbelrol die Kraaijer al die jaren zou hebben gespeeld: journalist en informant. Er ontstaat ophef over zijn informantenrol en in Suriname, waar Paul thans woont, wordt hij door de journalistenvakbond en zijn werkgever aan de kant gezet. Vervolgens probeert Kraaijer nog zijn verhaal in boekvorm uit te brengen, maar als uitgevers geen interesse tonen, zet hij het op het internet. ‘Het dubbelleven van een AIVD-infiltrant/informant’ is in wezen een uitgebreide versie van de artikelen in De Telegraaf, veel nieuwe feiten staan er niet in.

lees meer

Paul Kraaijer kwam in juni 2011 uit de kast na vijfentwintig jaar voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten te hebben gewerkt. Kraaijer laat zich in twee paginagrote artikelen interviewen over zijn carrière. Buro Jansen & Janssen heeft het verhaal met grote belangstelling gelezen en heeft uit diverse hoeken reacties en aanvullingen gehad, maar heeft gekozen om terughoudend te zijn met een reactie. Het interview / artikel in de Telegraaf roept namelijk meer vragen op dan dat je er zinnige conclusies aan kan verbinden.

Zijn het waarheden, halve waarheden, verzinsels, leugens? Wat wil de Telegraaf met het verhaal, en wat wil de inlichtingendienst? Waarom treedt iemand na zoveel jaar naar buiten? Welke schade heeft hij ondervonden van een 25-jarig dubbelleven? Kraaijer schrijft zelf op de website van Villamedia.nl dat “de Telegraaf zaken nog wel eens uit het verband wil rukken of wil aandikken.” Kraaijer reageert op de passages in het Telegraaf artikel waarin gerefereerd wordt aan zijn rol als journalist. Zijn de andere opmerkingen van Kraaijer dan ook “uit hun verband gerukt of aangedikt”? En wat betekent dat voor het waarheidsgehalte van de twee reportages?

lees meer

The Israeli security industry is comprised of a state-owned Military-Industrial Complex and hundreds of privately owned companies, the so-called ‘homeland security industries’. The security industry is estimated to generate revenues totalling billions of dollars annually. European countries sustain through economic relations with the Israeli security industry an export economy directly profiting from military occupation. The economy of the occupation constitutes one of the major obstacles for a peaceful and just solution to the Israeli-Palestinian conflict.

lees meer

Introduction
I. Civil society campaigns
II. Elbit, the security industry and the pensionfunds
III. Selling drones, selling the ‘Israeli experience’
IV. Israel and the FP7 European Security Research Programme
V. Israel’s security industry and the Netherlands: linked, or not?
Conclusions

The Israeli security industry is comprised of a state-owned Military-Industrial Complex and hundreds of privately owned companies, the so-called ‘homeland security industries’. The security industry is estimated to generate revenues totalling billions of dollars annually. European countries sustain through economic relations with the Israeli security industry an export economy directly profiting from military occupation. The economy of the occupation constitutes one of the major obstacles for a peaceful and just solution to the Israeli-Palestinian conflict.

lees meer

In the past few years, the anti-Israel movement has grown from marginal into a serious and visible issue for the country. The anti-Israel tide rose right after Operation Cast Lead, according to Haaretz, as the world watched Israel pound Gaza with bombs on live television. The paper continued: “No public-relations machine in the world could explain the deaths of hundreds of children, the destruction of neighbourhoods and the grinding poverty afflicting a people under curfew for years.” In 2010, both the cultural and the economic boycott gained momentum. In this first section, there is an overview of current civil society campaigns with a focus on links to the Netherlands. While far from complete, the intention is to get an idea of what is going on, and to determine if and where research into companies with links to the Netherlands had already been established by others elsewhere. This overview is based on – limited – internet research only.

lees meer

In the case of Israel, it is almost impossible to draw a line between the military-industrial complex and the homeland security industry, in the sense that equipment developed by the military industry and tested in the real-war circumstances of the occupation are later marketed for civilian use. The history and present marketing of drones, as related in the next chapter of this report, is a good example of such a development. There are, however, big differences between the arms industry and the homeland security industry as well. Taking Neve Gordon’s recent paper “The Political Economy of Israel’s Homeland Security” as a point of departure, this chapter explores the field. The large military electronics corporation Elbit Systems serves as an example, including the recent divestments from the company.

