10.4 De Delta-methode

10.4.1 Uitvoering Delta-methode

A. Delta-methode onverantwoord

lees meer

3.8 Beveronderzoek Rotterdam

In de zomer van 1992 werd in Rotterdam het
Haveninformatieproject gestart. Het doel van het project was de
informatie van verschillende diensten over de georganiseerde
criminaliteit in de haven bij elkaar te brengen. Uit het
Haveninformatieproject bleek dat een aantal personen zich in
georganiseerd verband bezig hield met strafbare feiten. De
Rotterdamse recherche en CID startten mede naar aanleiding hiervan
een onderzoek tegen een handelaar in verdovende middelen die al
meermalen veroordeeld was. Onder de codenaam Bever werd zodoende
eind 1993 een onderzoek gestart door het kernteam
Rotterdam-Rijnmond. De RCID Rotterdam had contact met de RCID
Kennemerland. Uit dit contact bleek dat de RCID Kennemerland een
informant runde die voor het Beveronderzoek belangrijke informatie
zou kunnen bieden (hier verder informant 3 genoemd).

lees meer

HOOFDSTUK 9 STURING EN CONTROLE VAN DE
OPSPORING

9.1 Inleiding

De sturing en controle van de opsporing zijn in het voorgaande
hoofdstuk kort aan de orde gekomen. De commissie heeft onderzoek
gedaan naar de functionarissen en de organisaties die de sturing en
controle van de opsporing moeten uitvoeren. De Werkgroep
vooronderzoek opsporingsmethoden heeft vele vragen gesteld die
betrekking hebben op deze organisaties. De commissie besteedt in
dit hoofdstuk aandacht aan het openbaar ministerie, de
rechters-commissarissen, de zittingsrechters, de burgemeesters en
korpsbeheerders, de ministeries van Justitie en van Binnenlandse
Zaken en de Tweede Kamer. De commissie heeft deze organisaties en
instanties onderzocht voorzover zij betrokkenheid hebben bij de
sturing en controle van opsporingsmethoden.

