Een bijdrage van Ebba Junker, actief in het Zweedse Oudernetwerk
Het Oudernetwerk is, de naam zegt het al, een netwerk voor ouders van wie de kinderen op een of andere manier betrokken waren bij de Eurotop in Göteborg in juni 2001. Het netwerk werd korte tijd na de Eurotop opgericht: al in augustus van hetzelfde jaar werden de eerste contacten gelegd. De kern van de groep vormt de Ouderlijst, een open mailinglist.
Al voordat Maartens uitlevering aan Zweden dreigt, is er onder een kleine groep mensen in Nederland aandacht voor de rechtszaken in Zweden naar aanleiding van de Eurotop. Een groot deel van de ongeveer 1100 tijdens de Eurotop gearresteerde personen is vrij snel, zonder aanklacht, vrijgelaten. Een deel van hen, niet-Zweden, is uitgezet naar het land van herkomst, onder meer naar Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Engeland en Nederland. Uiteindelijk zijn ruim zestig personen veroordeeld voor hun vermeende aandeel in de rellen. Hun rechtszaken waren niet bepaald toonbeelden van objectieve rechtspraak. Uitspraken zijn inconsistent, in verschillende gevallen gebaseerd op verklaringen van aantoonbaar onbetrouwbare politiegetuigen, alsook op basis van vervalst of ‘verdwenen’ bewijsmateriaal. De politieke achtergrond van de verdachten heeft invloed op de hoogte van de, ook in algemene zin, exceptioneel hoge straffen. De Rechtbank in Göteborg lijkt eerder geïnteresseerd in het stellen van afschrikwekkende voorbeelden dan in objectieve rechtspraak.
Lukas Moodysson maakte samen met Stefan Jarl ‘Terrorister’. In deze twee uur durende documentaire staat een aantal jongeren centraal die na de Eurotop in 2001 hebben vastgezeten. Ze vertellen over hun politieke idealen, de reden van hun komst naar Göteborg, hun arrestatie, proces en gevangenschap. De film was in Zweden zeer omstreden.
Rechtsschandalen zijn er in alle landen, ook in Zweden. Maar als ze in Zweden plaatsvinden, wordt door media en politici gesproken van uitzonderingen, van voorvallen, ondanks een goed systeem en niet vanwege een slecht systeem. Over de schendingen van het recht na de Eurotop in 2001 in Göteborg kan niemand beweren dat het uitzonderingen zijn, daarvoor zijn het er eenvoudigweg te veel en hebben ze te systematisch plaatsgevonden. Dat is wat de processen van Göteborg maakt tot het grootste rechtsschandaal van het moderne Zweden.
Na de uit de hand gelopen bijeenkomsten in onder andere Goteburg en Genua wordt er in diverse actiekringen de vraag gesteld: hoe nu verder? Maar niet alleen actievoerders worstelen met deze vraag. Ook regeringsleiders, politievertegenwoordigers en inlichtingendiensten beraden zich op de manier waarop ze met ‘tophoppers’ en meer in het algemeen met grootschalige protesten om moeten gaan. Binnen de EU worden in de Raad voor Justitie en Binnenlandse Zaken (de JBZ-raad) vergaande plannen gemaakt om protesten zoals die hebben plaatsgevonden, tegen te gaan. En hoewel de EU in 2001 bij monde van toenmalig voorzitter België in een persbericht laat weten ‘(…) dat een van de doelstellingen van de Europese Unie is, de Unie te handhaven en te ontwikkelen als een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid’, geven de gepresenteerde plannen blijk van een iets andere insteek.
Als duidelijk is dat Maartens uitlevering niet verder zal worden uitgesteld, reizen twee leden van de steungroep naar Zweden om zijn komst voor te bereiden en aandacht voor de zaak te vragen. Een reisverslag:
Maarten hield een dagboek bij over de periode van 30 augustus 2004 tot 24 september 2004. De periode van uitlevering naar Zweden, zijn tijd daar in de gevangenis en zijn uiteindelijk vrijspraake. Hieronder volgen delen uit dit dagboek.
