“Passanten in Niemandsland”
Inleidingen en verslag van het symposium over illegale vreemdelingen in detentie, gehouden op 16 mei 1991 Nederlandse Federatie van Reclasseringsinstellingen (NFR), mei 1991

“Gezinshereniging”
Ellen Naborn, Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) onderzoek 20, 1992

Beleidsnota 1993, KMAN

“Eens komt de dag ……”
Een onderzoek naar leven, wonen en werken van Haagse illegalen.
Gemeentelijke Sociale Dienst Den Haag, oktober 1992

“Europa kent z’n grenzen”
Wat zijn de gevolgen van de Europese eenwording voor migranten, vluchtelingen en asielzoekers?
Europees Steunpunt Migranten en Vluchtelingen (ESMV), september 1992

Jaarverslag 1991, Dienst Inspectie Arbeidsverhoudingen (DIA)

“Illegalen komen hier niet”
Gebruik van collectieve voorzieningen door vreemdelingen zonder verblijfstitel.
Instituut voor Rechtssociologie/Wetenschapswinkel van de Katholieke Universiteit Nijmegen, Nijmegen 1990

“Toegankelijkheid sociale ziektekostenverzekeringswetten voor illegaal in Nederland verblijvende vreemdelingen”
Ziekenfondsraad, juni 1992

“Uitsluiting illegale vreemdelingen van sociale verzekeringen”
Sociale Verzekerings Raad (SVR), december 1992

“Anders denken over migratie”
Conferentie Platform Illegale Vluchtelingen (PIV)
september 1993

Eindrapport Commissie Binnenlands Vreemdelingentoezicht (Commissie Zeevalking), maart 1991

Tweede Kamer stukken Illegalenbeleid, 1991 tot en met 1996

Jaarverslagen 1992, 1993, 1994 en 1995, Koninklijke Marechaussee (KMAR)

“Over illegalen gesproken”
Impressies uit de hulpverlening aan illegale vreemdelingen.
Noord Hollands Signaal nr. 1, augustus 1995

“Nederland, Open U”
Noodzaak en mogelijkheden van een ander migratiebeleid.
Rob Loeffen/Wil van der Schans, Amsterdam 1994

“De Afhankelijke verblijfstitel van migrantenvrouwen”
Els van Blokland en Miranda de Vries, uitgave Wetenschapswinkel Nijmegen, maart 1992

“Het VN-Vrouwenverdrag en het Nederlands Vreemdelingenrecht”
Een onderzoek naar de relevantie van het VN-vrouwenverdrag voor het Nederlands vreemdelingenrecht.
Mr Sarah van Walsum, Clara Wichmann Instituut, februari 1996

Hoe de Duitse geheime dienst Turkse mensen benadert,
om te infiltreren in Koerdische groepen.

Gepubliceerd in het Koerdistan Informatie Bulletin, 1996

In Özgür Politika verscheen eind 1995 een artikel met het verhaal van een Koerd die benaderd werd. Omdat het een duidelijk voorbeeld is van hoe zoiets in z’n werk gaat, volgt hieronder een bewerking van dat artikel.

Er doen veel verhalen de ronde over Koerden die benaderd zijn door de Duitse autoriteiten. De details gingen echter vaak verloren, of mensen waren te bang om alles te vertellen. Dat veranderde toen we Ferhat Karalök ontmoetten. Hij had een aanbod gekregen om als infiltrant te gaan werken. Ondanks het feit dat hij erg bang was, wilde hij het in de openbaarheid brengen. We geloofden hem pas echt toen hij ons een papiertje liet zien waar met de hand geschreven in het Duits op stond: ‘Landesambt für Verfassingsschutz Hessen’ (vrij vertaald: de BVD van de deelstaat Hessen). Zelfs zijn naam en telefoonnummer had de inlichtingenman erbij geschreven: ‘Prinz, Thorsten, Tel: 0611/720341’. Dat maakte ons nieuwsschiering naar Ferhat’s verhaal.