lees meer

180 heeft  over  zijn  collega-hoofdofficieren  in  (dit  deel  van)  het  land,  zou  kunnen  instaan  voor  de  nodige coördinatie tussen de diverse onderzoeken. Er is dus meer dan één reden om het beleid van het college van procureurs-generaal ten aanzien van  de  inrichting,  de  start  en  het  eerste  verloop  van  het  post-Fort-onderzoek  kritisch  te  bezien.  Dit mag  echter  niet  verhullen  dat  het  college  zich  in  de  voorbije  jaren  op  een  naar  verhouding  zeer intensieve    manier    met    dit    onderzoek    heeft    beziggehouden:    alle    belangrijke    beslissingen    met betrekking tot het verloop van het onderzoek werden door het college – in samenspraak trouwens met de  minister  van  Justitie  –  genomen,  bij  tijd  en  wijle  liet  het  college  zich  direct  voorlichten  door  de onderzoekers,   een   van   de   procureurs-generaal   kreeg   speciaal   de   verantwoordelijkheid   voor   het onderzoek  toebedeeld  en  de  voorzitter  van  het  college  beraadslaagde  veelvuldig  rechtstreeks  met sommige onderzoeksleiders en onderzoekers over de voortgang van hun werk. Waarom dan toch die teleurstellende   bevindingen   met   betrekking   tot   de   strategie,   de   organisatie   en   hiermee   ook   de (voorlopige)   uitkomst   van   zulk   een   belangrijk   onderzoek?   Vanuit   het   perspectief   van   het   college bezien spelen tenminste de volgende factoren hierbij een rol. Ten  eerste  dat  er  bij  herhaling  cruciale  besluiten  werden  genomen  op  grond  van  impressies  in plaats  van  doorwrochte  analyses:  het  vervolgonderzoek  werd  opgezet  op  grond  van  een  paar  A4tjes van   enkele   rechercheurs   en   het   werd   anderhalf   jaar   later   op   niet   veel   steviger   basis   tussentijds beoordeeld.  Ten  tweede  dat  het  college  –  ondanks  alle  bemoeienissen  met  post-Fort  –  toch  niet volledig  en  grondig  genoeg  werd  geïnformeerd  respectievelijk  zich  liet  informeren  over  wat  er  leefde bij   de   verschillende   partijen   en   over   de   werkelijke   samenhang   en   voortgang   van   de   diverse deelonderzoeken:  in  zijn  discussie  over  de  inrichting  van  het  onderzoek  bleven  enkele  belangrijke bezwaren  van  de  kant  van  het  LRT  en  het  landelijk  parket  sterk  onderbelicht,  terwijl  in  de  discussie over   de   voortgang   van   alle   onderzoeken   de   hoofdofficieren   in   de   richting   van   het   college   meer eensgezindheid tentoonspreidden dan er in feite bestond; de wet van de selectieve informatievoorziening naar de top van organisaties geldt dus ook voor het openbaar ministerie. Bij de twee voorgaande opmerkingen sluit ten derde nauw aan dat het college (deel)onderzoeken eigenlijk te lang liet lopen zonder om informatieve tussenbalansen te vragen en de opstellers ervan desnoods te verplichten tot minutieuze verantwoording voor beweringen, bevindingen en conclusies, eventueel ook ten overstaan van kritische buitenstaanders. Tot  slot  past  het  om  helemaal  op  het  begin  terug  te  komen:  op  de  discussie  in  het  voorjaar  van 1996 omtrent de wijze waarop er een vervolg moest worden gegeven aan de resultaten van het Fort- onderzoek.  Hiervoor  is  opnieuw  tot  uitdrukking  gebracht  dat  in  het  college,  en  zeker  bij  Docters  van Leeuwen,   de   gedachte   leefde   dat   niet   alleen   via   een   strikt   strafrechtelijk   onderzoek   de   bekende “onderste  steen”  –  dat  “iets”  waarover  in  juni  1997  nog  met  zoveel  verbetenheid  werd  gesproken  – boven de grond kon worden gehaald. Vandaar dat er een spoor 2 naast spoor 1 werd georganiseerd. De  opheffing  van  dat  tweede  spoor  leidde  er  als  vanzelf  toe  dat  nog  hogere  verwachtingen  moesten worden gesteld aan spoor 1 en werkte evenzo gemakkelijk in de hand dat er ruimte werd geschapen voor  vervangende  sporen  (3  en  4),  die  eveneens  meer  op  een  intelligence-achtige  manier  de  IRT- affaire meenden te kunnen/moeten oplossen. Dit betekent dus dat het dilemma waarmee in het begin van het onderzoek werd geworsteld in de tweede helft van 1997 nog steeds onverkort speelde. En dit roept  de  fundamentele  vraag  op  of  het  niet  beter  was  geweest  wanneer  het  vervolgonderzoek  in eerste  instantie  volledig  buiten  de  strafrechtelijke  sfeer  was  gehouden  en  was  toevertrouwd  aan  een groep van onderzoekers uit de hoek van de (criminele en politieke) inlichtingendiensten. En dat er pas een    strafrechtelijk    onderzoek    was    opgestart    als    die    groep    voldoende    gegevens    zou    hebben aangedragen voor een strafrechtelijk vooronderzoek tegen bepaalde personen. De ironie wil immers in zekere  zin  dat  de  doorstart  van  spoor  1  in  de  zomer  van  1997  bovenal  te  danken  was  aan  berichten uit die hoek!

