• Buro Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, de overheid in Nederland en Europa kritisch volgt. Een grond-rechten kollektief dat al 30 jaar publiceert over uitbreiding van repressieve wetgeving, publiek-private samenwerking, bevoegdheden, overheids-optreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.
  • Publicaties

  • Migratie

  • Politieklachten

  • Bijlage VI – 7.5 De rechtshandhaving op Schiphol

    7.5 De rechtshandhaving op Schiphol

    7.5.1 De organisatie

    De Koninklijke marechaussee, district luchtvaart, is per 1
    januari 1994 belast met de uitvoering van de politietaken op
    Schiphol. Veel rijkspolitiemensen die hiervoor werkzaam waren op
    Schiphol zijn overgestapt naar de marechaussee. De organisatie
    omvat drie diensten: de Politiedienst (uniformdienst), die onder
    meer de handhaving van de openbare orde op Schiphol tot taak heeft,
    de Dienst grensbewaking, die zich onder meer bezig houdt met de
    opvang, de intake en het uitzetten van asielzoekers, en de
    Justitile dienst (in burger), die zich onder meer bezighoudt met
    aanhoudingen in het kader van de Opiumwet, maar ook in verband met
    vrouwenhandel en mensensmokkel. Noot De Kmar heeft een
    uitgebreid takenpakket. Zo doet de Kmar – op mandaat van de BVD
    ingevolge de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten – sinds
    drie jaar antecedentenonderzoek naar nieuwe medewerkers op
    Schiphol. Hiertoe wordt onder meer samengewerkt met de CRI. Indien
    blijkt dat iemand een criminele achtergrond heeft wordt dwingend
    geadviseerd diegene niet in dienst te nemen. Noot Tevens
    houdt zij toezicht op de particuliere beveiligingsdiensten die
    werkzaam zijn op Schiphol. Hiertoe is zij gemandateerd door de
    korpschef van de politieregio Kennemerland. Sinds 1985 beschikt het
    Kmar-district luchtvaart over een eigen criminele
    inlichtingendienst van zeven personen, een chef, een
    plaatsvervangend chef, 4 runners en een documentaliste. Tevens
    heeft de Kmar de beschikking over een observatieteam.

    7.5.2 De verantwoordingslijnen

    De Kmar valt onder het beheer van de minister van Defensie en
    onder gezag van de minister van Justitie. De verschillende diensten
    van de Kmar hebben te maken met afzonderlijke lijnen. De
    Politiedienst valt onder de burgemeester van Haarlem, de Dienst
    grensbewaking valt onder de Immigratie- en Naturalisatiedienst
    (IND) van het ministerie van Justitie en de Justitile dienst
    opereert op gezag van het OM. Er zijn vier vaste zaaksofficieren en
    een CID-officier. De chef CID en de CID-officier houden wekelijks
    contact. Op de luchthaven Schiphol is de Kmar de aangewezen
    instantie voor de opsporing van strafbare feiten. Zaken die uit de
    douanecontroles komen, worden niet, zoals bij andere buitengrenzen,
    door de Douanerecherche overgenomen, maar door de Kmar. De Kmar
    maakt proces-verbaal op en legt contact met het OM Haarlem. Bij de
    rechtbank te Haarlem zijn twee van de zes kamers bijna uitsluitend
    bezig met Schipholzaken.

    7.5.3 Samenwerking

    Onder meer in het kader van de versterking van de buitengrenzen
    is in 1994 het Schipholteam opgericht. Dit team is een
    samenwerkingsverband tussen de Kmar en de douanepost Surveillance
    Hoofddorp. De dagelijkse aansturing van het Schipholteam gebeurt
    door het hoofd van de tactische recherche op Schiphol. Het team
    heeft tot taak het opsporen van drugdelicten in de passagierslijn,
    of met andere woorden het aanhouden van drugkoeriers in de
    passagiersterminal, alsmede het zo optimaal mogelijk verlenen van
    assistentie aan zowel nationale als internationale
    opsporingsinstanties. Er is contact met de CRI, en dan met name met
    de liaison-officers. Twee teamleiders, twee cordinatoren en 24
    rechercheurs maken deel uit van dit team, gelijkelijk verdeeld over
    de beide samenwerkende diensten. De leden van de marechaussee zijn
    ook onbezoldigd douaneambtenaar. Noot Er wordt gewerkt
    in koppels. In het kader van de integriteit worden in het
    Schipholteam om de zes maanden andere koppels geformeerd. Tevens
    maken de leden van het team voor maximaal drie jaar deel ervan uit.
    Er zijn vaste procedures voor inbeslagneming en weging van de
    verdovende middelen.