lees meer

De Zaak van de 9000 kilo

Zomer 1996, niet eerder gepubliceerd

Een infiltrant van het Duitse Bundeskriminalambt bracht ruim 9000 kilo marihuana Nederland binnen. Als lijntester, duizenden kilo’s cocaïne zouden snel volgen. Pas anderhalf jaar rolde de politie de Kike-groep op. Inbeslaggenomen cocaïne: 250 kilo.
Het onderwerp buitenlandse infiltranten in Nederland bleef tot grote spijt van Maarten van Traa een ondergeschoven kindje bij de parlementaire enquête. De betrokken buitenlandse politiediensten weigerden iedere medewerking.
Wij wisten de hand te leggen op het opsporingsdossier in de Kike-zaak. Uit de tot nu toe geheime operationele details blijkt dat de BKA-infiltrant kon opereren onder de vlag van het Haagse IRT.
Had de politie voldoende grip op deze infiltrant? En hoe groot was de rol van het BKA in dit infiltrantieproject? De Tweede Kamer wil een algemeen verbod op het doorlaten van drugs. Wat betekent dat voor de berechting van de Kike-groep eind deze week in Den Haag?

lees meer

De politie ruikt wierook.

Gepubliceerd in Vrij Nederland, juni 1996

Slagerijen in Den Helder waren jarenlang doelwit van radicale dierenactivisten. Wat begon met leuzen kladden bij de slager om de hoek, breidde zich uit tot serieuze brandstichtingen bij vleesverwerkende bedrijven elders in het land. Met de arrestatie van Frank (25) en Eric (20) in maart van dit jaar kwam er een eind aan de activiteiten van Right Animal Treathment (RAT). Nog voor het eerste advocatenbezoek hadden de twee alles bekend. Wat de politie betreft kan de zaak gesloten worden.
Vrij Nederland legde de hand op het opsporingsdossier en heeft nog wat vragen. Waarom duurde het zo lang voor deze jongens werden gepakt? Heeft de politie van Den Helder haar werk goed gedaan? De CRI had al een jaar aanwijzingen die in de richting van Frank en Eric wezen. Hoeveel aanslagen zijn er sindsdien gepleegd?

lees meer

Het vreemdelingenbeleid is de afgelopen jaren in rap tempo aangescherpt. De uitsluiting van mensen met en zonder verblijfsvergunning voert de boventoon. Nieuwkomers worden geweerd, migranten die hier al zijn worden in hun rechtspositie aangetast.
lees meer

De Zaak van de 9000 kilo

Een infiltrant van het Duitse Bundeskriminalambt bracht ruim 9000 kilo marihuana Nederland binnen. Als lijntester, duizenden kilo’s cocaïne zouden snel volgen. Pas anderhalf jaar rolde de politie de Kike-groep op. Inbeslaggenomen cocaïne: 250 kilo.
Het onderwerp buitenlandse infiltranten in Nederland bleef tot grote spijt van Maarten van Traa een ondergeschoven kindje bij de parlementaire enquête. De betrokken buitenlandse politiediensten weigerden iedere medewerking.
Wij wisten de hand te leggen op het opsporingsdossier in de Kike-zaak. Uit de tot nu toe geheime operationele details blijkt dat de BKA-infiltrant kon opereren onder de vlag van het Haagse IRT.
Had de politie voldoende grip op deze infiltrant? En hoe groot was de rol van het BKA in dit infiltrantieproject? De Tweede Kamer wil een algemeen verbod op het doorlaten van drugs. Wat betekent dat voor de berechting van de Kike-groep eind deze week in Den Haag?
lees meer

Slagerijen in Den Helder waren jarenlang doelwit van radicale dierenactivisten. Wat begon met leuzen kladden bij de slager om de hoek, breidde zich uit tot serieuze brandstichtingen bij vleesverwerkende bedrijven elders in het land. Met de arrestatie van Frank (25) en Eric (20) in maart van dit jaar kwam er een eind aan de activiteiten van Right Animal Treathment (RAT). Nog voor het eerste advocatenbezoek hadden de twee alles bekend. Wat de politie betreft kan de zaak gesloten worden.
Vrij Nederland legde de hand op het opsporingsdossier en heeft nog wat vragen. Waarom duurde het zo lang voor deze jongens werden gepakt? Heeft de politie van Den Helder haar werk goed gedaan? De CRI had al een jaar aanwijzingen die in de richting van Frank en Eric wezen. Hoeveel aanslagen zijn er sindsdien gepleegd? lees meer

Hoe de Duitse geheime dienst Turkse mensen benadert,
om te infiltreren in Koerdische groepen.

In Özgür Politika verscheen eind 1995 een artikel met het verhaal van een Koerd die benaderd werd. Omdat het een duidelijk voorbeeld is van hoe zoiets in z’n werk gaat, volgt hieronder een bewerking van dat artikel. lees meer

Inleiding gehouden tijdens de Derde Kamer bijeenkomst in Rotterdam over de Koppelingswet, 30 mei 1996.

