Rapport van de werkgroep wetgeving informatie-uitwisseling,

Actiepunt 43 van het Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid

lees meer

Trouw 17/12/2002

AMSTERDAM, 17 december 2002 – Als het aan minister Donner ligt, moet iedereen vanaf twaalf jaar straks een identiteitsbewijs bij zich dragen. ‘Onzinnig’, vindt Femke Halsema van GroenLinks. Goed idee, vinden anderen. Maar wat is eigenlijk het verschil tussen Donners ontwerpwetsvoorstel en de huidige identificatieplicht? Sinds 1994 moet iedereen zich in Nederland kunnen identificeren in tien specifieke situaties. Namelijk: bij geldzaken, bij de notaris, bij het aanvragen van een sofinummer, bij het arbeidsbureau, bij indiensttreding, op het werk, bij het aanvragen van een uitkering, bij binnenlands vreemdelingentoezicht, tijdens het zwartrijden in het openbaar vervoer en bij het bezoeken van een voetbalwedstrijd. Omdat sommige situaties zich onverwacht kunnen voordoen, luidt het advies ook nu: draag altijd een id-bewijs bij je. Dit geldt ook voor jongeren vanaf twaalf jaar. Daarnaast mag de politie alleen verdachten van een strafbaar feit om een id vragen.

lees meer

Volkskrant 16/12/2002

(VOLKSKRANT) AMSTERDAM. 16 december 2002 – Heel erg fout. zoeen algemene identificatieplicht. Zeker als dat wordt verlangd vanaf 12 jaar, zeggen rechtsgeleerden. Een moeder: ‘Ik zie mezelf al om de haverklap een nieuwe id-kaart aanvragen omdat mijn zoon hem is kwijtgeraakt’. Vrijdag stuurde demissionair minister Donner van Justitie zijn concept-wetsvoorstel voor een algemene identiticatieplicht vanaf de leeftijd van 12 jaar voor advies naar een aantal organisaties, waaronder het College bescherming persoonsgegevens, het Openbaar Ministerie, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Raad van Hoofdcommissarissen. Een peiling onder rechtsgeleerden, ouders en kinderen duidt op weinig enthousiasme. Ellian, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam: ‘Nu is er in Nederland nog geen discussie dat er van staatswege of door de politie wordt gediscrimineerd. Ik ben bang dat zulke discussies dan vaak moeten worden gevoerd.’ Volgens Ellian heeft een algemene identificatieplicht geen toegevoegde waarde. Een verdachte kan al door de politie om identiteitspapieren worden gevraagd, zwartrijders ook. Ellian: ‘Wat krijg je? De politie geeft bijvoorbeeld door dat een Marokkaanse jongen van een jaar of 14 een tasje heeft geroofd in tram 14. Alle jongeren in die tram met een buitenlands uiterlijk kunnen dan worden verplicht zich te identificeren. Als je één keer onschuldig wordt gevraagd om je papieren, is dat niet erg. Maar gebeurt dat drie keer in de maand dan ontstaan geweldige frustraties. Vermeende discriminatie kan grote politieke gevolgen krijgen. Kijk maar naar Antwerpen, waar Jahjah is opgestaan. In België bestaat al heel lang een algemene identificatieplicht. Heeft dat de veiligheid vergroot?’ Ellian voegt eraan toe dat ‘doorgewinterde criminelen’ met valse persoonsbewijzen werken en dat de echte probleemjongeren zich door een id-plicht niet van wandaden zullen laten weerhouden. Wie discriminatie vreest, heeft weinig vertrouwen in de Nederlandse politie, reageert Kees den Bakker, woordvoerder van de Raad van Hoofdcommissarissen. Op het concept-wetsvoorstel geeft de raad geen commentaar. Het voorstel wordt nog bestudeerd. Maar bij het vorige adviesaanvraag voor een soortgelijk voorstel, gelanceerd door oud-minister van Justitie Korthals kort na de aanslagen van 11 september reageerde de raad weinig enthousiast. De raad was van mening dat de politie bij de huidige regelgeving voldoende armslag heeft. In geval van een terroristische dreiging, hebben gemeenten al de bevoegdheid om tijdelijk een algemene identificatieplicht in te voeren. Strafrechtdeskundigc van Kalmthout vindt het ‘onaanvaardbaar’ dat met een vrijheidsstraf wordt gedreigd. Volgens het wetsvoorstel hangt degene die geen persoonsbewijs kan tonen een gevangenisstraf boven het hoofd van maximaal twee maanden of een boete van 2250 euro. ‘Het is zwaar overtrokken om dat als een misdrijf te beschouwen. In veel landen met een id-plicht is het een overtreding. Zo wordt een enorme groep criminelen gecreëerd. Bij de huidige celcapaciteit is daar geen plaats voor. Het is niet meer dan symboolwetgeving. Maar wel kwalijke. Want ik voorzie toepassingsproblemen. Op welk moment wordt iemand aangehouden? Ik ben bang dat het leidt tot een jacht op illegalen en vreemdelingen.’