68 Fort-dossier  niet  zonder  meer  konden  aangewend  in  het  eigen  onderzoek.  En  het  team  van  spoor  2 kon  niet  uit  de  voeten  als  gevolg  van  het  al  eerder  gesignaleerde  gebrek  aan  bevoegdheden  en mogelijkheden.  Daarenboven  raakten  de  beide  teams  –  mede  als  gevolg  van  de  herformulering  van de  opdracht  van  het  Zwerwer-team  –  meer  en  meer  met  elkaar  in  conflict.  Wederzijdse  ergernissen over    de    omgang    met    (mogelijke)    informanten    bewerkstelligden    een    breuk    in    hun    onderlinge verhoudingen. Het gevolg hiervan was uiteindelijk dat het spoor 2-team in juni 1997 werd opgeheven. Ongeveer op hetzelfde moment als waarop het LRT-team via verschillende kanalen informatie ontving die   het   in   staat   stelden   een   strafrechtelijk   onderzoek   te   starten.   Maar   tezelfdertijd   kregen   de Randstadparketten   Haarlem   –   in   de   persoon   van   Snijders,   gesteund   door   Van   Brummen   –   en Amsterdam  –  in  de  persoon  van  Teeven,  gesteund  door  Vrakking  –  de  kans  om  alsnog  hun  eigen opties en belangen in het onderzoek naar de IRT-affaire door te zetten. Deze kans werd hen geboden in  de  vorm  van  een  onderzoek  naar  (berichten  over)  de  bedreiging  van  een  officier  van  justitie  in Noord-Holland. De  verwikkelingen  in  de  zomer  en  het  najaar  van  1997  worden  besproken  in  hoofdstuk  7.  Zij behelzen   aan   de   ene   kant   gerichte   opsporingsactiviteiten   met   betrekking   tot   twee   van   de   vier personen  tegen  wie  bij  voorrang  verdenkingen  bestonden  van  betrokkenheid  bij  allerhande  strafbare feiten.  Deze  acties  liepen  in  de  winter  van  1997-1998,  zij  het  ook  op  verschillende  tijdstippen,  uit  op vorderingen  van  een  gerechtelijk  vooronderzoek  tegen  hen  beiden  die  door  een  rechter-commissaris in  Haarlem  werden  ingewilligd.  De  vraag  die  hierbij  voor  de  hand  ligt  is  natuurlijk  waarom  de  andere twee  onderzoekssubjecten  buiten  schot  bleven.  Aan  de  andere  kant  omvatten  die  verwikkelingen  de negatieve  afloop  van  het  onderzoek  naar  de  zo-even  genoemde  bedreiging  door  de  officieren  van justitie uit Amsterdam en Haarlem en de voorbereiding van een gewaagd initiatief van Snijders richting het buitenland: het zogenaamde “Schilderstraject”. Hoofdstuk  8  tenslotte  is  helemaal  gewijd  aan  de  vergadering  die  het  college  van  procureurs- generaal  op  26  november  1997  speciaal  heeft  besteed  aan  de  onderzoeken  naar  de  IRT-affaire. Hierbij zal eerst de presentatie van de onderscheiden onderzoeken worden besproken. Vervolgens zal worden ingegaan op de besluitvorming van het college omtrent hun voortzetting. En tenslotte wordt de nasleep van dit beraad in ogenschouw genomen.

