11.1 Documenten
Binnen de EU rijden wagens doorgaans op de zogenaamde
T-documenten (=Transit). Deze documenten bestaan uit vijf
bladzijden en bij vertrek uit Nederland wordt het eerste blad bij
de douane achtergelaten. Deze formulieren zijn alleen geldig binnen
de EU en bij overschrijding van een buitengrens moeten nieuwe
vervoersdocumenten worden opgemaakt. Bovendien stuurt de douanepost
aan de EU-buitengrens het laatste blad van het formulier op naar de
Nederlandse douane, zodat bewezen is dat de vracht de EU heeft
verlaten. Een lading kan vervoerd worden onder status 1 of status
2. Een T1-status betekent dat de EU-belasting over de vracht
nog niet is afgedragen. Tijdens doorvoer, wanneer de vracht binnen
de EU blijft, hoeft deze heffing niet te worden betaald. Pas bij
het verlaten van de EU houdt de fiscus de hand op. Een
T2-status betekent dat de heffingen en belastingen over de
lading al zijn afgedragen, of ze in het geheel niet hoeven te
worden betaald, omdat de goederen binnen de EU blijven.
Wanneer goederen een bestemming buiten de EU hebben (of van
buiten de EU naar binnen komen), reizen ze meestal op een zogenaamd
TIR-carnet (= Transport Internationale Routire). Dit
formulier bestaat uit zeven bladen en bij het verlaten van
Nederland blijft n blad bij de douane achter. Voor ieder
niet-EU-land waar de vrachtwagen doorheen rijdt, moeten de papieren
bij binnenkomst steeds geldig gemaakt worden, om bij het verlaten
van dat land weer afgetekend te worden: het bewijs dat de vracht
het land verlaten heeft, moet steeds n douane-post teruggestuurd
worden. Wanneer de vracht op de eindbestemming is aangekomen, wordt
de laatste bladzijde ter bewijs naar de douane-post van allereerst
vertrek opgestuurd. Dan pas is het document
aangezuiverd.
De Tir-carnets worden in Nederland uitgegeven door Transport en
Logistiek Nederland. Er bestaat bovendien een levendige zwarte
handel in deze documenten en zijn er nauwelijks van echt te
onderscheiden – nagemaakte Tir-carnets op de markt. Na de
douane-controle gaan de formulieren voor een laatste check terug
naar TLN en vervolgens nog naar de International Road Union (IRU)
in Genve. Transport en Logistiek Nederland vindt geregeld nog
Mickey Mouse-stempels op de documenten, soms zelfs stempels uit
steden waar geen douane-kantoor is.
De achterste douane-bladen van het T en TIR-formulier komen soms
niet meer terug; soms omdat de plaatselijke douane er niets van
snapt, maar vaker omdat de bewuste goederen de EU-grens helemaal
niet passeren. Ze worden gewoon op de Europese markt verkocht, maar
zijn formeel zoek. In dat geval is er
fraude gepleegd. De varianten van Euro-fraude komen in dit
hoofdstuk aan de orde.