Parool 16/12/2002

AMSTERDAM. 16 december 2002 – Iedereen ouder dan twaalfjaar moet binnen afzienbare tijd een geldig identificatiebewijs bij zich dragen en dat op verzoek tonen. Degene die zich niet wil of kan identificeren, riskeert een gevangenisstraf van maximaal twee maanden of een boete van ten hoogste 2250 euro. Dat is de kern van een wetsvoorstel dat demissionair minister Piet Hein Donncr van Justitie gisteren bekend heeft gemaakt. Volgens Donner verhoogt de identificatieplicht het gezag van de politie op straat. In het voorstel van Donner mogen in de toekomst ook andere ambtenaren dan politieagenten naar een legitimatiebewijs vragen. Het gaat dan bijvoorbeeld om ambtenaren van bouw- en woningtoezicht en medewerkers van de arbeidsinspectie. Volgens de minister is het niet de bedoeling dat de politie ‘willekeurig’ identiteitscontroles zal uitvoeren, maar moet er ‘een aanleiding’ zijn. Momenteel mag de politie alleen verdachten van een misdrijf naar hun identiteit vragen. In de toekomst mag dat ook gebeuren als de openbare orde wordt verstoord. Vooral de oppositie heeft problemen met een algemene identificatieplicht. Fractieleider Femke Halsema van GroenLinks noemde het voorstel onzinnig. Volgens haar betekent het dat kinderen alleen nog buiten kunnen spelen als ze een paspoort bij zich hebben. ‘Kinderen staan nu nog in het paspoort van hun ouders. Mogen ze alleen nog met hun ouders buiten spelen? En mag je de school pas in als je je paspoort laat zien?’ Donner heeft het voorstel gisteren voor advies gestuurd naar een groot aantal instanties., waaronder het College Bescherming Persoonsgegevens, het openbaar ministerie en de Raad van Hoofdcommissarissen. De minister heeft laten weten dat de Tweede Kamer na de verkiezingen van 22 januari een al dan niet gewijzigd voorstel krijgt. Het voorstel voor een algemene identificatieplicht is een uitvloeisel van het veiligheidsplan dat onlangs door de Tweede Kamer werd goedgekeurd.

De veiligheid en de beveiliging van Pim Fortuyn

Feiten en verantwoordelijkheden

Bijlagen bij het rapport

Samenvatting van het rapport

Zaterdag 14 december, Afgelopen week verscheen het rapport ‘Rekrutering in Nederland voor de jihad, van incident naar trend’ van de hand van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Het rapport veroorzaakte veel politieke ophef terwijl er feitelijk weinig hard wordt gemaakt door de AIVD. Het kan ook anders, vinden Erik Timmerman en Wil van der Schans. lees meer

13 december 2002

Een identificatieplicht voor kinderen van 12 is onzinnig. Dat voorstel laat zien dat het kabinet niet weet wat ze met jongeren aan moet. Het ontbreekt aan voorstellen waar kinderen en jongeren wat aan hebben.
Het kabinet stelt voor een identificatieplicht in te voeren voor kinderen vanaf 12 jaar. Aan een algemene identificatieplicht kleven veel bezwaren, met name vanwege de privacy. Het is ook niet effectief in de strijd tegen criminaliteit. Het kabinet wil mensen groot maken door ze klein te houden.
Een identificatieplicht voor kinderen van 12 is onzinnig. Dat voorstel laat zien dat het kabinet niet weet wat ze met jongeren aan moet. Het ontbreekt aan voorstellen waar kinderen en jongeren wat aan hebben. Waarom geen zorg voor beter onderwijs en minder schooluitval? Waarom geen staatssecretaris voor Jeugdzaken? Waarom geen voorstellen voor meer mogelijkheden om buiten te spelen?

In plaats daarvan krijgen kinderen een identificatieplicht. Je kunt alleen nog buiten spelen als je je paspoort bij je hebt. Kinderen staan nu nog in het paspoort van hun ouders. Mogen ze alleen nog met hun ouders buiten spelen? En mag je de klas pas in als je je paspoort laat zien?