    Soms wordt actie ondernomen op basis van informatie van de
    Kmar-CID, maar doorgaans op eigen initiatief. Hiertoe worden
    risico-analyses naar vluchtroute, daderprofiel etc. gemaakt. De
    grootste vangst van het Schipholteam betrof een persoon die 170
    kilo cocane in zijn persoonlijke bagage vervoerde. Over het
    algemeen houdt de Kmar zich bezig met het personenverkeer op
    Schiphol, terwijl de douane zich richt op de controle van de
    vracht, onder andere met honden en rntgenapparatuur. Er is
    eigenlijk geen contact met de Douanerecherche of met het Douane
    informatie centrum. Als de douane bij de controle iets vindt dan
    neemt de tactische recherche van de Kmar het over. Op verzoek van
    en samen met een RCID wordt wel eens in koffers gekeken op
    Schiphol. Noot

    7.5.4 Methoden

    Het Schipholteam verricht in burger observatie- en
    surveillancewerkzaamheden in de passagiersterminal op de luchthaven
    Schiphol. Verder heeft de Kmar n observatieteam ter beschikking
    voor Schiphol (het BSB-team). Er is in het recente verleden gebruik
    gemaakt van een videocamera die gericht stond op een
    XTC-laboratorium op Schiphol. Tevens geeft de douane aan dat
    gebruik wordt gemaakt van videocamera’s, gericht op het
    schoonmaak-en bedienend personeel op Schiphol. Door een OT is een
    peilzender geplaatst in een koffer. Sinds twee jaar runt de CID
    informanten. Op het moment zijn er tussen de tien en vijftien
    informanten. De identiteit van de informanten is bekend bij de hele
    CID-groep. Bij het actief werven van informanten gaat de voorkeur
    uit naar werknemers op Schiphol met een crimineel uiterlijk of een
    criminele achtergrond. De zware criminelen krijgen geen
    toegangspasje, maar aangegeven wordt dat sommige werknemers diep
    genoeg in het criminele circuit zitten om interessant te zijn. Hoe
    deze wervingstactiek zich verhoudt tot het antecedentenonderzoek
    onder toekomstige werknemers en het subsequente negatieve advies,
    is niet duidelijk. Ook KLM-personeelsleden staan ingeschreven als
    informant.

    Op het moment wordt gewerkt met een gestuurde burgerinformant
    met een blanco verleden die in het criminele milieu is
    gemanoeuvreerd door hem op bepaalde cafs te wijzen. Deze persoon
    kan burgerinfiltrant worden genoemd. In de loop der jaren heeft hij
    ongeveer tweehonderdduizend gulden verdiend. De criminele gelden
    die door hem binnengebracht zijn naar aanleiding van activiteiten
    voor de CID, zijn afgedragen en successievelijk aan hem uitbetaald.
    Met de afbouw is begonnen doordat door de ogen van de buitenwereld
    deze persoon gezien werd als een crimineel. Een nieuwe informant
    met een crimineel verleden is nu bij de runners in opleiding om de
    plaats van de vorige in te nemen.