Wijziging van de Vreemdelingenwet en enige andere wetten teneinde de aanspraak van vreemdelingen jegens bestuursorganen op verstrekkingen, voorzieningen, uitkeringen, ontheffingen en vergunningen te koppelen aan het rechtmatig verblijf van de vreemdeling in Nederland.

lees meer

SAMENWERKINGSPROTOCOL tussen:

De REGIOPOLITIE ROTTERDAM-RIJNMOND

en

De BINNENLANDSE VEILIGHEIDSDIENST

1. Inleiding

Het verschaffen van veiligheid is van ouds een van de kerntaken van de overheid.

De burgemeester en het Openbaar Ministerie zijn verantwoordelijk voor de meest directe vormen van veiligheidszorg: het handhaven van de openbare orde en het vervolgen van strafbare feiten. Beiden voeren het gezag over de politie voor zover het handelen van de politie hun specifieke verantwoordelijkheid betreft. De politie is belast met de feitelijke uitvoeringstaken.

lees meer

hoe zit dat eigenlijk?

Gepubliceerd in Ravage, mei 1996

Van claimbrieven wil de politie altijd graag het origineel hebben. Of een zo origineel mogelijke versie. Als niet goedschiks, dan kwaadschiks.
Met de gevestigde media heeft zich een soort rituele dans ontwikkeld in de loop der jaren. Als de politie op zoek is naar bewijsmateriaal, bij de televisie vaak -niet uitgezonden- beelden van ongeregeldheden, komen ze daar eerst gewoon om vragen. Een redactie met een beetje eergevoel weigert in eerste instantie het bewuste materiaal zonder meer uit handen te geven. De politie dreigt dan de officier van justitie er bij te halen, om officieel de ‘uitlevering’ van de claimbrief of de tapes te eisen. Moet je doen, zegt de journalist. Als er dan een gezelschap heren op de stoep staat, wordt er voor de vorm nog even moeilijk gedaan. Maar het dreigen met huiszoeking is voor redacties meestal genoeg om door de knieën te gaan. De vraag is of justitie bij gevestigde media in zo’n geval daadwerkelijk een inval zou doen.

lees meer

Van claimbrieven wil de politie altijd graag het origineel hebben. Of een zo origineel mogelijke versie. Als niet goedschiks, dan kwaadschiks.
Met de gevestigde media heeft zich een soort rituele dans ontwikkeld in de loop der jaren. Als de politie op zoek is naar bewijsmateriaal, bij de televisie vaak -niet uitgezonden- beelden van ongeregeldheden, komen ze daar eerst gewoon om vragen. Een redactie met een beetje eergevoel weigert in eerste instantie het bewuste materiaal zonder meer uit handen te geven. De politie dreigt dan de officier van justitie er bij te halen, om officieel de ‘uitlevering’ van de claimbrief of de tapes te eisen. Moet je doen, zegt de journalist. Als er dan een gezelschap heren op de stoep staat, wordt er voor de vorm nog even moeilijk gedaan. Maar het dreigen met huiszoeking is voor redacties meestal genoeg om door de knieën te gaan. De vraag is of justitie bij gevestigde media in zo’n geval daadwerkelijk een inval zou doen. lees meer

Van claimbrieven wil de politie altijd graag het origineel hebben. Of een zo origineel mogelijke versie. Als niet goedschiks, dan kwaadschiks.
Met de gevestigde media heeft zich een soort rituele dans ontwikkeld in de loop der jaren. Als de politie op zoek is naar bewijsmateriaal, bij de televisie vaak -niet uitgezonden- beelden van ongeregeldheden, komen ze daar eerst gewoon om vragen. Een redactie met een beetje eergevoel weigert in eerste instantie het bewuste materiaal zonder meer uit handen te geven. De politie dreigt dan de officier van justitie er bij te halen, om officieel de ‘uitlevering’ van de claimbrief of de tapes te eisen. Moet je doen, zegt de journalist. Als er dan een gezelschap heren op de stoep staat, wordt er voor de vorm nog even moeilijk gedaan. Maar het dreigen met huiszoeking is voor redacties meestal genoeg om door de knieën te gaan. De vraag is of justitie bij gevestigde media in zo’n geval daadwerkelijk een inval zou doen. lees meer

Kraker moet na 13 jaar schadevergoeding betalen

Uit: Vrij Nederland, 13 april 1996, buro Jansen & Janssen.

door Eveline Lubbers

Een groep krakers gooit een ME-busje van de Marechaussee om. Het is 11 oktober 1982. Er gebeurt wel meer die dag. De noodtoestand is afgekondigd, de Lucky Luik wordt ontruimd. Een tramstel van lijn 10 gaat in vlammen op. De schade liep in de miljoenen. Achteraf concludeert de politie dat de ME nodeloos veel geweld heeft gebruikt. Justitie besluit geen vervolging in te stellen tegen de bijna 200 arrestanten van die dagen.