133 Godlieb  maakte  eind  februari  een  begin  met  het  eindverslag  over  de  werkzaamheden  van  het team.  Dit  verslag  zelf  is  er  uiteindelijk  evenwel  niet  gekomen.234  Er  ligt  alleen  een  “Inleiding  tot  het verslag fase 1” die dateert van 25 februari 1997 en die door Godlieb werd toegestuurd aan Holthuis en Gonsalves.  In  de  aanbiedingsbrief  aan  Gonsalves  hield  hij  het  bij  een  paar  zakelijke  opmerkingen zoals  de  opmerking  dat  een  groot  gedeelte  van  de  bevindingen  wel  geen  direct  verband  hield  of  leek te   houden   met   de   onderzoeksopdracht   zoals   die   onlangs   was   geherformuleerd,   maar   dat   hij   ze niettemin  niet  aan  het  college  van  procureurs-generaal  wilde  onthouden.235  In  zijn  aanbiedingsbrief aan  Holthuis  –  die  overigens  een  dag  later  werd  doorgefaxt  aan  Gonsalves  –  maakte  Godlieb  echter van  zijn  hart  niet  bepaald  een  moordkuil.  Hij  maakte,  zo  schreef  hij  in  het  begin,  de  inleiding  “met enige  gemengde  gevoelens”  over  maar  bood  niettemin  aan  het  slot  –  met  het  nodige  gevoel  voor understatement     –     gaarne     zijn     diensten     aan     voor     het     op     enigerlei     wijze     voortzetten     van inlichtingenwerk,  want  uiteindelijk  was  dat  zijn  drijfveer  geweest  om  IJsselland  te  verlaten,  zoals  ook voor enkele andere leden van het team.236 In  deze  inleiding  werd  allereerst  vrij  uitvoerig  stilgestaan  bij  al  de  moeilijkheden  die  hiervoor werden  besproken.  Vervolgens  werden  bondig  de  onderzoeksresultaten  van  fase  1  samengevat.237 Enkele belangrijke punten in deze samenvatting zijn: — dat  er  in  het  politieveld  een  “meer  dan  nadrukkelijke  behoefte  aan  het  adequaat  oppakken  van signalen over corruptie, lekken van informatie, ongewenste contacten etc. door/van politieambtenaren” bestond; — dat  de  werkwijze  van  het  team  “tot  bijzondere  resultaten  kan  leiden  is  nadrukkelijk  gebleken;  zo werden  de  onderzoekers  op  basis  van  vertrouwen  deelgenoot  gemaakt  van  “opmerkelijke”  resp. “onverklaarbare” voorvallen die direct te relateren zijn aan de integriteit van het politieapparaat”; — dat  de  spin  off  van  grote  onderzoeken  vaak  aanwijzingen  bevat  “voor  niet  integer  handelen  door bestuurderen en ambtenaren”; — dat  er  haast  geen  groot  onderzoek  kan  passeren  of  er  komen  “(veelal  zachte,  maar  soms  ook harde)   signalen   van   onjuist   handelen   van   advocaten;   variërend   van   “rekkelijkheid”   tot   directe ondersteuning van crimineel handelen”; — en  dat  er  veel  aanwijzingen  zijn  dat  Nederland  disproportioneel  meer  is  betrokken  “bij  financiële constructies die primair het witwassen van omvangrijke geldstromen lijken te beogen”. Er was dan ook, zo rondde Godlieb af, alle aanleiding toe: “(…)  om  met  een  klein  hoogwaardig  team  door  te  gaan  op  de  ingeslagen  (brede)  weg.  Op deze  wijze  lukt  het  om  middels  opgebouwde  vertrouwensrelaties  informatie  boven  tafel  te krijgen die anders vermoedelijk nimmer zal worden prijsgegeven.” Wat  dit  slotakkoord  concreet  voor  het  team  betekende  legde  het  vast  in  een  nota  van  10  maart  1997 betreffende   “Onderzoek   26-01;   potentiële   onderzoeksprojecten”.238   Het   waren   er   vijf.   Het   eerste project   bestond   uit   het   verzamelen   van   alle   informatie   uit   het   Fort-dossier   met   betrekking   tot verdwenen  drugs  in  een  aantal  trajecten;  in  dit  project  werden  zeven  deelprojecten  onderscheiden waaronder een mogelijk geval van parallel-import. Het tweede project was hoofdzakelijk gericht op de betrokkenheid van bepaalde instanties bij de afwikkeling van twee drugstransporten. Het derde project had betrekking op het fenomeen van de liquidaties. In het vierde project ging het om het uitdiepen van de rol van een bepaald persoon. En het vijfde project had betrekking op deals met criminelen .                                                 234 In  het  verslag  van  het  periodiek  afstemmingsoverleg  tussen  de  teamleidingen  en  H.  Holthuis  d.d.  10  maart  1997  liet deze laatste weten dat een vervolg op deze inleiding niet noodzakelijk was (C9). 235 Brief A. Godlieb aan R. Gonsalves d.d. 27 februari 1997 (B6). 236 Brief A. Godlieb aan H. Holthuis d.d. 26 februari 1997 (B6). 237 “Onderzoek m.b.t. faciliterende structuren georganiseerde criminaliteit (post-Fort-onderzoek); inleiding tot het verslag fase 1” (F11). 238 Deze nota bevindt zich onder meer in C7.