    De officier van justitie geeft geen toestemming voor het door
    laten gaan van partijen van meer dan twee kilo harddrugs. Dit is
    problematisch voor het beschermen van de informant. Dit probleem
    wordt opgelost door te vegen en in een persbericht te vermelden dat
    de partij toevallig ontdekt is. Op Schiphol wordt de import van
    verdovende middelen via de vracht op drie manieren afgehandeld. De
    voorkeur gaat uit naar gecontroleerde afleveringen. Na het fiat van
    het OM-Haarlem wordt contact gezocht met een wijkbureau van de
    Amsterdamse politie. Een OT uit Amsterdam komt de partij dan
    ophalen. De officier van justitie geeft bijna altijd automatisch
    toestemming. Een andere mogelijkheid is dat het eigen OT een
    gecontroleerde aflevering doet. Dan moet het een partij van minder
    dan twee kilo betreffen. De tweede manier om een lading drugs af te
    handelen is in samenwerking met de douane de vracht te observeren
    en de afhalers op te pakken. Soms leidt het verhoor van deze
    personen dan verder, en wordt er meegegaan bij de huiszoeking. In
    samenwerking met een BFO is vorig jaar ruim een half miljoen cash
    in beslag genomen. Als derde mogelijkheid en als sluitpost wordt er
    geveegd, de zogeheten NN-zending. Het Schipholteam maakt melding
    van een aantal gecontroleerde afleveringen in 1994, onderscheiden
    naar soorten verdovende middelen. Na ontdekking door het
    Schipholteam werd n partij marihuana gecontroleerd afgeleverd naar
    Frankrijk, n heronezaak naar Belgi en er werden 44 cocanezaken
    gecontroleerd afgeleverd naar vijftien verschillende landen.
    Noot In dit verband gaf de Kmar aan dat indien sprake is
    van koeriers, bijna nooit een gecontroleerde aflevering
    plaatsheeft, tenzij zulks wordt verzocht door andere korpsen of
    bijzondere opsporingsdiensten. Volgens de douane gebeurt het
    regelmatig dat er gecontroleerde afleveringen plaatsvinden bij
    uitgaande reizigers die binnen de Europese Unie blijven.
    Bijvoorbeeld, wanneer
    een drughond aanslaat op drugs in de kelder of gaat zitten naast
    een passagier, dan wordt de officier gebeld of het gecontroleerd
    door mag gaan. De officier van justitie vraagt dan naar het land
    van herkomst, naar het aantal kilo’s en de bestemming. Als er een
    partij doorgaat gebeurt het altijd in overleg met de officier. Als
    er geen goed contact is met het bestemmingsland, zoals bijvoorbeeld
    Singapore, gaat het niet door. De teamleiders bellen zelf naar het
    buitenland om de overname te regelen.

    Een groot aantal gecontroleerde afleveringen in 1994 werd tevens
    gemeld door de Justitile dienst van de Kmar. Binnen Nederland vond
    dit dertien maal plaats in 1994, tegen 51 maal in 1993. Naar het
    buitenland werden in 1994 49 gecontroleerde afleveringen uitgevoerd
    naar achttien verschillende landen, tegen 23 in 1993.
    Noot Waarschijnlijk is er sprake van een overlap tussen
    deze twee overzichten. De verhouding tussen zaken met koeriers en
    vrachtzaken is onduidelijk.

    Er is overleg geweest met de commissie de Wit over het voorstel
    om een frontstore op te richten waarin de huidige burgerinfiltrant
    kon worden betrokken. Dit voorstel is afgewezen op het feit dat de
    CID een langdurige operatie wilde en de commissie een
    kortlopende.

    Het opvragen van informatie uit CID-registers door de Kmar
    geschiedt op basis van de algemene benoeming tot gerechtigde door
    de minister. De chef CID van de Kmar participeert in het
    CID-overleg. Er zijn geen belemmeringen bij de uitwisseling van
    CID-informatie. CID-informatie die van belang is voor de BVD wordt
    via een contactman verstrekt.

    Veel oud Kmar-medewerkers zijn in dienst van een particulier
    recherchebureau en vormen zo deel van het old boys network. Hieraan
    wordt weleens informatie verstrekt. Voor vluchtinformatie wordt
    weleens een reisbureau benaderd. Tips uit het buitenland lopen via
    persoonlijke contacten of via de liaison-officers van de CRI. De
    informatie-uitwisseling met met name de FIOD gaat zeer moeizaam. De
    Kmar-CID wordt regelmatig bevraagd door andere CID-en, met name
    over namen op vluchtlijsten.


    vorige        
    volgende        
    inhoudsopgave en zoeken