2. DE MILIEUBRANCHE
De milieubranche is in een korte tijd uitgegroeid tot een
complexe en onoverzichtelijke bedrijfstak. De milieubranche is een
legale economische sector in Nederland die nog altijd flink in
beweging is en daardoor moeilijk is af te bakenen. Deze branche is
een verzamelnaam van bedrijven en instellingen die zich op de een
of andere manier bezighouden met of handelen in de preventie, de
verwijdering en het schoonmaken van het milieu van het afval dat
wij in Nederland met z’n allen (en internationaal) elk jaar weer
produceren. Voorts worden daaronder ook verstaan die
branche-onderdelen die bijzondere dieren en planten onttrekken uit
hun natuurlijke omgeving en daarmee handelen. Van den Berg c.s.
(1995, 29) onderscheiden onder andere de volgende deelmarkten van
de milieumarkt:
1. de schoonmaak- en saneringsmarkt. In dit deel van de
milieubranche worden door speciale bedrijven verontreinigde
eigendommen die het milieu of de volksgezondheid kunnen bedreigen,
schoongemaakt en gesaneerd. Hierbij kan worden gedacht aan de
sanering van ernstig verontreinigde bodem of aan het schoonmaken
van olietanks;
2. de hergebruik- en secundaire grondstoffenmarkt. Deze
markt heeft betrekking op de winning van (waardevolle) stoffen uit
afval om deze opnieuw te kunnen gebruiken. Deze markt van recycling
en compostering is groeiende en wordt steeds belangrijker;
3. de afvalverwijderingsmarkt. De bedrijven die op deze
deelmarkt actief zijn richten zich op de verwijdering van
bedrijfsafval (bouw- en sloopafval, afval van ziekenhuizen,
verontreinigde grond), gevaarlijk afval (gif, metalen, lood,
chemisch afval) en huishoudelijk afval (verbranding, stort);
4. de ontdoe-het-zelfmarkt. Hierbij gaat het om
milieubedreigend afval dat door bedrijven wordt opgeslagen, geloosd
op water of in de lucht;
5. de bestrijdingsmiddelenmarkt. In dit deel van de
bedrijfstak houden bedrijven zich bezig met inzamelen en
verantwoord verwijderen van (gevaarlijke)
landbouwbestrijdingsmiddelen; 6. de markt van
bodemverbeteraars. Het gaat hierbij met name om bedrijven die
als gevolg van hun produkt grote hoeveelheden meststoffen
produceren (pluimveehouderij, veehouderij) en innemen of verwerken
(composteerbedrijven, baggerbedrijven en waterzuiveringsbedrijven);
De milieumarkt bestaat uit veelsoortige deelmarkten waarbinnen
bepaalde specifieke vormen van criminaliteit (kunnen) voorkomen. Om
niet al te gedetailleerd en gefragmenteerd in dit deelrapport te
werk te gaan, is besloten deze deelmarkten samen te voegen en in
hun geheel te behandelen. Deze studie gaat niet in op de vraag in
hoeverre industrien, bedrijven en overheidsinstellingen zich
schuldig maken aan de vervuiling van het milieu als gevolg van de
illegale uitstoot van gassen, vloeistoffen of andere
verontreinigingen die het resultaat zijn van de gehanteerde
produktiemethoden. In sommige ambtelijke stukken worden deze vormen
van milieuverontreiniging ook wel inrichtingencriminaliteit genoemd
(Van Zeben, 1995).