Het kabinet loopt op zijn laatste benen. Dergelijke voorstellen laten zien dat het maar goed is dat er snel nieuwe verkiezingen komen.

Femke Halsema

Juridisch Dagblad 13/12/2002

Iedereen in Nederland boven de twaalf jaar zal in de toekomst desgevraagd aan de politie een geldig identiteitsbewijs moeten kunnen tonen. Degene die dat niet doet, wordt strafbaar met een gevangenisstraf van maximaal twee maanden of een boete van maximaal 2.250 Euro. De politie krijgt de bevoegdheid om identificatie te vragen ten behoeve van al haar reguliere politietaken te weten de opsporing van strafbare feiten, de handhaving van de openbare orde of de hulpverlening. Ook degenen die zijn belast met het houden van administratief toezicht krijgen dezelfde bevoegdheid ter verbetering van de handhaving van de wetten. De identificatieplicht geldt dus niet alleen voor verdachten van een strafbaar feit. Dat is de kern van het ontwerp-wetsvoorstel uitbreiding identificatieplicht. Minister J.P.H. Donner heeft het voorstel vandaag om advies gestuurd aan onder meer het College bescherming persoonsgegevens, het Openbaar Ministerie, de Raad van Hoofdcommissarissen, de Raad voor de Rechtspraak, de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVVR), de Nederlandse Orde van Advocaten (Nova) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

lees meer

Computable  06/12/2002

Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil rond oktober 2004 de reisdocumenten hebben voorzien van een biometriechip.

In die maand schrijven de Verenigde Staten in het ‘Visa Waiver Program’ paspoorten voor met een mogelijkheid tot biometrische identiteitsverificatie.
Dat VWP staat ingezetenen van 28 landen (waarvan 22 in Europa) toe de VS zonder visum te bezoeken. Landen die over twee jaar geen paspoortbiometrie kennen, of geen serieus invoeringsplan, verliezen dan de visumvrijstelling.
Het haalbaarheidsonderzoek naar paspoortbiometrie, dat het agentschap BPR uitvoert, verkeert in de eindfase. Er zijn pilots gehouden met vingerhuidpatroon en oogiris als biometrisch kenmerk. Een voorgenomen proef met gelaatsherkenning is afgeblazen. BPR heeft TNO nu een laboratoriumproef laten doen. De drie genoemde biometrische kenmerken staan op een shortlist van de internationale luchtvaartorganisatie Icao, die volgens BPR-medewerker Sjef Broekhaar gelaatsherkenning de voorkeur geeft. Medio 2003 wordt de definitieve Icao-keuze verwacht, waaraan Europese landen zich conformeren. Op Nederlands voorstel is onlangs het European Forum Travel Documents opgericht.

Peter Mom

De Twentsche Courant Tubantia 02/12/2002

HET NEDERLANDS-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) heeft grote moeite met de invoering van de algehele identificatieplicht. Het roept minister Donner (Justitie) op om bij de invoering rekening te houden met religieuze bezwaren van orthodoxe joden.

Volgens de joodse traditie is het niet toegestaan om op de sabbat (van vrijdagavond tot zaterdagavond) buitenshuis spullen bij zich te dragen. Daar valt ook een identiteitskaart onder.

Een woordvoerder van het NIK zei gisteren te verwachten dat enkele duizenden orthodoxe joden problemen hebben met zo’n identificatieplicht. Hij hoopt dat minister Donner een uitzondering wil maken. ‘Maar als er meer bekendheid zou zijn voor deze bezwaren, zouden we al een heel eind zijn.’

Ook vraagt het kerkgenootschap in een brief aan de minister aandacht voor de gevoeligheid van een identificatieplicht onder de joodse bevolking. ‘Dat roept herinneringen op aan de Tweede Wereldoorlog.’

Donner heeft eerder deze maand diverse organisaties om advies gevraagd over zijn ontwerpwetsvoorstel. Het NIK vraagt zich af of er ook wordt gekeken naar de bezwaren die onder de joodse bevolkingsgroep leven. Het NIK is de overkoepelende organisatie van joodse gemeenten in Nederland en vertegenwoordigt ongeveer 6000 gelovigen.

Eerste Kamer

onderwerp: identificatieplicht
inhoud: Aan de PvdA fractie eerste kamer, afschrift aan GroenLinks en SP

Betreft wetsvoorstel uitbreiding identificatierplicht.