De Marechaussee laat het er niet bij zitten. De enige kraker die herkenbaar bij het omgegooide ME-busje op de foto staat wordt veroordeeld wegens openlijke geweldpleging. Daarna bijt Defensie zich vast in een schadevergoedingsprocedure. Twaalfenhalf ja ar na dato, eind april vorig jaar, spreekt de rechter zich uit. Paul Dams, de kraker zonder bivakmuts, moet betalen en snel. En veel: de schade, de wettelijke rente en de proceskosten, tezamen een bedrag van bijna 27.000,- Een reconstructie.

lees meer

De consequenties van de invoering van de Koppelingswet drongen eind 1995 langzaam door in verschillende sectoren. Vooral de expliciet in het wetsvoorstel geformuleerde controletaken maken langzaam maar zeker de gemoederen los. Vooral in het onderwijs ontlokken de volgende passages uit het wetsvoorstel van de Koppelingswet protesten uit: Het ligt voor de hand dat een bevoegd gezag van een school bij de inschrijving van een (niet-leerplichtige) persoon naar dit document (document op grond van artikel 1 van de Wet op de Identificatieplicht) vraagt en de gegevens verifieert. Mocht er bij deze verificatie twijfel rijzen over de exacte status (verblijfsstatus) dan kan het bevoegd gezag op basis van artikel 48 van de Vreemdelingenwet de gegevens natrekken bij de Vreemdelingendienst.
(..) Voorstelbaar is dat een school periodiek nagaat of de toegelaten vreemdelingen nog voldoen aan de door de wet gestelde voorwaarden. (..) Gerealiseerd wordt dat (..) een verwijdering door de leerling en de school als pijnlijk ervaren wordt. Ook in dit geval moet echter het individuele belang het afleggen tegen het algemene belang, (..): het geheel ontmoedigen van verblijf van illegale vreemdelingen in Nederland. (..) Het wordt verder aan het beleid van de scholen overgelaten om te bepalen op welke wijze zij gestalte geven aan de hun opgelegde verplichting.

Onderwijs

Tijdens de organisatie van een bijeenkomst in november 1995 in de Balie (organisatie: de Balie en het Autonoom Centrum) over de Koppelingswet, werd de onderwijsvakbond ABOP ingelicht over de op stapel staande wet. De ABOP liet in samenwerking met het Vara- radioprogramma Punch een onderzoek uitvoeren onder 92 scholen. Ongeveer 50 scholen deden mee aan de enquête waarvan 91% te kennen gaf dat het controleren van verblijfsvergunningen bij leerlingen niet tot de taken van de school behoort. Op de vraag:’Als de wet wordt aangenomen, werkt u dan wel of niet mee aan de controle van papieren van uw leerlingen?’, antwoordde 42% van de scholen ontkennend. Een meerderheid van de scholen die aan illegale leerlingen les geven, zullen na invoering van de Koppelingswet daarmee doorgaan.

Naast het protest van scholen heeft de Landelijke Vereniging van Leerplicht Ambtenaren (LVLA) gezegd in elk geval geen aangifte te doen van illegale leerlingen. J. Backers van de LVLA:’Dat is onze taak niet. Wij beogen juist zoveel mogelijk kinderen op school te houden en zich te laten kwalificeren.’ Het gevolg van de Koppelingswet kan volgens Backers zijn dat illegale ouders hun kind niet meer naar school durven te sturen.

Sinds januari 1996 zijn aan de argumenten tegen de Koppelingswet internationale verdragen toegevoegd. In het Nederlands Juristen Blad schrijft prof. mr. H. Schermers (Rijksuniversiteit Leiden en lid van de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens) dat schoolbesturen die illegalen van scholen weren, in strijd handelen met het Europese Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens. Nederland heeft dat verdrag ook ondertekend.