Begin september 2004 wordt eindelijk de datum van het proces tegen Maarten bekend. Hij zal op 23 en 24 september moeten verschijnen voor de Göteborgse rechtbank. Omdat we hem niet alleen willen laten in het koude Zweden besluit de steungroep een busreis te organiseren voor familie, vrienden en bekenden van Maarten. Op dinsdag 21 september vertrekt een bus met zo’n 40 personen naar Göteborg. Na een lange, vermoeiende reis komen we daar woensdagochtend aan. Nadat we onze spullen hebben gestald in de appartementen die beschikbaar zijn gesteld door vrienden in Göteborg, vertrekken we ‘s middags met de bus naar de gevangenis waar Maarten op dat moment vastzit. Met behulp van fluitjes, schreeuwen en het slaan op potten en pannen maken we zoveel mogelijk lawaai om Maarten te laten weten dat we er zijn en hem steunen.
‘Ik hoopte het beste en vreesde het ergste’, zo omschrijft Peter Blok het gevoel waarmee hij – als passagier in een bus vol sympathisanten – naar Göteborg vertrok om Maartens rechtszaak bij te wonen. ‘Door alle steun en het tijdsverloop begon ik de afgelopen jaren meer hoop te krijgen. Maar het was ook duidelijk dat er heel rare dingen gebeurden in Zweden, kijk maar naar de film Terrorister.’
‘Ik ging er altijd vanuit dat de stressverschijnselen zouden verdwijnen, als alles achter de rug zou zijn.’ Maar met het opheffen van de dreiging die Maarten Blok jarenlang boven het hoofd hing, namelijk dat hij onschuldig zou worden veroordeeld, verdwenen zijn slaapproblemen en nekklachten niet zonder slag of stoot. Een ander probleem was dat iedereen verwachtte dat hij zijn oude activiteiten weer zou oppakken. ‘Zonder te vragen of ik wel zin had in die normale dagelijkse bezigheden en verantwoordelijkheden. Ze dachten dat ik alles direct weer op een rijtje zou hebben.’ Zo simpel bleek het echter allemaal niet te zijn.
14 juni 2001
Circa 04:00 u Maarten komt aan in Zweden en vind een slaapplaats in het Hvirfeldtska Gymnasiet.
11:00 u Het Hvitfeldtska Gymnasiet (slaap-, vergader- en voedseldistrubutieplaats) wordt omsingeld door de politie, niemand mag er meer in of uit.
Overdag: Demonstratie tegen bezoek George Bush.
17:30 u Een groep doet een poging om geweldloos door de afzettingen van de politie te lopen; na een gewelddadige tegenreactie van de politie ontstaat een chaotische situatie waarin vechtpartijen uitbreken. De meeste mensen vluchten de school in.
20:00-21:00 u Kleine groepjes verlaten de school om zich te laten arresteren, anderen weten te vluchten over de containers.
21:00 u De laatste groep vlucht richting de containers. Een deel ontkomt met behulp van sympathisanten buiten de omsingeling, Maarten wordt opgepakt.
Avond en nacht Iedereen binnen de omsingeling wordt opgepakt en brengt de nacht in stadsbussen door.
01 Onderzoek naar uitvoering Identificatieplicht
02 CAAT publiceert rapport over infiltratie
03 Scriptie over wetsvoorstel strafbare verheerlijking
04 De staat en het publieke debat
05 Nota radicalisme en radicalisering
06 747 live over beeldvorming terrorisme
07 Boekpresentatie, Gestraft zonder veroordeling
selectie van artikelen over Adrian Franks
– CAAT publiceert rapport over infiltratie (2005)
– Brits wapenbedrijf infiltreert Actiegroepen doelwit bedrijfsspionage (deel 1) (2004)
– Brits wapenbedrijf infiltreert Actiegroepen doelwit bedrijfsspionage (deel 2) (2004)
– Adrian Franks. Infiltrator in A SEED, Earth First!, ENAAT – and where else? (1998)
– Infiltrant Adrian Franks – verslag van een speurtocht (1998)
– Account of our research to infiltrator Adrian Franks (1998)
Buro Jansen & Janssen doet onderzoek naar de uitvoering van de identificatieplicht.
Heb je klachten? Mail naar identificatieplicht@burojansen.nl
of hij op www.identificatieplicht.nl
Sinds 1 januari 2005 is de Wet op de Identificatieplicht in algemene zin in werking getreden. In wezen gaat het om een toonplicht bij verdenking van een strafbaar feit. De discussie rond de wet si de afgelopen twee jaar magertjes gevoerd. Het lijkt erop dat het niet echt leeft binnen zowel wetenschappelijke als niet wetenschappelijke kringen. Naast de gebruikelijke commentaren vanuit de advocatuur, rechters en andere spelers binnen het juridische veld is er niet echt een actieve beweging tegen de identificatieplicht gevormd. Dit was in de jaren tachtig en rond de invoering van de Wet op de Identificatieplicht in 1994 wel anders. In de jaren tachtig roerden vooral migranten zich en in de jaren negentig was het een bonte verzameling maatschappelijke groepen en individuen die zich verweerden tegen de identificatie op het werk.