162 7 De verwikkelingen in de zomer en het najaar van 1997 7.1 Inleiding Dat “Amsterdam” en “Haarlem” eigenlijk ook niet door één deur konden werd al enigermate zichtbaar in  de  zomer  van  1997  toen  Snijders,  zonder  Teeven  daarbij  te  betrekken,  een  nieuwe  aanzet  gaf  tot zijn   onderzoek   naar   de   Colombiaanse   drugshandel   op   Nederland   in   de   voorafgaande   jaren:   het zogenaamde   “Schilderstraject”.   Maar   de   opbouw   van   dit   traject   was   niet   de   meest   opvallende ontwikkeling   in   deze   fase   van   het   onderzoek.   Het   kwam   bij   wijze   van   spreken   toen   pas   op kousenvoeten van de grond. De  meest  opmerkelijke  ontwikkeling  was  de  afbouw  van  spoor  2  en  de  ontmanteling  van  het bijbehorende team in ruimtelijk, financieel, personeel en het belangrijkst van al, in inhoudelijk opzicht: de  opsplitsing  van  het  onderzoek  in  een  aantal  deelprojecten.  Op  bepaalde  punten  verliep  dit  laatste niet zo gemakkelijk. Maar eind september 1997 was deze klus geklaard. De   tweede   belangrijke   ontwikkeling   omvatte   allereerst   de   aanzet   tot   de   opening   van   een (gerechtelijk)   vooronderzoek   tegen   J.   en   het   bijlopen   van   het   Haarlemse   onderzoek   naar   de “Taartman”.  Maar  als  gevolg  van  een  (tweede)  BVD-bericht  over  De  J.  en  een  familielid  d.d.  31  juli 1997  moest  het  onderzoek  van  het  LRT-team  ook  in  hun  richting  worden  uitgebreid.  Uit  de  stukken valt  af  te  leiden  dat  er  in  de  zomer  van  1997  door  het  team  keihard  werd  gewerkt  om  deze  drie deelonderzoeken verder op de rails te zetten, het deelonderzoek naar J. voorop. Het  onderzoek  naar  de  (berichten  over  de)  bedreiging  van  een  officier  dat  in  de  late  lente  van 1997  de  parketten  van  Amsterdam  en  Haarlem  had  samengebracht,  verloor  nog  deze  periode  zijn bindend   vermogen.   Halverwege   september   kwam   namelijk   vast   te   staan   dat   de   dreiging   die   had bestaan was geweken. Dit betekende echter niet de stopzetting van de analyse van het IRT-dossier. 7.2 De afbouw van spoor 2 Op initiatief van de plaatsvervanger van Zwerwer, Welschen, werd begin juli 1997 een lijst opgemaakt van activiteiten die met het oog op de afbouw van KL 26-01 moesten worden ondernomen.344 Op deze lijst   prijkten   kwesties   als   de   beschrijving   van   de   over   te   dragen   projecten,   de   herplaatsing   van personeel, de financiële verantwoording, bekendmaking van de afsluiting van het onderzoek et cetera. In  de  loop  van  juli  en  augustus  werden  de  meeste  van  deze  onderwerpen  ter  hand  genomen  en afgewikkeld. Een  klein  deel  van  de  projectbeschrijvingen  werd  direct  afgewerkt.  De  meerderheid  werd  eind augustus  opgesteld.  Dit  kwam  erop  neer  dat  per  project  een  kort  rapport  werd  geschreven  waarin melding  werd  gemaakt  van  de  status  van  de  betrokken  informatie,  van  de  bevoegdheid  om  er  kennis van  te  nemen,  van  de  overdracht  en  bruikbaarheid  van  de  informatie,  van  de  doelstelling  van  het project, van de onderzoeksmogelijkheden en van de mate waarin er onderzoek was verricht.345 Rond   10   juli   1997   schreef   Godlieb   de   politiekorpsen   aan   die   opsporingsambtenaren   hadden gedetacheerd   voor   het   onderzoek.   Hij   deelde   de   betrokken   diensthoofden   beleefd   mede   wat   het                                                 344 Vergelijk het concept van dit document in C9. Overigens geeft ook het journaal van het team dat werd bijgehouden tot 15 september 1997, een zeker beeld van de manier waarop zijn afbouw is verlopen (F2). 345 De rapporten (met bijlagen) bevinden zich in F2 en C10.