Bij de plenaire behandeling van de Wet op de uitgebreide identificatieplicht op 10 december, na een eerste ronde kritiek van Kamerleden:

“Voorzitter. Alle interventies van de verschillende leden zouden mij slechts moeten dringen tot compactheid, omdat men zegt: hoe meer ik zeg, des te meer raakt men
tegen. Ik kan het dus beter kort houden. Er is nu nog een meerderheid. Ik ga ervan uit dat, als ik nu zwijg, die meerderheid er nog is. Dan kunnen wij allemaal naar
huis gaan.”

Het wetsvoorstel werd aangenomen.

Aan de Eerste Kamer Fractie PvdA

Geachte fractieleden,

Op 16 december december jl. werd door de Tweede Kamer het wetsvoorstel voor een uitgebreide identificatieplicht aangenomen. Volgens de website van de eerste Kamer
behelst dit voorstel o.a. Een toon en draagplicht voor de burger. Het wetsvoorstel zoals dat is aangenomen is in strijd met Art.8 EVRM. Er is geen duidelijk aantoonbare
noodzaak voor de invoering van een algemene identificatieplicht, geen ‘ social pressing need’. Bovendien bevat het wetsvoorstel structurele onduidelijkheden.
Tijdens het wetsoverleg van 8 december en de plenaire zitting van 10 december is deminister er niet in geslaagd overtuigende argumenten aan te dragen om een inbreuk op
de persoonlijke vrijheid van iedereen te rechtvaardigen. Wel kwam de minister met een aantal zeer ongelukkige voorbeelden die in de richting gaan van oneigenlijk
gebruik.

Voor de PvdA zou het binnensluipen van discriminatie altijd een punt van zorg geweest zijn. De beperking van de bevoegdheid van politie om ‘binnen het kader van
een redelijke taakuitoefening’ naar een identiteitsbewijs te vragen, biedt geen garantie om discriminatie of anderszins oneigenlijk gebruik te voorkomen. Ik wijs op het simpele feit dat de aanwezigheid van politie in de openbare ruimte betekent dat zij in functie is. De opgelegde beperking is slechts een politiek en geen realistisch argument. Er is geen specifieke doelbinding waarvan een werkelijke beperking uit kan gaan zodat het voorliggende wetvoorstel met recht als algemene
identificatieplicht moet worden aangeduid.

Volgens minister Donner zou het alleen de bedoeling geweest zijn om een toonplicht in te voeren, de burger moet terstond een identiteitsbewijs ter inzage kunnen geven aan politie of opsporend ambtenaar. Het woord draagplicht wordt geschrapt maar met een oneigenlijke constructie alsnog impliciet opgelegd. De sanctie van 2250 euro is ook onevenredig hoog, het niet willen of kunnen tonen van een identiteitsbewijs is
ook geen overtreding die in verhouding staat tot andere delicten in de openbare ruimte waarvoor een geldboete van de tweede categorie wel gerechtvaardigd is. De rechtsbescherming van burgers die niet akkoord gaan met controle en de boete is onvoldoende.

Er zijn reeds voldoende mogelijkheden om de identiteit van personen te controleren bij verdenking van een strafbaar feit. Overtuigende argumenten en bewijzen dat criminaliteitsbestrijding wordt verbeterd met de invoering van een algemene identificatieplicht ontbreken. Ik wijs u in dit verband op het vergelijkend onderzoek uitgevoerd door de burgerrechtorganisatie Liberty naar het effect van ID bewijzen in EU landen cards dat ook bij de PvdA bekend is. Met de introductie van het pakket antiterrorisme maatregelen door het tweede kabinet Kok werd besloten geen algemene identificatieplicht in te voeren omdat dit nauwelijks een bijdrage levert aan criminaliteits en terrorismebestrijding. De ommezwaai die de PvdA heeft gemaakt op het partijcongres in Zwolle, ligt niet in verlengde van een duidelijke visie maar
is een compromis aan het CDA toen er werd onderhandeld over een regeerakkoord.

Nu de PvdA in de oppositie is, is het mi. niet politiek noodzakelijk om een ondeugdelijk wetsvoorstel politiek te steunen. Bovendien is de motie van de PvdA voor gratis identiteitsbewijzen voor minder vermogenden, verworpen en dan zwijgen we nog over het feit dat kinderen van 14 jaar met een identificatieplicht worden opgezadeld. Het zou de PvdA sieren het huidige wetsvoorstel alsnog terug te verwijzen en op het gebied van veiligheid te kiezen voor een duurzame ‘realpolitiek’ waarbij de rechten van onschuldige burgers worden gerespecteerd.