Sinds de invoering van de wet op 1 januari 2005 lijkt de overheid een offensief begonnen om het publiek duidelijk te maken dat de bevoegdheden van politie en justitie zijn uitgebreid. Meer dan 3.000 boetes zijn er in de eerste maand van het jaar uitgeschreven met betrekking tot het niet kunnen tonen van een geldig identificatiebewijs. Om zicht te krijgen op de wijze waarop dit nieuwe opsporingsmiddel wordt ingezet, wil Buro Jansen & Janssen onderzoek doen naar specifieke klachten. Deels om beter zicht te krijgen (ook om de broodje aap verhalen te scheiden van wat er nu werkelijk in de praktijk gebeurd) en deels om ook een overzicht te geven van mogelijkheden om te procederen, te klagen en je te verzetten.
Aankondiging:
wo 28 sep 2005 – Utrecht – 09:00-17:00
Actie-manifestatie tgv. 250 rechtszaken tegen weigeraars identificatieplicht
In Utrecht zijn bij het Kantongerecht 250 zaken ‘opgespaard’ die vandaag, tijdens de ‘ID-themadag’ worden behandeld. Op het plein voor de rechtbank is een grote variatie aan ludieke acties door maatschappelijke organisaties: ID? Nee!. Kantongerecht, Vrouwe Justitiaplein 1.
Onderzoek identificatieplicht
CAAT steering committee publiceert onderzoek naar infiltratie door Threat Response International.
Naar aanleiding van berichten in de Sunday Times (28-9-2003) over de infiltratie bij CAAT door het Engelse bedrijf Threat Response International van Evelyn Le Chêne heeft CAAT een intern onderzoek verricht. Threat Response International verzamelde informatie over CAAT (en andere organisaties) in opdracht van British Aerospace. Eerder berichten wij daarover in twee artikel in 2004: British Aerospace wapent zich tegen acties en Brits wapenbedrijf infiltreert.
Evelyn Le Chêne , de eigenaresse van Threat Response International, bleek de moeder te zijn van Frank Adrians/Le Chêne, een infiltrant die een aantal jaren door onderzoek van Buro Jansen & Janssen ontmaskert was. (zie Infiltrator in A SEED, Earth First!, ENAAT).
Aan de hand van de documenten van de Sunday Times deed CAAT een intern onderzoek om te achterhalen wie de infiltranten waren, die voor Threat Response International werkten. CAAT ontdekte dat hun medewerker Martin Hogbin heel veel email had geforward, waarvan de inhoud overeenkwam met de inhoud van de documenten waarover de Sunday Times beschikte. Martin gaf toe de e-mails verstuurd te hebben, alleen was zijn verklaring volgens CAAT ongeloofwaardig. Martin kon niet aangeven voor wie die e-mail waren. Naar aanleding hiervan werd Martin geschorst en er werd een klacht ingediend bij de Information Commissioner. De Information Commissioner rapporteerde deze zomer aan CAAT. Uit hun onderzoek was gebleken dat Martin inderdaad emailberichten doorzond aan een bedrijf dat connecties had met Evelyn Le Chêne. ‘Ironisch genoeg verbied de Data Protection Act van 1998 dat de Information Commissioner CAAT details geeft over het betrokken bedrijf’, schrijft CAAT in het persbericht. De Information Commissioner besloot geen stappen te ondernemen tegen Martin. De mogelijkheid hem te vervolgen is beperkt, omdat de definitie van ‘persoonlijke data’ zeer strikt is ingevuld in een arrest van de Engelse Court of Appeal. De dat die Martin doorgaf was wel vertrouwelijk, maar valt weer net buiten deze strikte definitie. Het volledige onderzoeksrapport is te vinden op de website van CAAT.
British Aerospace wapent zich tegen acties
Brits wapenbedrijf infiltreert
Infiltrator in A SEED, Earth First!, ENAAT
Persbericht CAAT
Onderzoeksrapport CAAT
Samenvattin e-mail logs Martin
Eerste brief Information Commisioner
CAAT’s antwoord aan de Information Commissioner
Tweede Brief Information Commissioner