225 11 De ontwikkeling van andere onderzoeken 11.1 Inleiding In   de   periferie   van   het   060-onderzoek   speelden   ook   de   parketten   Amsterdam   en   Haarlem   een belangrijke   rol.   Zoals   uit   het   voorgaande   duidelijk   is   geworden,   was   in   het   bijzonder   het   parket Haarlem nadrukkelijk bij een aantal post-Fort-activiteiten betrokken. Zo is in deel I gewezen op de rol van  Snijders  bij  de  afbouw  van  informanten  uit  het  IRT-tijdperk,  op  het  rapport  dat  hij  samen  met Teeven schreef naar aanleiding van de bedreiging van een officier van justitie en – in hoofdstuk 9 – op het dossier “Rollaag”. Het laatstgenoemde dossier bevat de aanwijzingen – onder meer gebaseerd op de  twee  besproken  NN-verklaringen  en  het  parallel-proces-verbaal  –  omtrent  het  bestaan  van  de parallel-importen. Snijders   c.s.   hadden   in   het   najaar   van   1997   ook   een   begin   gemaakt   met   het   zogenaamde “Schilderstraject”. Aan het einde van het eerste deel van dit rapport (hoofdstuk 8) is reeds vastgesteld dat het college van procureurs-generaal en de secretaris-generaal van het ministerie van Justitie eind 1997 hun toestemming verleenden om de oriëntatiefase van dit traject – dat kort gezegd neerkwam op het voeren van gesprekken met een aantal buitenlandse ingewijden in de cocaïnehandel – in te gaan. De  activiteiten  van  Snijders  c.s.  beperkten  zich  echter  niet  tot  cocaïnetransporten  in  relatie  tot Zuid-Amerika. Naast het dossier “Rollaag” en het “Schilderstraject” vormde het zogenaamde XTC/Van T.-dossier een andere belangrijke hoofdactiviteit. Ook inventariseerde het “team-Snijders” aanwijzingen over allerhande vormen van corruptie en/of compromitterende kwesties. Een deel van dit materiaal was afkomstig uit het “besmette” IRT-dossier. Het   parket   Amsterdam   was   op   een   andere   wijze   bij   de   post-Fort-activiteiten   betrokken.   In hoofdstuk  9  is  reeds  vermeld  dat  Teeven  medio  1998  een  proces-verbaal  met  operationeel  bruikbare informatie  over  J.  aan  het  LRT  ter  beschikking  stelde.  Aan  het  parket  Amsterdam  was  evenwel  ook een zelfstandige rol toebedeeld in het kader van het post-Fort-traject. Eind 1997 was immers besloten –  zie  paragraaf  7.4  –  dat  Teeven  als  zaaksofficier  leiding  zou  geven  aan  een  nader  onderzoek  in  de XTC-zaak en aan het onderzoek naar de liquidatie van Van der Heiden. De laatste activiteit die in het kader   van   dit   rapport   van   belang   is,   betreft   de   pre-deal   die   door   het   Amsterdamse   parket   werd gesloten met K. In dit hoofdstuk wordt het verloop van de hierboven aangestipte onderzoeken nader beschreven. Paragraaf   11.2   staat   in   het   teken   van   het   verloop   van   het   “Schilderstraject”.   Paragraaf   11.3   is gereserveerd  voor  het  onder  gezag  van  Snijders  samengestelde  XTC/Van  T.-dossier.  De  relatie  met het   063-onderzoek   van   het   LRT   komt   in   deze   paragraaf   ook   aan   bod.   In   paragraaf   11.4   wordt aandacht   besteed   aan   de   activiteiten   die   onder   auspiciën   van   het   parket   Amsterdam   werden geïnitieerd. 11.2 Het “Schilderstraject” In hoofdstuk 8 is vastgesteld dat eind 1997 zowel het college van procureurs-generaal als secretaris- generaal     Borghouts     toestemming     gaven     voor     de     oriënterende     fase     van     het     zogenaamde “Schilderstraject”.  Langs  informele  weg  was  vanuit  het  college  het  licht  reeds  eerder  op  groen  gezet, getuige  het  feit  dat  een  delegatie  van  Nederlandse  opsporingsambtenaren  en  officieren  van  justitie reeds    naar    Zuid-Amerika    was    afgereisd    om    dit    traject    nader    vorm    te    geven    voordat    het

254 Figuur 2 13.3 Het verloop van het onderzoek Naarmate   de   taps   meer   informatie   opleverden   over   de   mogelijke   betrokkenheid   van   J.   en   zijn kompanen  bij  het  organiseren  van  cocaïnetransporten,  deed  de  betrekkelijk  geringe  omvang  van  het LRT-team zich in negatieve zin gevoelen. Zoals uit figuur 2 is af te leiden, was er vooral in het eerste half jaar van 1999 onvoldoende mankracht om relevante informatie “uit te rechercheren”. Het was, met andere  woorden,  nauwelijks  mogelijk  om  de  verkregen  informatie  te  verdiepen  door  de  inzet  van andere  methoden,  zoals  observatie  of  het  horen  van  personen.  Overigens  speelde  bij  dit  laatste  ook mee  dat  men  met  het  onderzoek  nog  niet  naar  buiten  wilde  treden.  Het  was  door  de  veelheid  van informatie  nauwelijks  meer  mogelijk  om  verkregen  tapgegevens  te  relateren  aan  drugstransporten. Een  complicatie  hierbij  was  dat  er  voortdurend  diverse  drugstrajecten  tegelijkertijd  liepen,  zodat  het moeilijk was te weten op welk transport een afgeluisterd gesprek betrekking had. Naast   taps   werden   er   ook   peilbakens   gezet   op   auto’s   waarmee   verdachten   reden   en   werd geregeld  het  observatieteam  ingezet  om  na  te  gaan  waar  en  met  wie  J.  en  zijn  medeverdachten kontakten  hadden.  Ook  werden  in  november  1998  de  eerste  strafrechtelijke  financiële  onderzoeken (SFO’s)   gestart   tegen   J.   en   enkele   medeverdachten.   Deze   SFO’s   waren   gericht   op   het   in   kaart brengen van bezittingen van onder meer J. (onroerend goed), en het traceren van gelden/bestedingen/stortingen  waarvan  de  herkomst  onduidelijk  was.  Deze  SFO’s  zouden  pas  na  de aanhouding van de verdachten in februari 2000 verder worden geactiveerd omdat de huiszoekingen in februari 2000 aanknopingspunten boden voor gerichter financieel onderzoek. Uit de SFO’s tegen J. en zijn echtgenote vloeiden twaalf rechtshulpverzoeken voort.580                                                 580 Volgens  de  financiële  rechercheurs  zou  tot  dusverre  (december  2000)  zo’n  10  tot  12  miljoen  gulden  aan  bestedingen (inclusief  investeringen)  door  J.  in  de  afgelopen  jaren  zichtbaar  zijn  te  maken.  In  de  uitvoering  van  het  financiële onderzoek lopen de rechercheurs tegen tal van problemen aan die  tijdvertragend werken, zoals rechtshulpverzoeken en vermeende schuilconstructies met rechtspersonen. Als gevolg van deze vertragingen loopt het financiële onderzoek qua timing uit de pas met het tactische onderzoek. TIJD 40 30 20 10