Met vriendelijke groeten,

Johan van Someren

Bijlage lees meer

ingezonden brief Frans Vliegenberg (GL)

Komt er na gedoogbeleid de nieuwe strengheid? In uw krant van 20 oktober stellen Wouter Stol – politiesocioloog – en Peter Klerks  – criminoloog –  deze vraag. De vraag is niet zo open als dat het lijkt want direct blijkt dat de schrijvers vinden dat er inderdaad een nieuwe strengheid moet komen en lanceren gelijk de nodige voorstellen. Daarnaast valt op dat de schrijvers zaken op een hoop gooien die niets met elkaar van doen hebben. Laat ik een voorbeeld noemen.

lees meer

(SP)

Mooie zinnen wijdt het regeerakkoord aan Justitie, zoals de mededeling dat investeringen in preventie een prioriteit zijn. Tevredenheid dus bij Justitiewoordvoerder Jan de Wit? ‘Nee. Justitie krijgt er 350 miljoen bij, en dat is zeker een pluspunt. Maar daarmee houdt het echt op – en het geld moet over nogal wat belangrijke zaken verdeeld worden. Verder stellen de mooie woorden bitter weinig voor. Het generaal pardon voor asielzoekers dat het kabinet aankondigt bijvoorbeeld, stelt nauwelijks iets voor en gaat veel minder ver dan de Kamer heeft aangenomen in de motie Varela. Versterking van de rechts- bijstand aan minder draagkrachtigen wordt ook genoemd. Maar die rechtsbijstand is minister Donner nu juist aan het afbreken, en voor herstel wordt geen cent uitgetrokken. Dan weet je bij voorbaat dat er niets van terechtkomt.’ Helemaal de verkeerde weg is volgens De Wit de aangekondigde invoering van een algemene identificatieplicht. ‘Die leidt helemaal niet tot meer veiligheid, maar illustreert het kabinetsuitgangspunt dat in de hele justitieparagraaf terugkomt: de gedachte dat de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in sterke mate moet wijken voor de bestrijding van terrorisme en criminaliteit. Ik ben het daar niet mee eens.’

Tot slot Jan Marijnissen. Aan het einde van zijn bijdrage aan het Kamerdebat over het regeerakkoord vatte hij de stemming van de voltallige fractie treffend samen met de aankondiging dat de SP het niet bij afkeurende woorden laat, maar aan de slag gaat.

‘De SP zal binnen maar vooral ook buiten het parlement alles in het werk stellen om mensen ervan te doordringen dat dit kabinet hun belangen verkwanselt en dat er een alternatief is om voor te strijden. Investeren in plaats van kaalslag; solidair in plaats van asociaal; zorg om de natuur in plaats van alles volbouwen en nog meer asfalt; geen ‘nationaal’ navelstaren maar met een blik op de wereld. Er is nog een wereld aan menselijkheid en medemenselijkheid te winnen. Waar en met wie we maar kunnen, zullen we het verzet organiseren. Ik kan u verzekeren dat de coalitiepartijen nog vaak het schaamrood op de kaken zullen krijgen als wij hen confronteren met de maatschappelijke gevolgen van hun beleid… en met het verzet dat het teweeg zal brengen. De mensen in dit land verdienen beter!’

Minister Donner (Justitie) wil identificatieplicht op straat

‘Laat zien wie je bent, anders ga je mee’

Jarenlang was identificatieplicht een taboe in de Nederlandse politiek. Maar demissionair minister Donner pleit er nu openlijk voor.

Door onze redacteur Jos Verlaan

DEN HAAG, 30 NOV 2002. Identificatieplicht verhoogt het gezag van de politie op straat, zegt demissionair minister Donner van Justitie. “Als iedere burger al bij het eerste contact met de politie kan chicaneren over de vraag wie hij is, dan moet je de politie ook het middel geven om te zeggen: ‘laat zien wie je bent en anders ga je mee!’. De politie krijgt zo meer armslag om op te treden bij kleine vergrijpen en vandalisme. Als je moet zeggen wie je bent, breng je weer enige orde terug in de publieke ruimte en je restaureert het gezag van de politie.

lees meer

01 Snuffelstaat
02 Europol na Tampere
03 De beveiliging van Eurotoppen blijft hoog op de agenda staan in de Europese Unie

Gehele Observant #16