De discussie over de Koppelingswet binnen het onderwijs vindt vooral plaats op het niveau van de leerkrachten en schoolbesturen. Verschillende schoolbesturen en docentenraden hebben al protestbrieven tegen de Koppelingswet aan Tweede Kamer en de plaatselijke gemeenteraad geschreven (voorbeeldbrieven zijn te verkrijgen bij het HIFD en het Autonoom Centrum). Enkele leerlingen van het Montessori Lyceum in Amsterdam zijn van plan ook leerlingen in beweging te krijgen door op hun eigen school en landelijk leerlingen te informeren over de Koppelingswet en aan te zetten tot acties tegen die wet.

Gezondheidszorg

Maar niet alleen vanuit het onderwijs kwam er forse kritiek. De Nationale Raad voor de Volksgezondheid (NRV) en het Overlegorgaan Gezondheidszorg en Multiculturele Samenleving betwijfelen of de voorgestelde maatregelen een bijdrage leveren aan het terugdringen van illegaal verblijf. Het NRV verzet zich fel tegen het snijden in de zorg aan illegalen. W. Roscam Abbing, voorzitter van de NRV:þDie zorg zou zich niet mogen beperken tot acute noodsituaties, zowel uit volksgezondheidsbelang als om humanitaire redenen. De gezondheidswinkel de Witte Jas, een organisatie die medische hulp verleend aan onverzekerden, is er furieus over dat de overheid de gezondheidszorg steeds meer tot instrument van het vreemdelingenbeleid maakt. De NRV deelt deze zorg. De Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot Bevordering der Geneeskunst (KNMG), een organisatie van huisartsen, gaat een stap verder dan de NRV. Uit de brief van de KNMG aan de Tweede Kamer: þVoorts kan men zijn twijfels hebben bij de vraag of het gewenst is dat een hulpverlener naar de verblijfsstatus van een patiënt vraagt.
Als dat al zou gebeuren dan zou dit waarschijnlijk voornamelijk zwarte mensen treffen en daardoor een discriminatoir karakter krijgen. Daardoor zou mogelijk de schijn kunnen ontstaan dat hulpverleners een rol vervullen in de opsporing van illegale vreemdelingen. En de praktijk? Hoe staat het met de hulp en de kosten op dit moment? Sinds 1 januari kunnen ziekenhuizen de onkosten van hulp aan onverzekerde illegalen niet meer declareren bij de sociale dienst. Alleen spoedgevallen worden nog vergoed. Het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam staat bekend als een ziekenhuis met een ‘sociaal gezicht’ en economisch adjunct-directeur Van der Lubbe wil die naam hoog houden. Ondanks de bezuinigingen is de directie niet van plan patiënten aan de poort te selecteren op verblijfsstatus en verzekering. Medische hulp moet voor iedereen toegankelijk zijn, vindt Van der Lubbe.

Huisvesting

De sector huisvesting heeft nog niet van zich laten horen. Terwijl ook hier reden tot zorg is. In de Huisvestingswet is op dit moment nog niet opgenomen dat bij de afgifte van een huisvestingsvergunning de verblijfsstatus moet worden bekeken. De Koppelingswet wil dit veranderen.
Gemeenten met een vergunningsstelsel hebben na invoering van de Koppelingswet alleen nog de mogelijkheid een vergunning af te geven aan Nederlanders en mensen met een definitieve verblijfsvergunning. Bovendien verwijst de Koppelingswet naar het Wetboek van Strafrecht waarin sinds 1993 is opgenomen dat mensen die uit winstbejag behulpzaam zijn bij het verblijven in Nederland, terwijl zij weten of kunnen vermoeden dat de persoon in kwestie illegaal in Nederland verblijft, strafbaar zijn. Mr. M. van der Hiel, hoofd juridische zaken van de Nationale Woningraad zegt over de strafbaarstelling:’ Omdat het winstbejag-criterium bij corporaties natuurlijk per definitie ontbreekt, is toepassing van het strafrecht ons inziens niet aan de orde (voor woningbouwverenigingen red.). Woningcorporaties hebben volgens de Woningwet tot taak personen te huisvesten die door hun inkomen of andere omstandigheden moeilijkheden ondervinden bij het vinden van hun passende huisvesting.’ En over de controletaak van woningcorporaties zegt hij:’De aard van de verblijfstitel noch de rechtmatigheid van het verblijf in Nederland is daarbij relevant.
Huurovereenkomsten kunnen ook niet worden opgezegd indien blijkt dat een huurder geen geldige verblijfsvergunning heeft.’