283 In  een  rechercheonderzoek  is  het  proces  van  informatie-inwinning  en  vervolgens  de  eliminatie van   informatie   van   groot   belang.   Na   een   fase   van   divergentie   volgt   onvermijdelijk   een   fase   van convergentie.  Het  afscheid  nemen  van  bepaalde  veronderstellingen  is  een  moeilijk  en  veelal  ook  een pijnlijk  proces.  Niettemin  wordt  de  kwaliteit  van  de  besluitvorming  hierdoor  goeddeels  bepaald.  Het besluit  om  bepaalde  veronderstellingen  als  niet  aannemelijk  terzijde  te  leggen  en  daarmee  bepaalde onderzoekslijnen  af  te  kappen  veronderstelt  immers  een  gedegen  onderbouwing.  Voor  het  verloop van   een   strafrechtelijk   onderzoek   is   het   van   groot   belang   dat   onbewijsbare   stellingen   worden verworpen,  wilde  speculaties  definitief  naar  het  rijk  der  fabelen  worden  verwezen  en  uiteindelijk  de harde    bewijsbare    gegevens    zich    uitkristalliseren    en    de    basis    gaan    vormen    voor    de    verdere interpretaties. In  het  post-Fort-onderzoek  heeft  deze  filtering  in  onvoldoende  mate  plaatsgevonden.  Te  lang  is “te  veel  voor  waar”  aangenomen,  of  wellicht  beter,  “te  weinig  voor  onwaar”.  Zo  zijn  gedurende  de gehele post-Fort-periode enkele hoofdrolspelers er primair op gericht geweest om een bevestiging te vinden   voor   de   hypothese   van   de   parallel-importen.   Voor   informatie   die   duidde   op   een   mogelijke falsificatie    van    deze    hypothese    hadden    deze    personen    nauwelijks    oog.    Aan    zulke    selectieve percepties    van    de    “gelovigen”    werd    ook    onvoldoende    tegenwicht    geboden    door    de    “sceptici”. Noordhoek   c.s.   hebben   nagelaten   gericht   onderzoek   te   doen   naar   de   houdbaarheid   van   de   door Snijders  c.s.  aangereikte  aanknopingspunten  en  daarmee  de  kans  voorbij  laten  gaan  om  een  zekere reductie van onzekerheid te bewerkstelligen. Uit   het   conflict   tussen   “Haarlem”   en   het   landelijk   parket   over   de   NN-verklaringen   is   ook   een andere  les  te  trekken.  De  relatie  tussen  een  CID-officier  en  een  zaaksofficier  staat  of  valt  bij  een basaal  vertrouwen  in  elkaars  professionaliteit.  In  de  onderhavige  situatie  was  al  snel  duidelijk  dat  dit vertrouwen aan weerszijden ontbrak. Daarbij kwam dat Noordhoek in eigen kring niet kon terugvallen op  een  CID-officier  die  door  Snijders  en  Teeven  als  zodanig  werd  geaccepteerd.  De  opstelling  van Noordhoek  was  wellicht  minder  rigide  geweest  wanneer  een  collega  van  het  landelijk  parket  inzage had gehad in de veiligheidsanalyse die ten grondslag lag aan de NN-verklaringen. Dreef   de   controverse   over   de   NN-verklaringen   –   en   later   over   het   parallel-proces-verbaal   – Noordhoek  en  Snijders  ver  uiteen,  tegelijkertijd  vond  weer  toenadering  plaats  tussen  Noordhoek  en Teeven.  Het  verhaal  van  de  post-Fort-onderzoeken  laat  zich  lezen  als  dat  van  wisselende  combines. Waar  in  deel  I  nog  werd  vastgesteld  dat  Snijders  en  Teeven  elkaar  hadden  gevonden  bij  de  analyse van  het  “besmette”  IRT-dossier,  werden  de  verhoudingen  tussen  Haarlem  en  Amsterdam  in  1998 weer  zwaar  op  de  proef  gesteld.  De  pre-deal  met  K.  was  het  sluitstuk  in  een  proces  van  verwijdering tussen Snijders en Teeven. Laatstgenoemde haalde daarop weer de banden aan met Noordhoek. De externe impuls die Teeven medio 1998 gaf aan het 060-onderzoek in de vorm van de verstrekking van een  CID-bericht  vanuit  het  regiokorps  Amsterdam-Amstelland,  kwam  dan  ook  geenszins  uit  de  lucht vallen. Het  wederzijdse  gebrek  aan  vertrouwen  verklaart  ook  goeddeels  de  verharding  van  de  “slag  om de informatie”. Het voortdurende getouwtrek rondom de CID-informatie uit Kennemerland van/over de vermeende groei-informant, de woede van Snijders over het CID-bericht uit Amsterdam dat plotsklaps op  de  burelen  van  het  LRT  neerdwarrelde  en  de  controverse  tussen  “Haarlem”  en  “Amsterdam”  over de   verstrekking   van   informatie   uit   het   IRT-dossier,   zijn   even   zovele   voorbeelden   van   de   “Chinese walls” die door de betrokkenen rondom hun eigen informatiepositie werden opgetrokken. Tijdens de openbare verhoren door Commissie-Van Traa kwamen enkele overheidsfunctionarissen ter sprake van wie werd vermoed dat zij een dubieuze rol hadden gespeeld bij   de   Delta-methode.   Zij   werden   met   naam   en   toenaam   genoemd:   Van   V.   en   L.   van   de   CID Kennemerland en de FIOD-ambtenaar De J. Ondanks het feit dat zij – uiteraard – van het begin af aan hebben    behoord    tot    de    belangrijkste    (potentiële)    verdachten,    moet    na    ruim    drie    jaar    post- Fortonderzoek   worden   vastgesteld   dat   er   relatief   weinig   strafrechtelijke   activiteiten   jegens   hen   zijn ontplooid.    Vanuit    het    perspectief    van    het    naar    boven    halen    van    de    “onderste    steen”    is    het onbevredigend   en   onbegrijpelijk   dat   de   personen   die   (vermoedelijk)   het   meeste   zouden   kunnen