lees meer

Israel’s homeland security industry is not just a conglomerate of industries – both state companies as well as privatised business – it entails, as Neve Gordon argues, the “Israeli experience.” This idea helps explain the success story of Israel’s homeland security industry in the global market. Neve Gordon concludes that there is an economic motivation to produce and reproduce the so-called security related experiences and to diversify them. He claims that “the Israeli experience is perceived as extremely valuable and attractive because it manages to connect between a hyper-militaristic existence, a neoliberal economic agenda, and democracy.” With the Unmanned Armed Vehicles (UAVs or drones) as an example, this section sketches out the road from military to civilian use of homeland security products – including in the Netherlands.

lees meer

To get access to the European markets and to sell the “Israeli experience” as described in Chapters I, II and III, the programme of EU grants provides a great opportunity. The Framework Programmes for Research and Technological Development, also called Framework Programmes or abbreviated FP, are funding programmes created by the European Union in order to support and encourage research in the European Research Area (ERA). The specific objectives and actions vary between funding periods.¹¹⁷ This chapter introduces the so-called Framework Programme FP7, aimed at Security Research, and discusses some of the arguments against Israel benefiting from this programme. It also gives an overview of the contacts the Programme provides between the Israeli homeland security industry and Dutch partners in some of the projects, and details of the content of one of those projects.

lees meer

The original assignment for this research was to make an overview of the links between the Israeli homeland security industry and the Netherlands. This last chapter of the report describes the part of the investigation focussed on finding Israeli companies, institutions or state services with links to the Netherlands – or the other way round. Because we had no indications or leads, the search was one of the metaphorical needles in the haystack. The chapter starts with a short resume of the research trajectory; for a detailed description we refer to our Intermediate Reports, added as an appendix.

lees meer

The conclusions are designed to follow the separate fields of this report. One section wraps up the research in specific companies and their Israeli-Dutch connections in relation to the OPT (Chapters I, II and IV). From a different perspective, the next section evaluates the ‘Israeli experience’ and the Netherlands in more general terms, with the drones as an example (Chapter III). The last section of this chapter summarises some ideas on the European perspective, focusing on the role of Dutch companies and institutions in this area (Chapter IV).

lees meer

Veelbelovend, voorspoedig, uitgebouwd

In Zoetermeer zal de Arabische lente met gemengde gevoelens bekeken worden. Niet dat de AIVD deze ‘black swan’ revoltes nu wel had moeten of kunnen voorzien, nee, men zal zich achter de oren krabben over hoe nu verder met het langzaam opgebouwde netwerk in de regio. Sinds halverwege negentiger jaren, met een enorme toename na 11-9, is na wapens, het inlichtingenwerk een van de verfijndere exportproducten van Nederland in de regio.

Het jaarverslag van 1998 geeft een uitgebreid overzicht van de AIVD-contacten in Noord Afrika en het Midden Oosten. In dat jaar werden de contacten met de Egyptische dienst uitgebouwd. ‘Veelbelovend’ noemde de AIVD de eerste contacten met de inlichtingendienst van Oman, waar het nu ook onrustig is. In 1998 verhuisde ook de AIVD-liaison van Ankara naar Amman, de hoofdstad van Jordanie. Volgens de AIVD is Amman immers gunstiger gesitueerd in de regio dan Ankara en dat biedt meer mogelijkheden tot het vergaren van informatie over proliferatie van massavernietingswapens en over radicale islamitische organisaties in de regio. Van het eerste is niet zo veel terecht gekomen bleek vorig jaar in het eindrapport van de Commissie Davids.

lees meer

Dit onderzoek beoogt inzicht te verschaffen in de wijze waarop ontwikkelingen in de maatschappelijke en de (rechts)politieke context op de totstandkoming van nieuwe wet- en regelgeving doorwerken. Door de toegenomen nadruk op veiligheid binnen het publiek en het politiek debat heeft het straf(proces)- recht op onderdelen vanaf (grofweg) medio jaren tachtig een aantal belangrijke wijzigingen doorgemaakt. Op het terrein van veiligheid wordt hierbij niet langer de klassiek repressieve rol vervuld, maar wordt het straf(proces)recht ingezet als een middel om een zeker kwaad – zoals crimineel of risicovol gedrag – te voorkomen.

lees meer