HOOFDSTUK 5 BIJZONDERE BEVINDINGEN

5.1 Inleiding
5.2 Voorgeschiedenis
5.3 Informatie aan de Tweede Kamer
5.4 Verschillende onderzoeken
5.5 De bevindingen
5.6 Conclusie en aanbeveling
 

lees meer

Openbaar verhoor enqutecommissie

Opsporingsmethoden
Verhoor 24

18 september 1995
Stenografisch verslag van het openbare verhoor van de
parlementaire
enqutecommissie opsporingsmethoden op
maandag 18 september 1995
in de vergaderzaal van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal te Den Haag
Verhoord wordt
mr. J. Koers
Zie ook: Tweede verhoor mr. J. Koers (red.)
Aanvang 14.00 uur

lees meer

Openbaar verhoor enqutecommissie

Opsporingsmethoden
Verhoor 56

16 oktober 1995
Stenografisch verslag van het openbare verhoor van de
parlementaire
enqutecommissie opsporingsmethoden op
maandag 16 oktober 1995 in
de vergaderzaal van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal te Den Haag
Verhoord wordt mr.
M.A. Straver
Aanvang 11.45 uur

lees meer

Openbaar verhoor enqutecommissie

Opsporingsmethoden
Verhoor 88

8 november 1995
Stenografisch verslag van het openbare verhoor van de
parlementaire
enqutecommissie opsporingsmethoden op
woensdag 8 november 1995
in de vergaderzaal van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal te Den Haag
Verhoord wordt
mr. drs. L.C. Brinkman
Aanvang 14.20 uur

lees meer